Compensatiegronden zandwinning Gasselterveld

3.2 Planbeschrijving

Zeldenrust Bos en Natuur B.V. heeft 14 percelen aangekocht ten behoeve van de natuurcompensatie. Op onderstaande kaart is de ligging van de percelen te zien. De gezamenlijke oppervlakte van deze percelen bedraagt ruim 35 hectare. De overige percelen zijn in bezit van Staatsbosbeheer en beslaan zo'n 6 hectare.

In het beekdal van het Andersche Diep worden graslanden en akkers, die tot voor kort in agrarisch gebruik waren, omgevormd tot natuurgebied. Ook worden enkele verspreid gelegen percelen, die in de aangrenzend aan het beekdal gelegen boswachterij liggen, bebost. Bos of natuurgrasland is mogelijk vanwege de bodemgeschiktheid en de ligging in het landschap. De nieuwe functie past beter in het landschapsecologische systeem dan een agrarische functie. Voor goed functionerende landschapsecologische relaties in het beeksysteem is het nodig dat infiltratie- en kwelgebieden ruimtelijk verbonden zijn en vrij van ongewenste voedingsstoffen, zowel in de lengte- als in de dwarsgradiënt.

In deze paragraaf is beschreven hoe de beoogde toekomstige functie van de percelen, en de beoogde natuurdoeltypen (Provincie Drenthe 2010) aansluiten op het landschap en de natuurwaarden (Gebiedsvisie Natuur, Bos en Landschap Drentsche Aa 1995). Alleen de percelen die onderdeel uitmaken van dit bestemmingsplan worden behandeld.

Compensatiegronden en natuurdoeltypen

Andersche Diep - middenloop

In de oostelijke zijarm van het Andersche Diep, globaal tussen de weg Minhaar en de beek, worden negen percelen (zie onderstaand kaartje) ingericht met het oog op de ontwikkeling van natuurdoeltype 'bloemrijk grasland' (multifunctioneel type). De percelen grenzen aan agrarische gronden en een drietal bospercelen. Deze percelen waren van oudsher (al voor 1850) een zijarm van het Andersche Diep, die bestonden uit hooilanden/graslanden. In de percelen is een hoogte-, bodem- en vochtgradiënt aanwezig die de flank van het zijdal omvat. Dit is een zeer gunstige uitgangssituatie voor de ontwikkeling van verschillende vegetaties en overgangen hiertussen. De aanwezige kansen kunnen benut worden omdat door het nemen van aanvullende inrichtingsmaatregelen de hydrologische omstandigheden optimaler gemaakt kunnen worden voor dit natuurdoeltype. De voorgenomen ontwikkeling past in het gewenste landschapsbeeld van het Andersche Diep: een mozaïek van bossen, graslanden en heide. (Gebiedsvisie Natuur, Bos, Landschap Drentsche Aa 1995)

Andersche Diep – bovenloop (deelgebied Koelanden)

Ten zuidwesten van de weg Rolde-Schoonloo worden drie percelen (zie onderstaand kaartje) ingericht. Van de twee percelen ten westen van het Andersche Diep wordt het kleine perceel deels omgevormd tot bos en het grote perceel tot natuurdoeltype 'bloemrijk grasland' (multifunctioneel type). Beide percelen lagen van oudsher (voor 1850) op de rand van het beekdal in een gebied met vochtige heide. In beide percelen is een hoogte-, vocht- en bodemgradiënt aanwezig vanwege een vroeger aanwezige zijgeul. De hoogte verloopt van circa NAP + 16 m naar NAP + 15 m in het beekdal zelf. Het bosperceel grenst aan twee zijden aan bos en het graslandperceel maakt deel uit van het hoger gelegen deel van de flank van de zijgeul. In het noorden, westen en oosten grenzen deze percelen aan agrarische gronden.

Het perceel aan de oostzijde van het Andersche Diep wordt ingericht als bos. Voor dit gebied wordt gestreefd naar natuurdoeltype 'eiken- en beukenbos van lemige zandgronden'. Van oudsher was hier sprake van natte en vochtige heide. Het perceel wordt aan drie zijden begrensd door bos en aan de westzijde vormt het de overgang naar het beekdal met graslanden.

Door de aanplant met een inheemse loofbeplanting blijft de infiltratiefunctie intact en zal de grondwaterkwaliteit in de loop der tijd in het beekdal verbeteren, gezien ten opzichte van het bestaande agrarische gebruik. Hierdoor wordt een bijdrage geleverd aan het verbeteren van de milieuomstandigheden voor natuurlijke vegetaties op de beekdalflank.

De ontwikkelingsrichting van de drie percelen past binnen de landschappelijke doelstelling van 'mozaïek van bossen en graslanden'.

Verspreid gelegen bospercelen

In het noorden van de boswachterij Gieten-Borger, deel Gietenerveld (bij Diepenveen) wordt een perceel akkerland (zie onderstaand kaartje) tussen de weg en een bos/heideperceel bebost. Daarmee wordt meer samenhang verkregen tussen de bospercelen ter weerszijden van het fietspad. Deze ontwikkeling is passend in het landschap van grote boscomplexen en grootschalige heideontginningen, en versterkt de ecologische samenhang tussen de bospercelen en de (relatief jonge aanplant) van het aangrenzende landgoed.

Ten oosten van de zandwinplas wordt een zeer kleine oppervlakte grasland bebost. Het wordt daarmee één geheel met de omringende boswachterij. De bebossing is passend in het gebied en draagt bij aan een gevarieerd bos in leeftijd en bosplanten.

In het zuiden ligt centraal in het bos, ten westen van de weg Rolde – Schoonloo, een perceel dat bebost wordt. Het is nu een graslandperceel met verspreid staande bomen, omgeven door eiken- en beukenbossen van de lemige zandgronden en naaldbossen. Door in te planten met inheemse loofhoutsoorten, natuurdoeltype eiken- en beukenbos van de lemige zandgronden, ontstaat er een gevarieerd bosmilieu met afwisselend naald- en loofbospercelen. Voor veel soorten dieren, zoals bosvogels en boommarter, is dit interessant.

Heidegebied Koelanden en oorsprong beken

Aan de zuidzijde van de boswachterij, in het oorspronggebied van zowel Drentsche Aa als Hunze, wordt tussen het bos en het heidegebied een perceel grasland (zie onderstaand kaartje) omgevormd tot natuurgebied. Deze locatie is ecohydrologisch gezien bijzonder interessant als oorspronggebied van beide beken. Voor deze locatie wordt gestreefd naar natuurdoeltype 'dotterbloemgrasland beekdal/bloemrijk grasland' (halfnatuurlijk type). Het gebied wordt vooral door neerslag beïnvloed en mogelijk door lokaal toestromend licht aangerijkt grondwater. Deze milieuomstandigheden zijn, indien er ook passende inrichtingsmaatregelen worden getroffen, geschikt voor de ontwikkeling van vegetaties van de voedselarme omstandigheden. Het in te richten perceel ligt op de hoogtegradiënt vanuit het bos, naar de zuidelijke gelegen oorsprong van zowel Andersche Diep als Voorste Diep/Hunze.

De ontwikkeling naar een oorspronggebied is passend in het landschap en versterkt de hydrologische en ecologische kwaliteit van beekdal, natte heide en omliggende eiken- en beukenbos van lemige zandgronden.