Meerburgerpolder Noord

1.1 Aanleiding

In de afgelopen jaren hebben de gemeenten Zoeterwoude, Leiden en Leiderdorp met de provincie Zuid-Holland, het (toenmalige) Ministerie van VROM en Rijkswaterstaat, gewerkt aan het W4-project. Dit project omvat de integrale planvorming voor de verbeterde inpassing van de verbrede en verdiepte A4 ter hoogte van de genoemde gemeenten en de hieraan gekoppelde ontwikkeling van de naastgelegen gebieden. De verdiepte aanleg vindt plaats ter hoogte van de kruising met de Oude Rijn.

De drie gemeenten bereiden ieder de voor hun grondgebied benodigde bestemmingsplannen voor. De gemeente Zoeterwoude heeft zich daarbij in eerste instantie gericht op één bestemmingsplan voor het gehele projectgebied voor zover dit binnen haar gemeentegrenzen ligt. Dit traject is om uiteenlopende redenen stil komen te liggen. De voornaamste reden was de vernietiging van het oorspronkelijke tracébesluit door de Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State wegens het aspect luchtkwaliteit. Omdat in de tussentijd bovendien de economische situatie veranderde, is in 2011 een nieuwe insteek gekozen. Uitgangspunt daarbij is een globale bestemmingslegging vastgelegd in bestemmingsplannen voor afzonderlijke deelgebieden. Hierin worden de uitgangspunten van de Stedenbouwkundige Visie verankerd, maar wordt de concrete inrichting en functieverdeling niet specifiek vastgelegd. Deze vorm van bestemmen biedt meer flexibiliteit, hetgeen in deze situatie gewenst is, zonder de benodigde rechtszekerheid aan te tasten.

1.2 Ligging plangebied

Het bestemmingsplan heeft betrekking op het noordelijke deelgebied van het volledige projectgebied van Verde Vista Meerburg en ligt direct tegen de A4 aan. Het deelgebied wordt begrensd door de A4, de Oude Rijn, de Meerburgerwatering en de nieuw aan te leggen toegangsweg tot het gebied die door middel van een viaduct over de A4 voor verbinding zorgt met Roomburg. De begrenzing van het plangebied is weergegeven in figuur 1.1.

Figuur 1.1 Ligging plangebied

1.3 Doel van het plan

Bestemmingsplan Meerburgerpolder Noord is gericht op de ontwikkeling van laagbouwwoningen in het gelijknamige deelgebied van het project Verde Vista Meerburg. De opgave van het bestemmingsplan is om binnen het plangebied een grote mate van vrijheid te bieden op het gebied van inrichting en tegelijkertijd voldoende onderbouwing te bieden op sectorale aspecten als milieu, ecologie en water.

In het noordoostelijke deel van het plangebied zijn een aantal bestaande functies aanwezig aan weerszijden van de Hoge Rijndijk, zoals woningen en woonschepen. Deze functies worden met een consoliderende regeling meegenomen in dit bestemmingsplan. Op deze wijze wordt voor deze gronden voldaan aan de plicht om op 1 juli 2013 een actueel en digitaal bestemmingsplan beschikbaar te hebben.

1.4 Vigerende regelingen

In het gebied vigeren de volgende bestemmingsplannen:

1.5 Planproces

Inspraak en overleg

In de voorontwerpfase worden omwonenden en andere belanghebbenden door middel van inspraak in de gelegenheid gesteld om hun mening over het bestemmingsplan te geven. Het voorontwerpbestemmingsplan ligt daartoe op grond van de gemeentelijke inspraakverordening en afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) gedurende zes weken ter inzage. Tevens wordt een informatieavond gehouden.

Ook krijgen zogenoemde overleginstanties (buurgemeenten, belangenorganisaties, nutsbedrijven, provincie en rijksoverheid) in het kader van artikel 3.1.1 Bro de gelegenheid om te reageren op het bestemmingsplan.

Vervolgprocedure

Na de inspraak en het overleg worden de inspraak- en overlegreacties in overweging genomen en waar van toepassing, meegenomen in de aanpassing van het ontwerpbestemmingsplan. Op dit ontwerpbestemmingsplan kan een ieder zijn mening, in de vorm van zienswijzen, richten aan de raad. Na deze fase zal het bestemmingsplan worden vastgesteld door de raad.

Ook daarna is het mogelijk om te reageren op het bestemmingsplan. Er kan beroep worden aangetekend bij de Raad van State.

1.6 Planvorm

Het bestemmingsplan kent meerdere planvormen. In de eerste plaats is er het onderscheid tussen de gronden waar wel en waar geen ontwikkelingen worden beoogd. Daar waar geen ontwikkelingen beoogd worden, worden de bestaande functies in een consoliderende regeling gedetailleerd vastgelegd.

Voor de gronden waar wel ontwikkelingen beoogd worden, is er een onderscheid te maken tussen gronden waar nog bestaande functies aanwezig zijn en waar dat niet meer het geval is.

In het laatste geval wordt de nieuwe functie direct bestemd, zodat het plan zonder afwijkings-, wijzigings- of uitwerkingsregels gerealiseerd kan worden. Om daarbij een zekere mate van architectonische vrijheid te laten aan de toekomstige ontwikkelaars en rekening te houden met de huidige marktsituatie, kent het bestemmingsplan voor deze gronden een globale opzet.

Aanvullend aan het bestemmingsplan zijn er overigens wel onderliggende documenten zoals de Stedenbouwkundig Visie uit 2005, het Beeldkwaliteitplan uit 2007 (geactualiseerd 2012) en het Inrichtingsplan Openbare Ruimte uit 2009. Deze documenten, opgesteld door BDP Khandekar, geven de inrichtingsvisie op het gebied weer, zonder daarbij definitieve inrichtingen vast te leggen.

Voor de gronden waar nog bestaande functies aanwezig zijn, is het zaak om zowel de bestaande als toekomstige functies te vatten in dit bestemmingsplan. Hiervoor wordt gewerkt met wijzigingsbevoegdheden. De verdere uitwerking van de regeling en de gehanteerde planvormen komen aan bod in paragraaf 4.2.

1.7 Leeswijzer

De toelichting bij dit bestemmingsplan is als volgt opgebouwd. Eerst wordt het relevante beleidskader toegelicht, waarbinnen de beoogde ontwikkeling plaatsvindt. Hoofdstuk 3 zoomt vervolgens in op de ontwikkeling zelf, waarbij het plangebied, de ontwikkeling Verde Vista Meerburg als geheel en de kaders voor deelgebied Noord worden beschreven. Hoofdstuk 4 ligt vervolgens toe hoe deze kaders in dit bestemmingsplan worden vertaald in de juridische regeling van de bestemmingsplanregels.

Na de beschrijving in deze drie hoofdstukken gaan de hoofdstukken 5 tot en met 9 in op de onderbouwing van de diverse sectorale aspecten. De nodige onderzoeken die in dat kader zijn uitgevoerd zijn opgenomen in de bijlagen bij de toelichting.

Hoofdstuk 10 en 11 gaan tot slot in op de uitvoerbaarheid van het plan en het gevoerde overleg bij het opstellen van het plan.

In algemene zin geldt overigens dat het plangebied niet altijd als een losstaand gebied kan worden beschouwd. Als onderdeel van het grotere Verde Vista Meerburg-project, is het onontkoombaar om bepaalde onderdelen van de toelichting in een breder perspectief te plaatsen en daarbij de ontwikkeling in groter verband te zien. Zo zijn diverse onderzoeken voor het hele projectgebied van Verde Vista Meerburg uitgevoerd en kan ook de gebiedsvisie niet los van het grotere geheel worden gezien.

2.1 Rijksbeleid

Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (2011)

De structuurvisie Infrastructuur en Ruimte vervangt de Nota Ruimte en Nota Mobiliteit. Op het gebied van decentrale overheden wordt de lijn van de Nota Ruimte doorgezet. Het credo luidt daarbij 'beslisruimte zo dicht mogelijk bij de burger'. Het Rijk zal zo weinig mogelijk op de stoel van provincies en gemeenten zitten. Het uitgangspunt hierbij is dat provincies, regio's en gemeenten zelf het best in beeld hebben waar in hun gebied behoefte aan is. Op deze wijze kunnen regionale verschillen in groei en krimp gericht worden aangepakt. Dit houdt ook in dat landsdekkende verstedelijkingsafspraken en locatiebeleid (bijvoorbeeld nationale landschappen, rijksbufferzones en snelwegpanorama's) komen te vervallen.

Door provincies en gemeenten de ruimte te geven, kan het Rijk zich richten op het behartigen van ruimtelijke belangen die van nationale en internationale betekenis zijn. Voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van de stedelijke regio's rond mainports, brainport en greenports, netwerken voor energie en buisleidingen en het waarborgen van  de waterveiligheid en van unieke natuurlijke en cultuurhistorische waarden.

Op het gebied van infrastructuur moet het netwerk robuuster en meer samenhangend worden. Het selectieve investeringsbeleid is daarop gericht. Voor heel Nederland wordt de basis op orde gebracht; in de Randstad wordt 2x4 rijstroken de standaard, daarbuiten moeten op termijn alle hoofdverbindingen 2x3 rijstroken worden. Het extra beschikbare geld wordt voor een belangrijk deel besteed aan projecten die bijdragen aan een betere bereikbaarheid van de gebieden met de grootste economische verdiencapaciteit voor Nederland. Tot en met 2020 zijn de keuzes voor infrastructurele projecten al gemaakt.

Masterplan W4 (september 2001) en Bestuurlijke Overeenkomst W4 (februari 2002)

Het Masterplan W4 maakt deel uit van de W4-overeenkomst en beschrijft het W4-project, waarin de gemeenten Leiden, Leiderdorp en Zoeterwoude, de provincie Zuid-Holland en het Rijk (voormalige Ministeries van Verkeer en Waterstaat en VROM), de inpassing van de verbreding van de A4 gezamenlijk verbeteren. Het Masterplan W4 bevat de ruimtelijke, infrastructurele, financiële en organisatorische kaders waarbinnen het W4-project haalbaar is.

Op 14 februari 2002 hebben de (toenmalige) ministers van Verkeer en Waterstaat en van VROM, met de provincie en de gemeenten Leiderdorp, Zoeterwoude en Leiden de samenwerkingsovereenkomst A4/W4 getekend (wonen, werken, wegen en water). In deze overeenkomst staan afspraken om te komen tot een integrale ontwikkeling van het gebied rondom de te verbreden A4, waarbij de A4 op een hoogwaardige wijze wordt ingepast, de barrièrewerking van de weg wordt verminderd en een evenwichtige toevoeging van functies plaatsvindt. In dat kader zullen de aangrenzende deelplangebieden worden (her)ontwikkeld.

Tracébesluit A4 Burgerveen-Leiden 2009 (2009)

Op 18 mei 2009 is het Tracébesluit A4 Burgerveen-Leiden 2009 vastgesteld. De vaststelling van dit Tracébesluit maakt het mogelijk de autosnelweg A4 vanaf de Dwarswatering, gemeente Leiderdorp tot en met de aansluiting Zoeterwoude, te verbreden tot een 2x3-strooksweg voor het noordelijke gedeelte en een hoofd- en parallelbanenstelsel aan te leggen voor het zuidelijke gedeelte. De geluidswerende maatregelen zijn eveneens opgenomen in het Tracébesluit. Een akoestisch onderzoek en een landschapsplan vormen separate bijlagen bij het besluit.

2.2 Provinciaal en regionaal beleid

Structuurvisie Zuid-Holland (2010)

De provinciale structuurvisie Visie op Zuid-Holland is op 2 juli 2010 vastgesteld door Provinciale Staten van Zuid-Holland. De Visie op Zuid-Holland geeft richting aan de door de provincie beoogde ontwikkeling van Zuid-Holland. De visie is zelfbindend voor de provincie. Daarnaast is met de visie ook een provinciale verordening opgesteld en vastgesteld, waarvan de inhoud ook bindend is voor lagere overheden.

De visie geeft aan dat voor een goede ruimtelijke ordening een integrale aanpak nodig is. Binnen deze aanpak wordt een zorgvuldige afweging gemaakt tussen de verschillende functies, zoals wonen, werken en recreëren. Hiervoor zijn vijf integrale hoofdopgaven benoemd die de basis vormen voor Visie op Zuid-Holland. De opgaven die in de visie uiteen worden gezet zijn:

• 1. een concurrerend en aantrekkelijk internationaal profiel;
• 2. een duurzame en klimaatbestendige Deltaprovincie;
• 3. een samenhangend stedelijk netwerk;
• 4. stad en land verbonden;
• 5. een vitaal, divers en aantrekkelijk landschap.

In het kader van een concurrerend en aantrekkelijk internationaal profiel en van een samenhangend stedelijk netwerk, merkt de visie de A4 samen met de A16 aan als de belangrijkste achterlandverbindingen in Zuid-Holland. De transportstromen concentreren zich op deze assen. Zo nodig moet de omgeving hieraan worden aangepast.

De A4 is de hoofdslagader van de westelijke Randstad. De A4 verbindt het stedelijk netwerk van Zuid-Holland en Schiphol. De ontwikkelingen rond de luchthaven (met name de bedrijvigheid) zijn van nationaal belang en hebben een grote stuwkracht. De A4 moet daarom over de hele lengte het verkeer goed kunnen verwerken. Daarvoor is op korte termijn realisering van capaciteitsvergroting tussen knooppunt Burgerveen en Leiden van groot belang.

Over de ontwikkeling langs de A4 doet de provinciale structuurvisie geen concrete uitspraken, aangezien deze geen provinciaal belang dienen. Op deze ontwikkeling is daarom de algemene beleidslijn van toepassing die wordt verwoord aan de hand van de vijf bovengenoemde opgaven.

Verordening Ruimte (2010)

Om het stedelijk netwerk te versterken kiest de provincie het uitgangspunt om verstedelijking zoveel mogelijk binnen bestaand bebouwd gebied te concentreren. Hiermee wordt de kwaliteit van het bebouwde gebied behouden en versterkt. Hiervoor zijn het stedelijk netwerk en alle daarbuiten gelegen kernen omgeven door contouren. Deze geven de grens van de bouwmogelijkheden voor nieuwe stedelijke functies zoals wonen en werken weer. Het projectgebied ligt binnen de bebouwingscontour, zoals weergegeven in figuur 2.1. In deze figuur betreft de rode lijn rondom het witte gebied de bebouwingscontour waarbinnen stedelijke ontwikkeling wordt toegestaan.

Figuur 2.1 Provinciale bebouwingscontour

Structuurvisie Holland-Rijnland (2009)

De structuurvisie van de regio Holland-Rijnland is de toekomstvisie op de ruimtelijke kwaliteit en ontwikkeling van de regio tot 2020, met een doorkijk naar 2030. De visie gaat in op het behouden en versterken van haar kwaliteiten, zoals de hoge landschappelijke en stedenbouwkundige kwaliteit van de regio en de ruimtelijke structuur gebaseerd op een compacte historische centrumstad, een stedelijke kern midden in het Groene Hart, de vele hechte dorpen en de groene omgeving.

De structuurvisie kent zeven kernpunten, te weten:

• 1. Holland-Rijnland als een topwoonregio;
• 2. Leiden vervult een regionale centrumfunctie;
• 3. concentratie stedelijke ontwikkeling;
• 4. groenblauwe kwaliteit staat centraal;
• 5. het Groene Hart, de Bollenstreek en Duin, Horst en Weide blijven open;
• 6. twee speerpunten voor economische ontwikkeling: kennis en Greenports;
• 7. verbetering van de regionale bereikbaarheid.

In het kader van een verbeterde bereikbaarheid wordt in de structuurvisie stilgestaan bij de verbreding van de A4, die overigens op rijksniveau is vastgelegd. De structuurvisie benoemt bij de verbreding en verdieping van de A4 tevens de mogelijkheden voor woningbouw, kantoren en bedrijvigheid.

Overigens wordt in de Structuurvisie ook aangegeven dat het gebied ten oost van de A4 ter hoogte van Zoeterwoude een hoge cultuur- en landschappelijk historische waarde heeft. Gezien de grootschalige ontwikkeling van onder andere Verde Vista Meerburg in het aangrenzende gebied, wordt de bescherming van deze waarden als belangrijke ruimtelijke tegenhanger gezien.

2.3 Gemeentelijk beleid

Ontwerp Structuurvisie Zoeterwoude-Rijndijk (2012)

De structuurvisie Zoeterwoude-Rijndijk is in mei 2012 als ontwerp gepubliceerd. De visie omvat de hoofdlijnen van de voorziene ontwikkelingen van het dorp Rijndijk voor de komende 15 jaar en het ruimtelijk beleid dat de gemeente Zoeterwoude gaat voeren voor de kern Rijndijk.

De visie vormt niet direct een uitvoeringsagenda voor de gemeente zelf, in die zin dat zij de beoogde ontwikkelingen niet zelf ter hand zal nemen. De visie is wat dat betreft meer bedoeld om het gemeentebestuur een instrument te geven waarmee zij de burgers en maatschappelijke organisaties actief kan informeren over en betrekken bij de ruimtelijke visie op het bebouwde gebied.

Een van de voornaamste uitgangspunten uit de visie is het behoud van het landelijke, groene en dorpse karakter. Nieuwe ontwikkelingen zullen zodoende bij dit uitgangspunt aan moeten sluiten.

Welke ontwikkelingen gewenst zijn en in welke vorm zij binnen bovengenoemd uitgangspunt passen, wordt in de visie per deelgebied beschreven. De ontwikkeling van Verde Vista Meerburg wordt daarbij als gegeven aangemerkt, gezien het vergevorderde stadium waarin de plannen zich bevinden en het traject dat hieraan vooraf is gegaan. Figuur 2.2 is afkomstig uit de (ontwerp)structuurvisie en toont het te ontwikkelen gebied en de wijze van aansluiting op het omliggend gebied.

Figuur 2.2 Structuurschets Verde Vista Meerburg

Voor wat betreft de inrichting van het gebied wordt verwezen naar de Stedenbouwkundige Visie uit 2005 en het Beeldkwaliteitplan uit 2007, beide van Bureau Khandekar.

2.4 Conclusie

De ontwikkeling W4 als geheel is in de bestuurlijke overeenkomst uit 2002 tussen Rijk, provincie en de gemeenten Leiden, Leiderdorp en Zoeterwoude verankerd. Naderhand is de ontwikkeling daarom bij de actualisatie of vervanging van diverse beleidsstukken als een gegeven aangemerkt. In de relevante beleidsdocumenten wordt zodoende al uitgegaan van de ontwikkeling van het W4-project als geheel, waar Verde Vista Meerburg deelgebied Noord deel van uitmaakt. In aanvulling op de bestuurlijke overeenkomst uit 2002, is in 2010 een aanvullende overeenkomst gesloten om het project financieel te borgen.

3.1 Beschrijving plangebied

De Meerburgerpolder kende in het zuidwestelijk deel met name weidegebied met een agrarische functie, zoals dit op de luchtfoto van 2005 (figuur 3.1) goed te zien is. Aan de noordoostzijde van het gebied, richting de Hoge Rijndijk, is de nodige bebouwing waar te nemen, waaronder een wooncluster, een kassencomplex en een sportpark. Aan de overzijde van de Hoge Rijndijk bevinden zich ook nog 4 woningen en drie woonschepen.

Figuur 3.1 Luchtfoto plangebied 2005 (bron: Google)

Buiten het wooncluster en de direct omliggende bebouwing zijn de functies uit het plangebied al grotendeels verdwenen. Het sportpark is inmiddels verplaats en heeft haar nieuwe locatie in het zuidwestelijke deel van Verde Vista Meerburg. Direct langs de A4 zijn de gronden al grotendeels bouwrijp gemaakt.

Op bovenstaande foto is ook de Meerburgermolen nog waar te nemen langs de Meerburgerwatering. Deze zorgde voor bemaling van de Room- en Meerburgerpolder. Inmiddels is deze ontmanteld en wordt de bemaling machinaal uitgevoerd. De molen wordt op een nieuwe locatie aan de Munnikenpolder in Leiderdorp geplaatst.

Wegenstructuur

In en rond het gebied liggen enkele wegen die bepalend zijn voor de ruimtelijke structuur. Van de noordoostelijke tot noordwestelijke zijde ligt de rijksweg A4. Deze weg vormt op groter schaalniveau een verbinding, maar op lokaal niveau een barrière. Aan de overzijde van de A4, vanuit het plangebied gezien, ligt op Leids grondgebied de Willem van de Madeweg. Deze ontsluit zowel Verde Vista Meerburg als de nieuwe Leidse wijk Roomburg richting de A4 en de N11 en zorgt voor verdere ontsluiting richting Leiderdorp. Aan de noordoostzijde van het plangebied ligt de Hoge Rijndijk. De provinciale weg N11 en de parallel daaraan gelegen spoorlijn Leiden-Alphen aan den Rijn liggen tegen de zuidelijke grens van het zuidelijk deelgebied van Verde Vista Meerburg. Zowel de Hoge Rijndijk, de N11 als de spoorlijn liggen haaks op de A4.

Waterstructuur

Water speelt een belangrijke rol in de structuur van Zoeterwoude. De verschillende waterlopen hebben de basis gevormd voor de ontginning van het gebied. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de Oude Rijn. Deze belangrijke watergang is de basis geweest van waaruit de kern Zoeterwoude-Rijndijk is ontstaan. Van belang voor het gebied is verder de Meerburgerwatering. Deze waterloop is gelegen ongeveer evenwijdig aan de A4 en is een belangrijke structuurdrager.

Het groen rond de Meerburgerwatering heeft een dubbelfunctie. Enerzijds fungeert dit als afscherming van het bedrijventerrein Grote Polder en anderzijds wordt de strook benut voor extensieve recreatie.

3.2 Gebiedsvisie

4.1 Algemeen

De Wro bepaalt dat ruimtelijke plannen digitaal en analoog beschikbaar moeten zijn. Dit brengt met zich mee dat bestemmingsplannen digitaal uitwisselbaar en op vergelijkbare wijze moeten worden gepresenteerd. Met het oog hierop stellen de Wro en de onderliggende regelgeving eisen waaraan digitale en analoge plannen moeten voldoen. Zo bevat de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP) bindende afspraken waarmee bij het maken van bestemmingsplannen rekening moet worden gehouden. De SVBP kent (onder meer) hoofdgroepen van bestemmingen, een lijst met functie- en bouwaanduidingen, gebiedsaanduidingen en een verplichte opbouw van de planregels en het renvooi.

Op de plankaart zijn alle functies zodanig bestemd dat het mogelijk is om met behulp van het renvooi direct te zien welke bestemmingen aan de gronden binnen het plangebied zijn gegeven en welke regels daarbij horen. De regels geven duidelijkheid over de bestemmingsomschrijving, de bouwregels en de specifieke gebruiksregels.

4.2 Planvorm

Het bestemmingsplan kent meerdere planvormen. In de eerste plaats is er het onderscheid tussen de gronden waar wel en waar geen ontwikkelingen worden beoogd. Daar waar geen ontwikkelingen beoogd worden, worden de bestaande functies in een consoliderende regeling gedetailleerd vastgelegd.

Voor de gronden waar wel ontwikkelingen beoogd worden is er een onderscheid te maken tussen gronden waar nog bestaande functies aanwezig zijn en waar dat niet meer het geval is.

In het laatste geval wordt de nieuwe functie direct bestemd, zodat het plan zonder afwijkings-, wijzigings- of uitwerkingsregels gerealiseerd kan worden. Om daarbij een zekere mate van architectonische vrijheid te laten aan de toekomstige ontwikkelaars en rekening te houden met de huidige marktsituatie, kent het bestemmingsplan voor deze gronden een globale opzet. Aanvullend aan het bestemmingsplan zijn er overigens wel onderliggende, vastgestelde documenten zoals de Stedenbouwkundig Visie uit 2005, het Beeldkwaliteitplan uit 2007 en het Inrichtingsplan Openbare Ruimte uit 2009. Deze documenten geven de inrichtingsvisie op het gebied weer, zonder daarbij definitieve inrichtingen vast te leggen.

Voor de gronden waar nog bestaande functies aanwezig zijn, is het zaak om zowel de bestaande als toekomstige functies te vatten in dit bestemmingsplan. Hiervoor wordt gewerkt met wijzigingsbevoegdheden.

In onderstaande figuur is de zonering van de diverse planvormen weergegeven. Daarna zullen de drie planvormen afzonderlijk worden toegelicht.

Figuur 4.1 Planvormen in bestemmingsplan Verde Vista Meerburg deelgebied Noord

Consoliderende regeling voor bestaande situatie

Het blauw omlijnde gebied omvat bestaande functies die ook in de nieuwe situaties zullen blijven bestaan. Voor deze functies is een regeling opgenomen die aansluit op de bestaande situatie en deze gedetailleerd vastlegt. Daarbij is zoveel als mogelijk aangesloten op bestemmingsregels uit het aangrenzende plangebied van bestemmingsplan Rijndijk dat recent (2011) is vastgesteld.

De vigerende regeling waar bij de bestemmingslegging vanuit wordt gegaan, biedt mogelijkheden voor woningen, woonschepen, bedrijvigheid en openbare inrichting zoals verkeer, groen en water.

Directe mogelijkheden voor ontwikkeling

Het rood omlijnde gebied is het gebied waar zich geen bestaande functies meer bevinden, anders dan een steunpunt voor de werkzaamheden aan de A4. Dit is echter een tijdelijke voorziening, waarna ook dit deel van de gronden geen functie meer zal hebben. In dit gebied zijn er daarom geen bestaande bouw- en gebruiksrechten meer te respecteren. Daarbij wordt opgemerkt dat de gronden rondom het steunpunt nog eigendom zijn van de gemeente Leiden, maar dat hierover een overeenkomst is gesloten waarmee deze gronden in eigendom van de gemeente Zoeterwoude komen. Het toekomstig grondeigendom van de gemeente Zoeterwoude is daarmee verzekerd.

Met de gemeente als toekomstig grondeigenaar kan in dit gebied de bestemmingslegging direct op ontwikkeling worden gericht. Daarbij speelt wel mee dat er nog geen definitief ontwerp is voor de verkaveling en inrichting. Er wordt daarom gewerkt met een directe en tegelijkertijd globale bestemmingslegging.

Regeling met wijzigingsbevoegdheid voor ontwikkeling

Het geel omlijnde gebied betreft het gebied waar nog enkele bestaande functies aanwezig zijn en waarvoor in de Stedenbouwkundige Visie Verde Vista Meerburg. Deze gronden zijn grotendeels in eigendom van een ontwikkelaar, die in overleg is met de gemeente over de nieuwe invulling van het gebied. Om die reden is ervoor gekozen om de ontwikkeling mogelijk te maken via een wijzigingsbevoegdheid. Op deze wijze blijven de rechten van de bestaande functies gerespecteerd en kan de gemeente sturen op de ontwikkeling door van de wijzigingsbevoegdheid gebruik te maken. Mede om die reden is specifiek in dit gebied het maximum aantal woningen vastgelegd, te weten 60.

4.3 Regels

7.1 Bedrijvigheid

7.2 Bodemkwaliteit

Toetsingskader

Volgens artikel 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening dient in verband met de uitvoerbaarheid van een plan onderzoek te worden verricht naar de bodemgesteldheid in het plangebied. Bij functiewijzigingen dient te worden bekeken of de bodemkwaliteit voldoende is voor de beoogde nieuwe functie. Nieuwe bestemmingen dienen bij voorkeur op schone gronden te worden gerealiseerd.

Onderzoek

Van de locatie Verde Vista Meerburg deelgebied Noord zijn de volgende gegevens bekend.

Ter plaatse van Stadhouderslaan 8 is tot op heden een glastuinbouwbedrijf aanwezig. Tevens is er sprake van een ondergrondse tank en opslag van insecticiden. Er zijn slootdempingen bekend waarvan een deel puinhoudend.

Van vrijwel alle terreindelen zijn bodemonderzoeken bekend, uitgevoerd in de periode 1998 tot en met 2008. Uit de resultaten van deze onderzoeken bleek dat de grond en het grondwater voor alle geanalyseerde parameters niet tot licht verontreinigd zijn.

Voor de bestaande woningen Stadhouderslaan 1 t/m 7, Hoge Rijndijk 2 t/m 14 en Meerburgerwatering 2 t/m 10 en het bedrijf aan de Stadhouderslaan 8 en het deelgebied ten oosten van de Hoge Rijndijk is het bestemmingsplan conserverend van aard.

Voor het overige deel van het plangebied wijzigt de bestemming naar wonen/wonen met tuin. Voor het bestemmingsplan is geen bodemonderzoek noodzakelijk.

In de regel mag een bodemonderzoek bij een bouwaanvraag niet ouder zijn dan 5 jaar. Vanwege verjaring zijn de beschikbare bodemonderzoeken voor de toekomstige woningbouw niet representatief. Daarvoor is bij de aanvraag om omgevingsvergunning een actueel verkennend bodemonderzoek noodzakelijk.

Conclusie

Voor het bestemmingsplan is geen bodemonderzoek noodzakelijk. Bij de aanvraag van een omgevingsvergunning voor het realiseren van woningbouw is een verkennend bodemonderzoek noodzakelijk.

Indien de bestemming ter plaatse van het glastuinbouwbedrijf aan de Stadhouderslaan 8 wijzigt naar een gevoeligere bestemming, bijvoorbeeld een woonbestemming, is een actualiserend bodemonderzoek inclusief asbestonderzoek noodzakelijk.

7.3 Duurzaamheid

Gemeentelijk en regionaal duurzaamheidbeleid

De gemeente Zoeterwoude vindt duurzaamheid een belangrijk integraal onderdeel van ruimtelijke ontwikkelingen. De gemeente streeft ernaar dat elke ruimtelijke ontwikkeling bijdraagt aan economie, maatschappij en milieu, zowel op de korte als op de lange termijn. Zij wil daarmee ook de leef- en omgevingskwaliteit op een specifieke locatie op een zo hoog mogelijk niveau brengen.

Duurzame stedenbouw en duurzame gebiedsontwikkeling zijn gericht op de kansen om de kwaliteit van een project op een bouwlocatie te vergroten. Door in een vroeg stadium van het planproces aandacht te besteden aan de specifieke kenmerken en mogelijkheden van de bouwlocatie, kan duurzaamheid bijdragen aan een aantrekkelijke woon- en werkomgeving. Duurzaamheid vanaf het begin van een project meenemen voorkomt ook, dat in een latere projectfase vertraging optreedt of de gewenste inrichting niet mogelijk blijkt, omdat er niet voldoende rekening is gehouden met milieu- en duurzaamheidsaspecten.

Samengevat is het volgende beleid relevant voor het project.

Duurzaamheidsagenda en klimaatbeleid

Het algemene kader voor het milieu- en duurzaamheidsbeleid van de gemeente Zoeterwoude is vastgelegd in de Duurzaamheidsagenda 'Samenwerken en Verbinden'. De Duurzaamheidsagenda kent een directe relatie met de ruimtelijke ordening waar het gaat om de doelstellingen voor duurzaam bouwen, duurzame inrichting van gebieden en duurzame stedenbouw. De Duurzaamheidsagenda is de actualisatie van het Milieubeleidsplan en Milieuagenda 2010 en is in 2011 vastgesteld door de Raad.

Ook het klimaatbeleid heeft een directe relatie met de ruimtelijke ordening. Daarom is ook het Regionaal Klimaatprogramma 2008-2012 Holland Rijnland relevant bij ruimtelijke ontwikkelingen. In 2008 heeft de gemeente Zoeterwoude in samenwerking met de omgevingsdienst het Plan van aanpak regionaal Klimaatprogramma 2008-2012 Holland Rijnland vastgesteld. In het kader van het Klimaatprogramma is een de CO2-kansenkaart opgesteld. Berekend is, dat de Kabinetsambitie een CO2-reductiedoelstelling van 600 kiloton in 2030 voor onze regio betekent. Dit klimaatbeleid is breed opgezet en bestrijkt onder meer de doelgroepen 'woningen', 'bedrijven', 'duurzame energieproductie', 'bouwers en projectontwikkelaars' en 'mobiliteit'.

Regionaal Beleidskader Duurzame Stedenbouw (RBDS)

Voor bouwprojecten die groter zijn dan 1 ha en meer dan 10 woningen of 5.000 m² bvo voor bedrijfsgebouwen hanteert de gemeente Zoeterwoude het Regionaal Beleidskader Duurzame Stedenbouw (RBDS). In dit Beleidskader is het beleid van de gemeente voor duurzame stedenbouw uitgewerkt.

Het Beleidskader gaat uit van de fasen in het bouwproces en geeft aan op welk moment en op welke wijze duurzaamheid in het planproces een plaats kan krijgen. Duurzaamheid is hierbij ruim gedefinieerd ('People, Planet, Profit'; de drie P's). In een ambitietabel zijn deze ambities overzichtelijk weergegeven. Daarbij geldt dat voor alle thema's ten minste aan de basisambitie dient te worden voldaan. Door ambities integraal af te wegen en de kansen die een gebied heeft te analyseren, wordt het mogelijk om onderwerpen te kiezen waarvoor een extra ambitie wordt toegepast. Daarmee wordt ook een balans gevonden tussen de drie P's People, Planet en Profit. De ambities worden vervolgens vertaald naar maatregelen en in het ontwerp geïntegreerd.

Voor ruimtelijke plannen groter dan 5 ha is het ontwerp daarnaast van voldoende grootte om doorgerekend worden met het instrument Duurzaamheid Prestatie van een Locatie (DPL). Daarmee is vast te stellen of de maatregelen leiden tot de geselecteerde ambities (score van ten minste 7 conform de Duurzaamheidsagenda van Zoeterwoude).

Bij de ontwikkeling vanaf 50 woningen of 5.000 m² bvo bedrijfsgebouwen dienen de kansen voor CO2-reductie onderzocht te worden inclusief een berekening van de te realiseren CO2-reductie.

Vanaf 200 woningen of 20.000 m² bvo bedrijfsgebouwen dient een energievisie opgesteld te worden. Een energievisie is een studie naar de vraag naar en opwekking van energie (warmte (stadsverwarming), koude, elektriciteit). Daarbij worden diverse functies onderscheiden (zoals wonen, kantoor, bedrijven en voorzieningen). Per functie wordt de energievraag bepaald. Vervolgens wordt bekeken of de energievraag op gebouwniveau kan worden beperkt door bijvoorbeeld warmte-isolatie, een 'slimme' indeling van gebouwen en energiebesparende installaties. Voor de resterende energievraag wordt bekeken in hoeverre er duurzame energiebronnen ingezet kunnen worden. Doel hierbij is om te komen tot 18-100% reductie van de CO2-uitstoot, afhankelijk van de schaal van de ruimtelijke ontwikkeling.

Voor het project Verde Vista Meerburg is een energievisie opgesteld in 2006. Een belangrijke conclusie uit dit onderzoek is, dat deze locatie zeer geschikt voor de toepassing Warmte- en Koudeopslag (WKO, energieopslag in de bodem) gecombineerd met warmtepompen.

DuBoPlus-Richtlijn

Voor de woning- en utiliteitsbouw betekent de DuBoPlus-Richtlijn dat de duurzaamheidsprestaties berekend worden met het instrument GPR-Gebouw. De ontwikkelaar informeert de gemeente met een GPR-Gebouw berekening (meest recente versie) of een gelijkwaardig rekeninstrument of aan de regionale ambitie wordt voldaan. De ontwikkelaar krijgt daarvoor van de gemeente een intakeformulier GPR-Gebouw. Op basis van een ingevuld intakeformulier ontvangt de ontwikkelaar een gratis sublicentie GPR-Gebouw.

Voor elk thema geeft GPR-gebouw een kwaliteitsoordeel op een schaal van 1 tot 10. Een score van 6,0 (voor energie 6,8) komt overeen met het Bouwbesluit (nieuwbouw).

De gemeentelijke ambitie conform de Duurzaamheidsagenda is de volgende:

• een score van minimaal 8.0 voor gemeentelijke gebouwen (8,5 voor het thema energie);
• een score van minimaal 7.0 voor overige gebouwen (7,5 voor het thema energie).
• Voor het renoveren van gebouwen geldt een verbetering van 2.0 punten na de ingreep ten opzichte van voor de ingreep.

De uiteindelijke score voor gebouwen is afhankelijk van het ontwerp dat wordt gerealiseerd. Voor de grond-, weg- en waterbouw geldt het programma van eisen inrichting openbare ruimte van de gemeente Zoeterwoude.

7.4 Externe veiligheid

Toetsingskader

Bij ruimtelijke plannen dient voor externe veiligheid naar verschillende aspecten te worden gekeken, namelijk:

• bedrijven waar opslag, gebruik en/of productie van gevaarlijke stoffen plaatsvindt;
• vervoer van gevaarlijke stoffen over weg, spoor of water en door buisleidingen.

In het externe veiligheidsbeleid wordt onderscheid gemaakt tussen het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Het PR is de kans per jaar dat een persoon op een bepaalde plaats overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen, indien hij onafgebroken (dat wil zeggen 24 uur per dag gedurende het hele jaar) en onbeschermd op die plaats zou verblijven. Het PR wordt weergegeven met risicocontouren rondom de risicobron. De norm voor het GR is een oriëntatiewaarde. De gemeente heeft een verantwoordingsplicht als het GR toeneemt en/of de oriëntatiewaarde overschrijdt.

Vervoer van gevaarlijke stoffen

Het externe veiligheidsbeleid voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over water, wegen en spoorwegen is opgenomen in de Circulaire risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen (RVGS, 2009). In nieuwe situaties is de grenswaarde voor het PR ter plaatse van kwetsbare objecten 10-6 per jaar. Voor beperkt kwetsbare objecten geldt deze waarde als een richtwaarde. Op basis van de circulaire geldt bij een overschrijding van de oriëntatiewaarde voor het GR of een toename van het GR een verantwoordingsplicht. Deze verantwoordingsplicht geldt zowel in bestaande als nieuwe situaties. De circulaire vermeldt dat op een afstand van 200 m vanaf het tracé in principe geen beperkingen hoeven te worden gesteld aan het ruimtegebruik.

Momenteel wordt het Basisnetspoor, Basisnetweg en Basisnetwater opgesteld, waarmee in bestemmingsplannen en bij het afwijken daarvan rekening moet worden gehouden. Deze basisnetten zijn gekoppeld aan het Besluit transportroutes externe veiligheid dat momenteel in voorbereiding is. Hierbij worden veiligheidszones en plasbrandaandachtsgebieden onderscheiden waarmee in ruimtelijke plannen rekening moet worden gehouden.

Risicovolle inrichtingen

Het Besluit externe veiligheid inrichtingen (hierna: Bevi) geeft een wettelijke grondslag aan het externe veiligheidsbeleid rondom risicovolle inrichtingen. Op basis van het Bevi geldt voor het PR rondom een risicovolle inrichting een grenswaarde voor kwetsbare objecten en een richtwaarde voor beperkt kwetsbare objecten. Beide liggen op een niveau van 10-6 per jaar. Bij een ruimtelijke ontwikkeling moet aan deze normen worden voldaan.

Het Bevi bevat geen grenswaarde voor het GR; wel geldt op basis van het Bevi een verantwoordingsplicht ten aanzien van het GR in het invloedsgebied rondom de inrichting. De in het externe veiligheidsbeleid gehanteerde norm voor het GR geldt daarbij als oriëntatiewaarde. Deze verantwoordingsplicht geldt zowel in bestaande als in nieuwe situaties.

Vervoer gevaarlijke stoffen door leidingen

Per 1 januari 2011 is het Besluit externe veiligheid buisleidingen in werking getreden. Deze AMvB sluit aan bij de risiconormering uit het Bevi. Voor het PR geldt dat er binnen de risicocontour van 10-6 geen kwetsbare objecten mogen worden gerealiseerd. Voor beperkt kwetsbare objecten geldt deze waarde als een richtwaarde. Voor het GR wordt een oriëntatiewaarde als ijkpunt gehanteerd. Het GR in de omgeving van buisleidingen moet worden verantwoord. Dit geldt zowel voor bestaande situaties als voor nieuwe ontwikkelingen. Afhankelijk van de situatie kan worden volstaan met een beperkte verantwoording van het GR.

In verband met de bescherming en het beheer van de leiding, is tevens een belemmeringenstrook aan de orde. Binnen deze afstand is in beginsel geen bebouwing toegestaan.

Regionaal beleid

De regio Holland-Rijnland heeft in 2008 een Omgevingsvisie externe veiligheid opgesteld. In deze omgevingsvisie heeft de regio een beslismodel opgesteld op basis van zonering van het GR-diagram (het fN-diagram, f= kans op calamiteit, N=aantal slachtoffers).

Het model gaat uit van de oriëntatiewaarde voor het GR. Aan de zones in het diagram zijn verschillende handelswijzen gekoppeld. Als de GR-curve voor een bepaalde activiteit of ruimtelijke ontwikkeling in een bepaalde zone uitkomt, volgt uit het beslismodel onder welke voorwaarden de activiteit of ruimtelijke ontwikkeling is toegestaan.

Onderzoek

Inrichtingen

Binnen het plangebied en in de directe omgeving van het plangebied liggen geen risicovolle inrichtingen. Het bestemmingsplan maakt dergelijke inrichtingen ook niet mogelijk. Wel ligt op ongeveer 1.000 m afstand van het plangebied de bierbrouwerij Heineken Nederland BV. Deze inrichting valt onder het Besluit risico's zware ongevallen en daarmee ook onder het Bevi. Het invloedsgebied van deze inrichting bedraagt 400 m. Omdat het plangebied ruimschoots buiten dit invloedsgebied ligt, vormt deze inrichting geen belemmering voor de realisatie van het bestemmingsplan.

Vervoer van gevaarlijke stoffen

In de directe omgeving van het plangebied liggen geen vaarwegen waarover gevaarlijke stoffen worden vervoerd. In de omgeving loopt de spoorlijn Leiden-Alphen aan den Rijn. Uit de 'marktverwachting vervoer gevaarlijke stoffen per spoor' van ProRail (ProRail Spoorontwikkeling, september 2007) blijkt dat nu en in de toekomst geen gevaarlijke stoffen over dit spoortraject worden vervoerd.

A4

Het plangebied grenst vrijwel direct aan de A4. Over deze weg vindt vervoer van gevaarlijke stoffen plaats. Uit het uitgevoerde onderzoek blijkt het volgende.

Veiligheidsafstanden

Er wordt voldaan aan de veiligheidsafstanden. Dit betreffen de veiligheidszone (PR 10-6-contour) en het plasbrandaandachtsgebied (PAG, deze bedraagt 30 m)1. Verwezen wordt naar de volgende tabel. Binnen de veiligheidszone en het PAG wordt in Verde Vista Meerburg niet gebouwd volgens de huidige plannen.

Tabel 7.2 Veiligheidszones en PAG

GR

In het uitgevoerde externe veiligheidsonderzoek zijn de gevolgen voor de realisatie van Verde Vista deelgebieden Noord én Zuid tezamen in beeld gebracht. Hierbij is voor Zuid rekening gehouden met 2 varianten, aangezien de definitieve invulling van dat gebied op dit moment nog niet bekend is.

Het GR neemt toe van 0,186 maal de oriëntatiewaarde tot 0,830 maal de oriëntatiewaarde voor variant 1 en 0,797 maal de oriëntatiewaarde voor variant 2, zoals blijkt uit tabel 7.3.

Tabel 7.3 GR voor kilometervak A4 met hoogste GR

Dit betekent een vervijfvoudiging van het GR voor de beide varianten. Deze toename komt doordat in het nu nog 'maagdelijk' gebied qua bebouwing een stedelijke ontwikkeling van enige omvang is gepland. Na de realisatie van het maximale programma van Verde Vista Meerburg blijft het GR net onder de oriëntatiewaarde. Gezien de toename en hoogte van het GR is een uitgebreide verantwoording van het GR nodig. In deze GR-verantwoording moet, behalve met lpg, ook rekening worden gehouden met brandbare vloeistoffen en giftige vloeistoffen.

N11

Op meer dan 600 m ten zuiden van het projectgebied ligt de N11. Hiervoor is voor het zuidelijk deel van de ontwikkeling van Verde Vista al onderzoek uitgevoerd2. Uit het onderzoek blijkt dat ontwikkeling van het zuidelijk deelgebied , dat dichter bij de N11 is gelegen, reeds geen rekenkundige invloed meer heeft op de hoogte van het GR. Het vervoer van gevaarlijke stoffen over de N11 heeft geen invloed op de situatie met betrekking tot externe veiligheid ter hoogte van deelgebied Noord.

Leidingen

Door het plangebied loopt één hogedruk aardgastransportleiding, namelijk de leiding W-535-11-KR. Deze leiding heeft een druk van 40 bar en een uitwendige diameter van 12 inch. Hiervoor geldt een belemmeringenzone van 4 m aan weerszijden van de leiding.

Voor Verde Vista (zowel deelgebied Noord als Zuid) heeft onderzoek plaatsgevonden naar de gevolgen voor de beoogde ontwikkeling voor externe veiligheid3. Uit dit onderzoek blijkt het volgende:

• 1. de PR 10-6-contour ligt op de gasleiding. Aan de PR grenswaarde wordt voor de nieuwe ontwikkelingen voldaan;
• 2. het GR neemt door de realisatie van Verde Vista Meerburg toe (Noord en Zuid, waarbij voor Zuid uit is gegaan van het maximale programma) van 0.00315 maal de oriëntatiewaarde naar 0.011 maal de oriëntatiewaarde. Na de beoogde ontwikkeling wordt derhalve nog steeds ruimschoots aan de oriëntatiewaarde voldaan. Wel is een verantwoording van het GR nodig.

Verantwoording GR

Vanwege de toename van het GR is een verantwoording noodzakelijk. Deze is opgenomen in bijlage 7. Deze verantwoordingsnotitie heeft betrekking op de deelgebieden Noord én Zuid. De gemeente Zoeterwoude vindt de toename van het GR acceptabel. Verde Vista Meerburg maakt onderdeel uit van het zogenaamde W4-project. Tussen de gemeente Leiden, Leiderdorp en Zoeterwoude wordt de A4 verbreed en verdiept in de bestaande omgeving ingepast. Het doel van het W4-plan is de leefkwaliteit in de regio te verbeteren op de vier aspecten: wonen, werken, wegen en water. Zoeterwoude financiert haar bijdrage aan het W4-project door de gebieden direct gelegen aan de A4 te ontwikkelen.

In de betreffende verantwoordingsnotitie (door de gemeente integraal als verantwoording overgenomen) is verder onder andere aandacht besteed aan risicoreducerende maatregelen (zoals bron-, ruimtelijke en bouwkundige maatregelen, waarbij rekening is gehouden met de relevante rampscenario's), de rampenbestrijding door hulpdiensten, de bereikbaarheid van het gebied en de zelfredzaamheid van de aanwezige mensen. De gemeente vindt de betreffende ontwikkeling in het licht van externe veiligheid verantwoord.

Conclusie

Het aspect externe veiligheid staat de uitvoering van de beoogde ontwikkeling niet in de weg. Er wordt voldaan aan de wetgeving en daar waar sprake is van een toename van het GR heeft de gemeente deze toename uitgebreid verantwoord.

7.5 Geluidshinder

Beoogde ontwikkeling

In het gebied van Verde Vista Meerburg worden onder andere woningen, kantoren en leisure mogelijk gemaakt. Woningen zijn volgens de Wet geluidhinder (Wgh) geluidsgevoelige functies waarvoor akoestisch onderzoek uitgevoerd dient te worden. In het plangebied wordt geluidshinder ervaren van de verschillende wegen en de spoorlijn.

In het akoestisch onderzoek in het kader van het Tracébesluit is niet getoetst aan deze nieuwe ontwikkelingen in Meerburgerpolder. Deze paragraaf gaat daarom in op het aspect geluidshinder.

7.6 Luchtkwaliteit

Toetsingskader

Wetgeving

Het toetsingskader voor luchtkwaliteit wordt gevormd door de Wet milieubeheer. De Wm bevat onder titel 5.2 bepalingen ten aanzien van luchtkwaliteit, deze bevatten grenswaarden voor zwaveldioxide, stikstofdioxide en stikstofoxiden, fijn stof, lood, koolmonoxide en benzeen. Hierbij zijn in de ruimtelijke ordeningspraktijk langs wegen vooral de grenswaarden voor stikstofdioxide (jaargemiddelde) en fijn stof (jaar- en daggemiddelde) van belang. De grenswaarden van de laatstgenoemde stoffen zijn in tabel 7.4 weergegeven. De grenswaarden gelden voor de buitenlucht, met uitzondering van een werkplek in de zin van de Arbeidsomstandighedenwet.

Tabel 7.4 Grenswaarden maatgevende stoffen Wm

*) Bij de beoordeling hiervan blijven de aanwezige concentraties van zeezout buiten beschouwing (volgens de bij de Wm behorende Regeling beoordeling Luchtkwaliteit 2007).

Op grond van artikel 5.16 van de Wm kunnen bestuursorganen bevoegdheden die gevolgen kunnen hebben voor de luchtkwaliteit (zoals de vaststelling van een bestemmingsplan) onder andere uitoefenen indien de bevoegdheden/ontwikkelingen niet leiden tot een overschrijding van de grenswaarden, of de bevoegdheden/ontwikkelingen niet in betekenende mate bijdragen aan de concentratie in de buitenlucht.

• Besluit niet in betekenende mate bijdragen (Besluit nibm)

In dit Besluit is bepaald in welke gevallen een project vanwege de gevolgen voor de luchtkwaliteit niet aan de grenswaarden hoeft te worden getoetst. Dit is onder andere het geval wanneer een project een effect heeft van minder dan 3% van de jaargemiddelde grenswaarde stikstofdioxide of fijn stof.

Beleid

In de Duurzaamheidsagenda 2011-2014 zijn voor luchtkwaliteit de volgende wensbeelden opgenomen, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen wonen en werken:

Wonen

• Voor de helft de nieuwbouwwoningen geldt dat de luchtkwaliteit minimaal 5 tot 10% beter is dan de wettelijke grenswaarden.
• Op woonlocaties ligt de norm voor luchtkwaliteit 10% lager dan de grenswaarde.
• Er worden geen scholen, kinderdagverblijven, verzorgings-, verpleeg- en bejaardentehuizen en dergelijke gerealiseerd/uitgebreid binnen 300 m van een snelweg en 50 m van een drukke weg (> 10.000 motorvoertuigen per etmaal).
• Er worden geen woningen, sporthallen, sportvelden, gevangenissen en ziekenhuizen gerealiseerd binnen 100 m van een snelweg en 50 m van een drukke weg (> 10.000 motorvoertuigen per etmaal).

Werken

• De lucht- en geurnormen voldoen aan de regelgeving.

Onderzoek

Er is een luchtkwaliteitsonderzoek uitgevoerd door DHV BV4 . Hierbij is getoetst aan de wetgeving en zijn de concentraties ter hoogte van het plangebied inzichtelijk gemaakt.

Toetsing wetgeving

Uit het luchtkwaliteitsonderzoek blijkt dat op de lokale wegen de grenswaarden voor NO2 en PM10 uit de Wm in geen van de zichtjaren wordt overschreden. Het plan voldoet hiermee aan de wetgeving (op grond van artikel 5.16 lid 1 sub a van de Wet milieubeheer).

Het plan draagt op de Rijksweg A4 niet in betekenende mate bij aan een verslechtering van de luchtkwaliteit (nibm): de bijdrage van de ontwikkeling bedraagt minder dan 1,2 µg/m³). Hiermee wordt eveneens voldaan aan de wetgeving (op grond van artikel 5.16 lid 1 onder c van de Wet milieubeheer).

Toetsing beleid

Uit oogpunt van goede ruimtelijke ordening dient afgewogen te worden of het aanvaardbaar is om het project op deze locatie te realiseren. In dit geval is getoetst aan de wensbeelden uit de Duurzaamheidsagenda 2011-2014.

In het plangebied zijn geen gevoelige bestemmingen voorzien zoals omschreven in artikel 3 van het Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteit).

Voor de toetsing zijn tabel 3 en 4 uit het luchtkwaliteitsonderzoek geraadpleegd.

De bouwvlakken waar woningbouw mag worden gerealiseerd liggen deels binnen 100 m van de snelweg A4. Er wordt niet voldaan aan het wensbeeld dat er geen woningen worden gerealiseerd binnen 100 m van een snelweg. Echter, in het beleid is alleen uitgegaan van situaties waar de woningen en wegen op maaiveld niveau liggen. Op deze locatie ligt de A4 in een tunnelbak beneden maaiveldniveau. Daarnaast is over de gehele lengte van de woningbouwlocatie een horizontaal, en voor een groot gedeelte een verticaal geluidsscherm aanwezig. De aanwezigheid van deze geluidsschermen zorgen voor een schoorsteeneffect boven de snelweg. De lucht boven de snelweg en daarmee de uitstoot van het verkeer wordt hierdoor sneller omhoog gezogen dan in vergelijking met de situatie zonder schermen. De verspreiding van de luchtverontreinigende stoffen op maaiveldniveau is hier dan ook veel kleiner. Als gevolg hiervan zijn de concentraties van onder andere stikstofdioxide en fijn stof langs de snelweg lager dan wanneer de snelweg en woningen op dezelfde hoogte op maaiveld niveau zouden liggen en er geen geluidsscherm aanwezig zou zijn. Dit blijkt uit het luchtkwaliteitonderzoek voor het Tracébesluit A4 Burgerveen-Leiden 2009 gedeelte Leiderdorp-Leiden en sluit ook aan bij de bevindingen uit de CROW-publicatie 218u, Handreiking stedelijke tunnels en luchtkwaliteit. Op basis van bovenstaande vindt de gemeente het acceptabel dat er woningbouw plaatsvindt op de planlocatie.

Langs de Hoge Rijndijk worden voor 2020 woningen gerealiseerd. Hoewel in 2011 de verkeersintensiteiten van de Hoge Rijndijk nog hoger zijn dan 10.000 mvt/etmaal, zijn de verkeersintensiteiten op het moment dat de huizen gereed zijn lager dan 10.000 mvt/etmaal. De Hoge Rijndijk is dan geen drukke weg meer en er wordt voldaan aan het wensbeeld uit de duurzaamheidagenda.

Conclusie

Er wordt voldaan aan de luchtkwaliteitswetgeving. Aan alle gemeentelijke wensbeelden van de duurzaamheidagenda wordt in het plangebied voldaan, behalve aan het wensbeeld dat er geen woningen worden gerealiseerd binnen 100 m van een snelweg. Gezien de aanwezigheid van geluidsschermen en een verdieping van de snelweg, vindt de gemeente het acceptabel dat de woningen op de planlocatie worden gerealiseerd. De luchtkwaliteit staat de uitvoering van het bestemmingsplan dan ook niet in de weg.

7.7 Planologisch relevante leidingen

Binnen het plangebied ligt één hogedruk aardgastransportleiding. In de paragraaf Externe veiligheid is op de externe veiligheidsaspecten van deze leiding ingegaan. Hier is ook de belemmeringenstrook van deze leiding genoemd. De belemmeringenstrook wordt opgenomen op de verbeelding. Overige planologisch relevante leidingen zijn in de directe omgeving van het plangebied niet aanwezig. Ook liggen hier geen hoogspanningsverbindingen, straalpaden of telecomverbindingen. Er wordt daarom geconcludeerd dat het aspect kabels en leidingen geen belemmering oplevert voor de vaststelling van het bestemmingsplan.

9.1 Toetsingskader

In onderdeel C en D van de bijlage bij het Besluit m.e.r. is aangegeven welke activiteiten in het kader van het bestemmingsplan planmer-plichtig, projectmer-plichtig of mer-beoordelingsplichtig zijn. Voor deze activiteiten zijn in het Besluit m.e.r. drempelwaarden opgenomen. Daarnaast dient het bevoegd gezag bij de betreffende activiteiten die niet aan de bijbehorende drempelwaarden voldoen, na te gaan of sprake kan zijn van belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu, gelet op de omstandigheden als bedoeld in bijlage III van de EEG-richtlijn milieueffectbeoordeling. Deze omstandigheden betreffen:

• de kenmerken van de projecten;
• de plaats van de projecten;
• de kenmerken van de potentiële effecten.

9.2 Onderzoek en conclusies

Vormvrije mer-beoordeling noodzakelijk

Op grond van onderdeel D11.2 uit de bijlage van het Besluit m.e.r. is het bestemmingsplan mer-beoordelingsplichtig wanneer:

• het plangebied 100 ha of meer beslaat; of
• een aaneengesloten gebied van 2.000 of meer woningen omvat; of
• bedrijfsvloeroppervlakte van 200.000 m² of meer.

De mogelijkheden die dit bestemmingsplan biedt, liggen onder deze drempels. In dat geval is er wel een vormvrije mer-beoordeling benodigd. Hierbij moet ook worden gekeken naar samenhang met andere ontwikkelingen in de omgeving. In dit geval wordt daarom niet alleen gekeken naar deelgebied Noord, maar naar de gehele beoogde ontwikkeling van Verde Vista Meerburg. Voor Verde Vista Meerburg wordt niet voldaan aan één van de drie drempels genoemd in het Besluit m.e.r. Er is dan ook alleen sprake van een vormvrije mer-beoordeling.

Vorm en beoordelingscriteria vormvrije mer-beoordeling deelgebied Noord

Bij de vormvrije mer-beoordeling gaat het om een extra onderdeel van de plantoelichting, waarin wordt aangetoond dat geen belangrijke negatieve milieueffecten kunnen optreden. Dit wordt mede gebaseerd op het onderzoek dat ten behoeve van het bestemmingsplan wordt uitgevoerd. Getoetst moet worden aan de criteria uit de EEG-richtlijn zoals genoemd onder het toetsingskader (de kenmerken van de projecten, de plaats van de projecten en de kenmerken van de potentiële effecten). Daarbij moet de samenhang in milieueffecten van de ontwikkelingen van heel Verde Vista Meerburg worden betrokken. Dit is nodig omdat cumulatie met projecten in de omgeving een belangrijk beoordelingscriterium is bij een (vormvrije) mer-beoordeling: kan de ontwikkeling van dit deelgebied tezamen met de gehele ontwikkeling van Verde Vista Meerburg belangrijke negatieve milieueffecten tot gevolg hebben?

Verkeerseffecten

De ontwikkeling van dit deelgebied heeft voor de omgeving effecten op het gebied van verkeer (verkeerstoename). Voor gemotoriseerd verkeer vindt de ontsluiting van het gebied plaats via de Willem van der Madeweg aan de westzijde van de A4. Hiertoe wordt een nieuw viaduct over de A4 aangelegd. Verde Vista Meerburg krijgt een centraal gelegen boulevard (de Stadhouderslaan) welke dienst doet als ontsluitingsweg voor de aanliggende wijken en aansluit op de Hoge Rijndijk. Hiermee is een goede verkeersafwikkeling gewaarborgd. Geconstateerd wordt dat er geen belangrijke negatieve milieueffecten kunnen optreden op verkeersgebied.

Overige milieueffecten

Het deelgebied heeft buiten het aspect verkeer evenmin belangrijke negatieve milieueffecten op de omgeving tot gevolg. Dit blijkt uit alle verrichte onderzoeken die in het kader van de ontwikkeling Verde Vista Meerburg en deelgebied noord zijn verricht, zoals hiervoor gerapporteerd. Er wordt voldaan aan de wetgeving en er is sprake van een goede ruimtelijke ordening. Gelet op de kenmerken van het project (zoals samenhang met de rest van Verde Vista Meerburg), de plaats van het project en de kenmerken van de potentiële effecten, kunnen geen belangrijke negatieve milieugevolgen optreden. Dit is in de volgende tabel opgenomen.

Conclusie

De conclusie luidt dat er geen belangrijke negatieve milieugevolgen kunnen optreden die het doorlopen van een volledige projectmer-procedure of formele mer-beoordelingsprocedure conform het Besluit m.e.r. noodzakelijk maken.

10.1 Financiële uitvoerbaarheid

Bij nieuwe ontwikkelingen moet onder de Wet ruimtelijke ordening (Wro) tegelijk met het bestemmingsplan, een exploitatieplan worden vastgesteld, tenzij het kostenverhaal anderszins is verzekerd, bijvoorbeeld door middel van gemeentelijke gronduitgifte of een anterieure overeenkomst.

In dit plangebied is met betrekking tot grondeigendom en grondexploitatie sprake van drie verschillende situaties, te weten:

• 1. een beperkt deel van het plangebied wordt consoliderend bestemd, hiervoor is geen exploitatieplan benodigd;
• 2. de gronden waarop de ontwikkelingen direct worden mogelijk gemaakt, zijn in eigendom bij de gemeente. Daarbij wordt opgemerkt dat het huidige BAM-terrein nog eigendom is van de gemeente Leiden, maar dat hierover een overeenkomst is gesloten waarmee deze gronden in eigendom van de gemeente Zoeterwoude komen. Het toekomstig grondeigendom is daarmee verzekerd.
  Voor de ontwikkeling van de gronden wordt de Ontwikkelingsmaatschappij Meerburg ingeschakeld. Op deze wijze is de gemeente zelf betrokken bij de gronduitgifte en is het kostenverhaal op die manier verzekerd;
• 3. de gronden waarop de ontwikkelingen via een wijzigingsbevoegdheid mogelijk worden gemaakt, zijn niet in eigendom van de gemeente. In de wijzigingsregels is als voorwaarde opgenomen dat het kostenverhaal bij wijziging van de bestemming is verzekerd via een exploitatieplan of anterieure overeenkomst.

Op basis van bovenstaande uitgangspunten is het opstellen van een exploitatieplan bij dit bestemmingsplan niet verplicht. Omdat de exploitatie voor de grondsituaties onder punt 2 en 3 anderszins geregeld is, kiest de gemeente ervoor geen exploitatieplan op te stellen.

10.2 Maatschappelijke uitvoerbaarheid

Conform de Inspraakverordening van de gemeente worden belanghebbenden geïnformeerd en wordt een informatieavond gehouden. Daarnaast wordt het plan gedurende zes weken ter inzage gelegd en worden belanghebbenden in de gelegenheid gesteld hun mondelinge en schriftelijke reacties kenbaar te maken.