Hattemse Loo

2.1.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

Op 13 maart 2012 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte vastgesteld. In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte schetst het Rijk ambities van het ruimtelijk en mobiliteitsbeleid voor Nederland in 2040. In deze structuurvisie zijn alleen uitspraken opgenomen die een specifiek nationaal ruimtelijk belang dienen of die zorgen voor een gegarandeerde basiskwaliteit voor alle bewoners van Nederland. Het Rijk is vooral verantwoordelijk voor ruimtelijke functies waarmee de concurrentiepositie van Nederland wordt versterkt, voor de bescherming van het land tegen het water en voor de belangrijkste elementen van de infrastructuur (verkeer en energievoorziening). Provincies en gemeenten zijn verantwoordelijk voor het ruimtelijke beleid met betrekking tot wonen en werken en de daarbij behorende voorzieningen, het groen, het water en de recreatie. Het voorliggende bestemmingsplan doet geen afbreuk aan het ruimtelijke beleid van het Rijk omdat het niet in strijd is met één van de nationale belangen. De bevoegdheid voor het ruimtelijk beleid op het niveau van Hattemse Loo ligt bij de provincie en gemeente.

2.1.2 Ladder voor duurzame verstedelijking

De ladder voor duurzame verstedelijking is in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) geïntroduceerd. Doel van de ladder voor duurzame verstedelijking is een goede ruimtelijke ordening door een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden. Het Rijk wil met de introductie van de ladder vraaggerichte programmering bevorderen. De ladder beoogt een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming bij alle ruimtelijke en infrastructurele besluiten. De ladder is als procesvereiste opgenomen in het Bro. De ladder kent drie treden die achter elkaar worden doorlopen:

Trede 1: is er een regionale behoefte?

De regiogemeenten voor de Noord-Veluwe (Hattem, Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Heerde, Nunspeet, Oldebroek en Putten) en de provincie Gelderland hebben voor de periode 2010 - 2019 het Kwalitatief Woonprogramma voor de regio vastgesteld (KWP3). In het KWP3 worden vraag en aanbod regionaal op elkaar afgestemd. Volgens het KWP3 mag Hattem 564 woningen bouwen in de periode 2010 t/m 2019. Hiervan mogen 186 woningen in het dure segment worden gebouwd (koop vanaf € 250.000). Nog maar een zeer beperkt deel van deze 'dure' 186 woningen is gebouwd. De 15 woningen die in dit plan worden mogelijk gemaakt vallen in het dure segment en zijn dus in overeenstemming met de behoefte aan dit soort woningen in de regio Noord Veluwe zoals neergelegd in het KWP3.

De ligging en kwaliteit van de locatie vraagt om woningen in het dure segment. Inmiddels zijn er van de 14 kavels 7 verkocht en 3 optanten. Dit geeft aan dat er meerdere serieuze gegadigden zijn voor deze unieke plek in Hattem hetgeen de behoefte aan dit type woningen op deze plek onderschrijft. Door onzekerheid over de planning van de procedure wachten een aantal belangstellenden af.

Trede 2: Is het in het plan voorziene deel van de regionale behoefte op te vangen binnen bestaand stedelijk gebied?

Voorop staat dat in dit geval een bestaande stedelijke ontwikkeling van een bedrijfsterrein wordt getransformeerd naar een ander soort stedelijke ontwikkeling voor woningbouw. De met het plan beoogde ontwikkeling beschouwen wij als een vooruitgang met het oog op de omringende landelijke en natuurwaarden. De functie Wonen (in de vorm van woningen op ruime kavels) is een meer gewenste invulling van het gebied dan de vigerende functie van bedrijvigheid.

Er is geen mogelijkheid deze woningbehoefte van 10-15 vrijstaande woningen op ruime kavels op te vangen in ander bestaand stedelijk gebied in de regio. Het plangebied betreft ook een unieke situatie van een van oudsher aanwezig bedrijfsterrein in een landelijke omgeving die wordt heringericht ten behoeve van woningbouw. De voorziene duurdere woningbouw in een landelijke omgeving op ruime kavels is een aantrekkelijke woonvorm en nu juist geschikt in een landelijke setting in plaats van (ander) bestaand stedelijk gebied.

Trede 3: Zoek een locatie die multimodaal ontsloten is of kan worden voor de resterende regionale behoefte.

Met de ligging nabij de Apeldoornseweg is het gebied goed ontsloten. Het betreft ook een initiatief van maximaal 15 woningen. Afgezet tegen de voorheen aanwezige bouwmarkt zal de ontsluiting van het plangebied geen problemen opleveren. Multimodale ontsluiting is voor dit beperkt aantal woningen niet noodzakelijk.

Conclusie

De ontwikkeling van Hattemse Loo voldoet aan de ladder duurzame verstedelijking uit het Bro.

2.1.3 Nationaal Waterplan 2009-2015

Het Nationaal Waterplan is de opvolger van de 4e Nota Waterhuishouding uit 1998 en hét Rijksplan voor het waterbeleid in Nederland. Water krijgt een meer prominente rol bij de inrichting van Nederland. De beleidslijnen van de Commissie Waterbeheer 21e eeuw en het Nationaal bestuursakkoord Water, die inspelen op de verwachte klimaatsveranderingen, zijn een belangrijke impuls voor de koers van het nieuwe waterbeleid. Het hoofdthema is: Nederland, een veilige en leefbare delta, nu en in de toekomst. Belangrijke onderdelen van het Nationaal Waterplan zijn het nieuwe beleid op het gebied van waterveiligheid en de Stroomgebiedbeheerplannen op grond van de Europese Kaderrichtlijn Water.

Voor dit bestemmingsplan is een waterparagraaf opgenomen in paragraaf 3.3 Water. Hierin is opgenomen welke waterhuishoudkundige thema's relevant zijn voor het plangebied en op welke manier daarmee wordt om gegaan. Daarnaast zijn de uitgangspunten van het Waterschap Vallei en Veluwe in de waterparagraaf meegenomen.

2.2.1 Structuurvisie

De Provincie Gelderland heeft haar ruimtelijke beleid vastgelegd in de provinciale structuurvisie, voorheen Streekplan Gelderland 2005. Deze structuurvisie beschrijft de hoofdlijnen van het Gelderse ruimtelijk beleid en is er op gericht de verschillende functies in regionaal verband een zodanige plek te geven dat de ruimtelijke kwaliteiten worden versterkt en er zuinig en zorgvuldig met de ruimte wordt omgegaan.

Eén van de doelen binnen de structuurvisie is het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur. Het plangebied ligt in de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Natuur en andere functies komen hier naast elkaar voor.

De ruimte tussen bestaand bebouwd gebied van Hattem en Wapenveld is daarnaast aangewezen als groene wig met een ecologische poort en het maakt onderdeel uit van het groenblauwe raamwerk als EHS verbindingszone (met snippers EHS natuur). Doel van de groene wig en de ecologische poort is om te voorkomen dat de dorpen langs de dorpenweg aan elkaar groeien. Op deze manier kan ook ecologische uitwisseling tussen de uiterwaarden en de Veluwe plaatsvinden.

Het plangebied ligt in een beschermingszone natte landnatuur. Ruimtelijke ingrepen mogen niet leiden tot verlaging van de grondwaterstand in en om de natte natuur of verslechtering van de waterkwaliteit.

Er gelden dus nadrukkelijk groene gebiedsdoelen: natuur op de overgang van het Veluwemassief naar de lager gelegen uiterwaarden van de IJssel. Er ligt een ambitie op het gebied van natuur- en landschapsontwikkeling.

2.2.2 Ruimtelijke verordening Gelderland

Op 15 december 2010 stelden Provinciale Staten de Ruimtelijke Verordening Gelderland vast. Het Streekplan is als bijlage 1 opgenomen bij de Ruimtelijke Verordening Gelderland. Met de ruimtelijke verordening stelt de provincie regels aan bestemmingsplannen van gemeenten. De provincie richt zich hierbij op onderwerpen die van provinciaal belang zijn, zoals verstedelijking, natuur, nationale landschappen, water en glastuinbouw. Gemeenten krijgen op sommige terreinen meer beleidsvrijheid, terwijl ze op andere gebieden te maken krijgen met strikte provinciale richtlijnen. De regels in de verordening kunnen betrekking hebben op het hele provinciale grondgebied, delen of gebiedsgerichte thema's. De ruimtelijke verordening Gelderland is van toepassing op de volgende onderwerpen:

• verstedelijking;
• wonen;
• detailhandel;
• recreatiewoningen/-parken;
• glastuinbouw;
• waterwingebied;
• grondwaterbeschermingsgebied;
• oppervlaktewater voor drinkwatervoorziening;
• ecologische hoofdstructuur (EHS);
• waardevol open gebied;
• Nationale landschappen.

Voor het plangebied zijn de volgende onderwerpen van belang: verstedelijking, wonen, ecologische hoofdstructuur en Nationale landschappen. Deze zijn onderstaand verder uitgewerkt. Overige onderwerpen zijn niet aan de orde binnen het plangebied.

Verstedelijking

Het plangebied is aangeduid als 'Verstedelijking algemeen'. Het plangebied valt buiten het 'bestaand stedelijk gebied'. Artikel 2.3 sub b van de verordening 'Nieuwe bebouwing onder voorwaarden toegestaan' is van toepassing.

Artikel 2.3

In afwijking van het bepaalde in 2.2 kan in een bestemmingsplan nieuwe bebouwing ten behoeve van wonen en werken tevens mogelijk worden gemaakt: a. indien de nieuwe bebouwing functioneel gebonden is aan het buitengebied; b. in geval van functieverandering naar een niet-agrarische functie, mits 1) de functieverandering in overeenstemming is met een door Gedeputeerde Staten geaccordeerd regionaal beleidskader; 2) sprake is van de vervanging van bestaande bebouwing, met inbegrip van bouwwerken ten behoeve van glastuinbouw, door nieuwe bebouwing, welke leidt tot een substantiële vermindering van het bebouwde oppervlak; 3) buiten de concentratiegebieden glastuinbouw en de regionale clusters glastuinbouw gelegen; en 4) in de toelichting bij een bestemmingsplan wordt aangegeven op welke manier nieuwe bebouwing landschappelijk wordt ingepast; c. bij oprichting van nieuwe landgoederen, mits 1) sprake is van een substantiële verbetering van in de directe omgeving aanwezige kwaliteiten van natuur, water of landschap of de recreatieve mogelijkheden van die omgeving,en 2) in de toelichting bij een bestemmingsplan wordt aangegeven op welke manier nieuwe bebouwing landschappelijk wordt ingepast; d. ten behoeve van uitbreiding van bestaande niet-agrarische bedrijvigheid tot een maximum van 20% van het bebouwd oppervlak, met dien verstande dat de maximale bedrijfsoppervlakte na uitbreiding niet groter is dan 375 m2, waarbij een grotere uitbreiding kan worden toegestaan, indien deze uitbreiding in overeenstemming is met een door Gedeputeerde Staten geaccordeerd regionaal beleidskader; De geometrische plaatsbepaling is vervat in het GML-bestand NL.IMRO.9925.PVRVGcons2-vst1 en verbeeld op de bij deze verordening behorende kaart Verstedelijking.

Afweging

De voorgenomen ontwikkeling betreft een functieverandering naar een niet-agrarische functie:

• 1. dat in overeenstemming is met een door Gedeputeerde Staten geaccordeerd regionaal beleidskader, namelijk het Kwalitatief Woningbouwprogramma 3 (zie paragraaf 2.3.2). De ontwikkeling is echter niet geheel in overeenstemming met de Regionale regeling functieverandering Noord Veluwe (bijlage 12 bij de Ruimtelijke Verordening Gelderland. Er is ontheffing aangevraagd en verkregen van dit artikel (artikel 2.3, sub b, onder 1) (zie paragraaf 2.2.6);
• 2. waarbij de bestaande bebouwing wordt vervangen door nieuwe bebouwing, welke leidt tot een substantiële vermindering van het bebouwde oppervlak (immers er is sprake van halvering van het bebouwd oppervlak);
• 3. dat buiten de concentratiegebieden glastuinbouw en de regionale clusters glastuinbouw ligt;
• 4. waarbij in de toelichting bij dit bestemmingsplan wordt aangegeven op welke manier nieuwe bebouwing landschappelijk wordt ingepast- hiervoor wordt verwezen naar paragraaf 4.4.

A rtikel 3 Wonen

De in een bestemmingsplan op te nemen nieuwe woonlocaties en de daar te bouwen woningen dienen te passen in het vigerende, door GS vastgestelde Kwalitatief Woonprogramma voor de betreffende regio en het daarin opgenomen regiototaal aan woningen, zoals opgenomen in bijlage 9.

Wonen  

De in een bestemmingsplan op te nemen nieuwe woonlocaties en de daar te bouwen woningen dienen te passen binnen het Kwalitatief Woonprogramma.

 

Afweging

In paragraaf 2.3.2 is het Kwalitatief Woningbouwprogramma 3 opgenomen. Voorgenomen ontwikkeling past binnen dit programma.

Artikel 18.1

In een bestemmingsplan worden in een gebied gelegen binnen de EHS geen bestemmingen toegestaan waardoor de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied, zoals aangegeven in de streekplanuitwerking “Kernkwaliteiten en omgevingscondities van de Gelderse ecologische hoofdstructuur” en het Waterplan Gelderland 2010 - 2015, welke zijn opgenomen als bijlage 4 en bijlage 10 bij deze verordening, significant worden aangetast. De geometrische plaatsbepaling van deze gebieden is vervat in het GML-bestand NL.IMRO.9925.PVRVGcons2-vst1 en is verbeeld op de bij deze verordening behorende kaart EHS.

Ecologische hoofdstructuur (EHS)

Het plangebied ligt binnen de Ecologische Hoofdstructuur (EHS).

Afweging

Met de nieuwe invulling van het plangebied worden kenmerken of waarden zoals aangegeven in de streekplanuitwerking en het Waterplan niet significant aangetast. Deze toets is opgenomen in respectievelijk de paragrafen 2.2.3 en 2.2.5.

Artikel 20.2

In gebieden binnen een nationaal landschap, met de aanduiding waardevol landschap, kunnen slechts bestemmingen worden toegestaan, voor zover deze de kernkwaliteiten van het gebied, zoals vastgelegd in de streekplanuitwerking "Kernkwaliteiten waardevolle landschappen" behouden of versterken. De geometrische plaatsbepaling is vervat in het GML-bestand NL.IMRO.9925.PVRVGcons2-vst1 en is verbeeld op de bij deze verordening behorende kaart Waardevol open gebied en nationaal landschap.

Nationale landschappen

Aangezien het plangebied samenvalt met de EHS geldt het 'nee-tenzij' uitgangspunt ten aanzien van ontwikkelingen. Dat wil zeggen dat aantasting van de kernkwaliteiten niet mogelijk is tenzij er een groot maatschappelijk belang aan de orde is en er geen alternatieven elders zijn. Is er sprake van een groot maatschappelijk belang en ontbreken alternatieven elders, dan kan de activiteit plaatsvinden op voorwaarde van compensatie van de landschapskwaliteiten buiten het deel van het Waardevol landschap dat samenvalt met de EHS. Op niveau van het Waardevol landschap dient er daarbij sprake te zijn van behoud of versterking van de landschappelijke en cultuurhistorische kernkwaliteiten.

Afweging

De voorgenomen ontwikkeling is een verbetering voor het huidige landschap en de kernkwaliteiten van het gebied zullen worden versterkt. Omdat geen aantasting van de kernkwaliteiten plaatsvindt is de vraag of groot maatschappelijk belang dan aan de orde is en of er alternatieven zijn, niet van toepassing. Immers de aanwezige bebouwing zal worden gehalveerd waarbij de totale verharding van de locatie zal worden verwijderd en worden vervangen door maximaal 15 villa's binnen een groen omrande boskamer. Daarbij wordt de mogelijkheid van bebouwing van 70% van het plangebied conform het vigerende bestemmingsplan teruggebracht naar 11,7% in het voorliggende bestemmingsplan.

Eindconclusie

Met uitzondering van artikel 2.3, sub b, onder 1 past voorgenomen ontwikkeling binnen de Ruimtelijke Verordening Gelderland. Van het bepaalde in artikel 2.3, sub b, onder 1 is ontheffing verkregen. Dit is beschreven in paragraaf 2.2.6. De beschikking van de provincie waarin de ontheffing wordt verleend is toegevoegd als Bijlage 2.

Met deze beschikking voldoet het plan aan de Ruimtelijke Verordening Gelderland.

2.2.3 Ecologische Hoofdstructuur (EHS)

Door het rijk en provincies is een beleidskader opgesteld met de spelregels die gelden bij ingrepen binnen de EHS. In dit beleidskader is aangegeven dat ingrepen met significante negatieve effecten op de wezenlijke kenmerken en waarden van de EHS alleen onder voorwaarden worden toegestaan. In dit kader moet allereerst in beeld worden gebracht wat de wezenlijke kenmerken en waarden van de EHS in het plangebied zijn. Provincies hebben het rijksbeleid doorvertaald in het provinciaal beleid.

In de provincie Gelderland bestaat de EHS uit drie onderdelen; EHS-Natuur, EHS-verweving en EHS-verbindingszones.

• Soorten die zijn gebonden aan grotere natuurgebieden vinden vooral een plek in EHS-natuur.
• EHS-verweving is van belang voor soorten die in gebieden leven waarin natuurelementen verweven zijn met agrarisch gebruik van het landschap.
• Met de EHS-verbindingszones neemt de versnippering van de natuur af en ontstaan meer migratiemogelijkheden voor planten en dieren.

Het plangebied ligt in een verwevingsgebied. Binnen de EHS geldt de "nee, tenzij-benadering". Dit houdt in dat bestemmingsplanwijzigingen en bestemmingsplanherzieningen niet mogelijk zijn als daarmee de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied significant worden aangetast, tenzij er geen reële alternatieven zijn en er sprake is van redenen van groot openbaar belang.

Dit plan tast de wezenlijke kenmerken en waarden van het gebied niet aan. Aan de nee-tenzij benadering (en artikel 18.4, 18.5 en 18.6) wordt niet toegekomen.

Er zijn dus in de verschillende onderdelen van de EHS nog wel ontwikkelingen mogelijk, met name in de EHS-verweving en -verbinding, op plaatsen waarvoor geen specifieke natuurdoelen zijn. In de Streekplanuitwerking van Gelderland (Provincie Gelderland, 2009) zijn de wezenlijke kenmerken en waarden van de EHS in Gelderland vertaald naar zogenoemde kernkwaliteiten en omgevingscondities. De kernkwaliteiten zijn grotendeels gelijk aan de natuurdoelstellingen van het Natuurbeheerplan van het betreffende gebied. De omgevingscondities betreffen de omstandigheden die nodig zijn om deze ecologische kernkwaliteiten te realiseren. Door de provincie zijn deze uitgewerkt, waardoor toetsing aan objectieve criteria mogelijk is. De effecten die volgens de provincie Gelderland tot significante aantasting van de kernkwaliteiten en omgevingscondities kunnen leiden, worden verdeeld in algemene effecten – welke gelden voor de hele EHS in Gelderland – en specifieke effecten van een deelgebied van de provincie (bijvoorbeeld Veluwe, Randmeerkustzone en de Gelderse Vallei). Deze zijn opgenomen in paragraaf 3.2 van het Ecologisch onderzoek in Bijlage 11.

Streekplanuitwerking 'Kernkwaliteiten en omgevingscondities van de Gelderse ecologische hoofdstructuur' (bijlage 4 Ruimtelijke Verordening Gelderland)

De 14 effecten die volgens de provincie Gelderland tot significante aantasting van de kernkwaliteiten en omgevingscondities (bron: Kernkwaliteiten en omgevingscondities van de Gelderse ecologische hoofdstructuur, 2009) kunnen leiden zijn onderstaand weergegeven. Per effect is beschreven of deze in voorliggende situatie aan de orde dan wel te verwachten is.

1 Een vermindering van areaal en kwaliteit van bestaande natuur-, bos- en landschapselementen en gebieden die aangewezen voor nieuwe natuur en agrarische natuur.

In het streekplan is door de provincie niet elk verhard erf dan wel oppervlak uitgekarteerd. Het Streekplan moet door de gemeente in detail verder uitgewerkt worden in de bestemmingsplannen met de juiste bestemming van bouwblokken. Wel dienen ontwikkelingen in bebouwing in kwetsbare omgeving zorgvuldig en terughoudend beoordeeld te worden.

De planlocatie bestond tot voor kort voor nagenoeg 100% uit verhard oppervlak. Na de herbestemming en inrichting zal het aandeel onverhard oppervlak toenemen in de vorm van tuinen en beplanting. Van een vermindering van het areaal of kwaliteit van bestaande natuur, waardevolle elementen of nieuwe natuur is zodoende geen sprake.

2. Een vermindering van de uitwisselingsmogelijkheden voor planten en dieren in verbindingszones en tussen de verschillende leefgebieden n de overige delen van de EHS. In het bijzonder de vrije verplaatsing van herten en wilde zwijnen binnen het gehele bos- en natuurgebied van de Veluwe.

&

10. De uitwisselingsmogelijkheden voor planten en dieren binnen de hele Veluwe. In het bijzonder de vrije verplaatsing van herten en wilde zwijnen binnen het gehele bos- en natuurgebied van de Veluwe.

&

11. De verbinding van de Veluwe met de IJsselvallei, Rijnuiterwaarden, Gelderse Vallei en Randmeerkust via verbindingszones en in de toekomst poorten en robuuste verbindingen (Hattemer-, Wisselse, Beekberger-, Soerense, Haviker-, Renkumse, Voorthuizer- en Hierdense poort). Planten en dieren kunnen zich ongestoord verplaatsen binnen deze verbindingszones en poorten. In de poorten kunnen de abiotische processen op de overgang van Veluwe en de lagere randgebieden zo veel mogelijk ongestoord verlopen.

In de huidige situatie was de locatie tot voor kort geheel verhard en geheel omheind met rasters, waardoor het geen functioneel onderdeel vormt van de Ecologische Hoofdstructuur, een robuuste ecologische verbindingszone of ecologische poort. Van vermindering van de uitwisselingsmogelijkheden voor planten en dieren, op basis van beschikbaar oppervlak, is dan ook geen sprake.

Robuuste verbindingszones Robuuste ecologische verbindingszones zijn door het Rijk geïntroduceerd in de Nota Ruimte, de 'voorganger' van de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. Robuuste verbindingszones bestaan uit landschapszones van enkele honderden meters tot ongeveer een kilometer breed met daarbinnen een hoge dichtheid aan natuurgebieden en -elementen. Ecologische poort Groene verbindingen tussen natuur- en bosgebieden.

Omdat door de toekomstige bewoning en mogelijke nevenfuncties er wel sprake zal zijn van verharding, verlichting en verkeer, zal de nieuwe situatie niet optimaal zijn als verbinding of leefgebied voor diverse soorten. Door het verdwijnen van deze rasters en de aannemelijke aanleg van tuinen en ander (openbaar) groen in het gebied, zal de locatie mogelijk wel meer een onderdeel van migratieroutes kunnen gaan vormen dan in de huidige situatie (de weerstand van de locatie wordt lager). Bij migratie gaat het overigens niet alleen om de grote soorten als edelhert en wild zwijn, maar ook om allerlei andere, kleinere soorten die kunnen profiteren van de afname van rasters en toename van het oppervlak groen (van loopkever tot middelgrote zoogdieren als marters en eekhoorn).

Een vermindering van migratiemogelijkheden van edelhert en wild zwijn is overigens ook niet aan de orde, omdat beide soorten op dit moment geen gebruik (kunnen) maken van het gebied, aangezien het nog buiten het bereikbare areaal ligt als gevolg van rasters elders op de Veluwe.

Tot slot heeft de ontwikkeling geen effect op de omgeving, aangezien de omgeving niet wordt gewijzigd. Er worden geen extra toegangswegen, recreatiepaden en dergelijke gerealiseerd die van invloed kunnen zijn op de geschiktheid van de omgeving als leefgebied dan wel migratieroute. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de passeerbaarheid van het Apeldoornsch Kanaal dat in zowel de huidige als in de toekomstige situatie een barrière vormt over de hele lengte van de Veluwe Poort. Het oplossen van dit knelpunt heeft een aanzienlijk grotere impact dan mogelijke verminderde toename van kwaliteit door de herinrichting van de planlocatie.

3. Een vermindering van de kwaliteit van het leefgebied van alle soorten waarvoor conform de Flora- en faunawet bij ruimtelijke ontwikkelingen een ontheffing vereist is en als zodanig worden genoemd in de AmvB Vrijstelling beschermde dier- en plantensoorten Flora en Faunawet.

In het plangebied zijn diverse veldonderzoeken uitgevoerd (Wallink & Veeman 2007, Goutbeek, 2012 en Goutbeek 2013). Bij deze veldbezoeken is overigens ook de omgeving betrokken, voor zover van toepassing in het kader van de Flora- en faunawet. Uit dit onderzoek is gebleken dat op de planlocatie geen verblijfplaatsen van ontheffingsplichtige soorten aanwezig zijn (waren) en dat deze ook niet verwacht werden. Ook is beoordeeld dat de ontwikkeling niet leidt tot verstoring of vernieling van vaste rust- of verblijfplaatsen of essentiële onderdelen van leefgebied in de directe omgeving. Verwezen wordt ook naar hoofdstuk 4 Flora- en faunawet (pagina 19).

4. Een vermindering van het areaal van de grote natuurlijke eenheden (aaneengeslotenheid).

&

5. Een belemmering voor het verloop van natuurlijke processen in de grote eenheden.

Het plangebied behoort volgens Atlas Groen Gelderland niet tot gebieden die als grote eenheden worden aangemerkt en ligt ook niet in de nabijheid hiervan. Deze eenheden worden gevormd door grote, aaneengesloten bos- of natuurterreinen waar natuurlijke processen grotendeels toegestaan zijn. Het meest nabij gelegen gebied is de Welsummerwaard op circa 10 kilometer. Aantasting is dan ook niet aan de orde.

6. Een verstoring van de natuurlijke morfologie, waterkwaliteit, watervoering en verbondenheid met het landschap van HEN-wateren.

In het plangebied of in de directe omgeving hiervan zijn geen HEN-wateren aangewezen. De HEN-wateren zijn beken met een hoge ecologische en landschappelijke waarde. Het meest nabij gelegen Het meest nabijgelegen HEN-water is de Heerderbeek op circa zes kilometer. Van negatieve invloed op HEN wateren is zodoende geen sprake.

7. Een verandering van de grond- en oppervlaktewater-omstandigheden (kwaliteit en kwantiteit) die de voor de natuurdoeltypen gewenste grond- en oppervlaktewater situatie (verder) aantast.

Het plangebied heeft geen ambitiedoelstelling ten aanzien van te ontwikkelen natuur. Op de beheergebiedenkaart is voor dit gebied geen natuurdoeltype aangewezen (bron: Atlas Groen Gelderland, kaart Natuurbeheerplan 2012). Enkele percelen aan de oostzijde hebben een doelstelling voor Droog bos [N15.02] en voor Kruidenrijk en faunarijk grasland [N12.02] (Gelderland, 2013).

Omdat de grondwaterstand in het plangebied en dus in de omgeving niet wijzigt, zal van aantasting ook geen sprake zijn. Overigens liggen de doelen aan de oostzijde van het Apeldoornsch Kanaal, waardoor eventuele lokale effecten opgevangen worden door de invloed van het kanaal.

Ook wordt een deel van het verhard oppervlakte opgeheven waardoor er meer ruimte is voor een natuurlijke infiltratie.

8. Een verhoging van de niet gebiedseigen geluidsbelasting in stiltebeleidsgebieden en stiltegebieden (in geval de norm van 40 decibel wordt overschreden).

Het plangebied is volgens de kaart ‘Gelderse stiltegebieden en stiltebeleidsgebieden’ (bron: Atlas Groen Gelderland) gelegen binnenin het ‘stiltebeleidsgebied’. In deze gebieden wordt op basis van het principe standstill - step forward uitsluitend het ruimtelijk spoor gevolgd om de beleidsdoelen te bereiken. Deze (vijf) grote gebieden binnen de EHS en zijn geselecteerd omdat hier sprake is van een relatief grote mate van rust en stilte. In deze gebieden moet stilte en rust ten behoeve van de dierenwereld en de rust zoekende recreant worden bewaard en bevorderd. Het geluidniveau is gemiddeld lager dan 40 dB(A) (24eq). Het beleid is hier niet gericht op de streefwaarde 40 dB(A), maar op het niet laten toenemen van de geluidbelasting ten opzichte van de bestaande situatie.

Om de ontwikkeling van de geluidbelasting in de stilte(beleids)gebieden te kunnen monitoren, is bij de vaststelling van de nieuwe omgevingsplannen de akoestische nulsituatie vastgelegd. Deze vormt het ijkpunt waaraan de ruimtelijke ontwikkelingen worden getoetst. In deze situatie vindt een functieverandering plaats van een bouwmaterialenhandel naar wonen. De geluidsintensiteit (24eq) van wonen is lager dan die van een materialenhandel, met name als gevolg van een afnemende transportactiviteit (zie ook paragraaf 3.1). . Er wordt om die reden voldaan aan het 'standstill - step forward' principe.

9. Het grootschalige samenhangende bos- en natuurgebied waarbinnen uitwisseling van planten en dieren mogelijk is, waarbinnen natuurlijke processen zo veel mogelijk ongestoord verlopen, en waarbinnen het beheer optimaal is afgestemd op de gevarieerde natuurdoelstellingen. Hierbij is zowel ruimte voor grote eenheden natuur en natuurbos als voor meer 'beheerde' natuur: multifunctioneel bos, heide, vennen en stuifzanden en de daarbij behorende flora en fauna.

Door de plannen wordt de grootschaligheid van de Veluwe niet aangetast. De locatie ligt nabij de Veluweflank waar veel cultuuractiviteiten plaatsvinden, waardoor ook geen sprake is van aantasting van natuurlijke processen. Door de ligging aan de randzone is eveneens geen sprake van belemmering van uitwisseling van planten en dieren. In de punten 2, 10 en 11 is hier al nader op ingegaan.

12. De landschappelijke, hydrologische en ecologische samenhang binnen het stroomgebied van de Hierdense beek met infiltratie- en kwelgebieden, met moerassen, natte schraallanden, natte heide, bloemrijke graslanden, en kruidenrijke akkers en bossen.

Het plangebied maakt geen onderdeel uit van dit systeem. Toetsing is niet aan de orde.

13. De verwevenheid en het samengaan van cultuurhistorie en natuur in onder andere landgoederen, sprengen, oude landbouwenclaves, grafheuvels en hakhoutbossen.

Het plangebied maakt geen onderdeel uit van dergelijke landschapsonderdelen en deze liggen ook niet in de omgeving. Toetsing is niet aan de orde.

14. De beken, sprengen en beekdalen op de flanken van de Veluwe met hun hydrologische en landschappelijke samenhang met hun omgeving.

Het plangebied maakt geen onderdeel uit van dergelijke systemen en deze liggen ook niet in de omgeving. Toetsing is niet aan de orde.

Conclusie

Samengevat kan worden dat de planlocatie binnen de begrenzing van de Ecologische Hoofdstructuur ligt en ligt binnen het gebied dat aangewezen is als een Veluwe Poort (de Hattemerpoort). Getoetst is dan ook aan de 14 effecten die volgens de provincie Gelderland tot significante aantasting van de kernkwaliteiten en omgevingscondities kunnen leiden. Uit deze toetsing is gebleken dat geen van de genoemde effecten aan de orde zijn. Belangrijkste reden hiervoor is dat de planlocatie in de huidige situatie geen functioneel onderdeel vormt van de EHS en dat door de geplande ontwikkeling het functioneren van de EHS in de omgeving niet aangetast wordt.

2.2.4 Uitvoeringsprogramma Hattemer Poort

Het Uitvoeringsprogramma Hattemerpoort 2010-2018 is opgesteld door Dienst Landelijk Gebied Regio Oost in opdracht van de provincie Gelderland. Het uitvoeringsprogramma beschrijft de visie voor de ontwikkeling van de Hattemerpoort en de maatregelen en projecten die nodig zijn om dit te realiseren.

In het Uitvoeringsprogramma Hattemerpoort ligt het gebied in de zogenaamde Kanaalzone. Kern van de visie voor dit gebied zijn de volgende punten

• Optimaal inrichten van de "flessenhals"
• Verder faciliteren van het wild door aanpassingen op de wegen en het kanaal.
• Aandacht voor recreatie in combinatie met cultuurhistorie.

De kanaalzone vormt een barrière voor een optimale doorgang van de fauna. De mogelijk beschikbare groene ruimte is zeer beperkt. Gezocht wordt naar benutting van mogelijkheden om deze ‘flessenhals’ groen in te richten en passeerbaar te maken. De beperkende factoren in het gebied voor wildpassage zoals ook genoemd in het Uitvoeringsprogramma Hattemerpoort zijn met name de doorgaande drukke Apeldoornseweg/ Groteweg en het Apeldoorns Kanaal met bijhorende weg op de Kanaaldijk aan de oostzijde van het Kanaal. Voorliggend plangebied betreft een klein onderdeel van de Hattemer Poort. Het plangebied is niet specifiek benoemd in het Uitvoeringsprogramma. De concrete invulling van de Hattemer Poort wordt, wat betreft de inrichting voor natuur, thans meer in zuidelijk inrichting ten opzichte van het plangebied gezocht. De voorgenomen ontstening en vergroening van het gebied is niet in strijd met de visie voor de Kanaalzone.

2.2.5 Waterplan Gelderland 2010-2015

Het Waterplan Gelderland is de opvolger van het derde Waterhuishoudingsplan (WHP3). Het beleid uit WHP3 wordt grotendeels voortgezet. Het Waterplan Gelderland is tegelijk opgesteld met de water(beheer)plannen van het Rijk en de waterschappen. In onderlinge samenwerking zijn de plannen zo goed mogelijk op elkaar afgestemd. Het Waterplan Gelderland 2010-2015 is op 11 november 2009 door Provinciale Staten vastgesteld en op 22 december 2009 in werking getreden.

In het plan staan de doelen voor het waterbeheer, de maatregelen die daarvoor nodig zijn en wie ze gaat uitvoeren. Voor oppervlaktewaterkwaliteit, hoogwaterbescherming, regionale wateroverlast, watertekort en waterbodems gelden provinciebrede doelen. Voor een aantal functies, zoals landbouw, natte natuur, waterbergingsgebieden en grondwaterbeschermingsgebieden, zijn specifieke doelen geformuleerd.

Voor de realisatie van bepaalde waterdoelen zijn ruimtelijke maatregelen nodig. Hiervoor krijgt het Waterplan Gelderland op basis van de nieuwe Waterwet de status van structuurvisie.

Het gebied van en rondom het plangebied heeft de dubbelfunctie 'beschermingszone natte landnatuur'. Deze dubbelfunctie geldt in de zone rondom natuurgebieden binnen de EHS met meer dan 75% natte natuur. In de zones wordt rekening gehouden met de kwaliteit, waterstand en stroming van het grond- en oppervlaktewater met het oog op de natuurwaarden en -doelen van het nabijgelegen natuurgebied.

De natte natuur in de TOP-lijstgebieden en eventueel daar buiten vallende beschermingszones natte landnatuur zijn ruimtelijk beschermd. Deze ruimtelijke bescherming betekent minimaal ‘stand still’. Veranderingen in de waterhuishouding mogen in ieder geval niet nadelig zijn voor de natuurdoelen ter plekke. In de aangewezen beschermingszones natte landnatuur zijn ruimtelijke en waterhuishoudkundige ontwikkelingen, die de natuurwaarden negatief beïnvloeden in principe niet toegestaan. In geval van dergelijke ontwikkelingen moet worden aangetoond dat de voorgenomen ontwikkelingen de te beschermen natuurwaarden niet negatief beïnvloeden.

Het plangebied was tot voor kort nagenoeg 100% verhard. Na de herinrichting zal het aandeel onverhard fors toenemen in de vorm van tuinen, kleine bosschages, hagen en andere tuinbeplanting. Omdat een groot deel van het verhard oppervlak wordt verwijderd kan regenwater rustig wegzijgen in de bodem. Dit is een verbetering voor de waterhuishouding en natuurwaarden. In paragraaf 3.3 is de waterparagraaf opgenomen.

2.2.6 Functieveranderingsbeleid

De Structuurvisie Gelderland (Streekplan Gelderland 2005) geeft de beleidskaders voor functieverandering van gebouwen in het buitengebied. De regio Noord-Veluwe heeft hiervoor in regionaal verband specifiek beleid op ontwikkeld (2007). Dit beleid is als bijlage opgenomen bij de Ruimtelijke Verordening Gelderland.

Vanwege ontwikkelingen in verschillende sectoren verliezen in de komende periode veel (vooral agrarische) gebouwen en bouwpercelen in het buitengebied hun huidige functie, of hebben die functie al verloren. De provincie wil bevorderen dat deze gebouwen op een goede wijze kunnen worden (her)gebruikt.

Door functieverandering kan tegemoet worden gekomen aan de aanwezige behoefte aan wonen en werken in het buitengebied, zonder daarvoor extra bouwlocaties toe te voegen. De doelen van het provinciaal ruimtelijk beleid voor functieverandering van gebouwen in het buitengebied zijn de volgende:

• land- en tuinbouwbedrijven de mogelijkheid geven niet-agrarische nevenfuncties te vervullen;
• de behoefte aan landelijk wonen en in tweede instantie werken accommoderen in vrijgekomen gebouwen in het landelijk gebied. Hiermee kan een impuls worden gegeven aan de leefbaarheid en vitaliteit van het landelijk gebied;
• niet-agrarische bedrijvigheid die gebonden is aan de kwaliteiten en de functies van dat buitengebied ruimte bieden;
• verbetering van de ruimtelijke kwaliteit door vrijgekomen gebouwen te hergebruiken en door per bouwperceel waar functieverandering plaatsvindt de resterende vrijgekomen gebouwen te slopen.

Functieverandering van vrijgekomen gebouwen naar wonen door middel van bestemmingsplanwijziging van het perceel zal een positieve bijdrage leveren aan de omgevingskwaliteit. De wezenlijke kenmerken en waarden van de omgeving worden met functiewijziging naar wonen niet aangetast en zelfs verbeterd. Functieverandering naar wonen is daarom toepasbaar in het groenblauwe raamwerk.

De generieke voorwaarden voor functieverandering (naar wonen) zijn de volgende:

• Het gaat om fysiek bestaande, legale, vrijgekomen (en vrijkomende) gebouwen in het buitengebied.
• Bestemmingswijziging van het gehele voormalige perceel en verkleining van het bouwvlak.
• Reductie van ten minste 50% van de gebouwen.
• Overtollige bebouwing slopen met uitzondering van monumentale en karakteristieke gebouwen.
• Geen belemmering van bedrijfsontwikkeling van omliggende agrarische bedrijven.
• Niet leiden tot knelpunten in de verkeersafwikkeling.
• Opstellen beeldkwaliteitsplan (verschijningsvorm van de functieverandering afstemmen op de omgeving).
• Hergebruik van aanwezige gebouwen met meerdere wooneenheden (in één gebouw, hoogstens in twee gebouwen die bij elkaar staan). Wanneer hergebruik van de gebouwen voor wonen niet mogelijk is kan vervangende nieuwbouw plaatsvinden in één gebouw met meerdere wooneenheden, met een oppervlakte van maximaal 50% van de gesloopte bebouwing.

Conclusie

In de Structuurvisie is beleid opgenomen met betrekking tot functieverandering van gebouwen in het buitengebied. Binnen dit generieke beleid voor de functieverandering naar wonen zijn drie mogelijkheden aangegeven:

• 1. De functieverandering voldoet aan de algemene voorwaarden (generieke kaders).
• 2. De functieverandering voldoet niet aan deze algemene voorwaarden, maar past binnen een door GS geaccordeerde regionale beleidsinvulling voor functieverandering.
• 3. De functieverandering past niet binnen de algemene voorwaarden of deze regionale beleidsinvulling, maar GS aanvaarden de functieverandering in de vorm van "maatwerk voor bijzondere situatie".

Met onderhavig plan wordt op één na aan alle voorwaarden van de provincie en de regio voldaan. Immers er is sprake van bestaande overtollige bebouwing die wordt gesloopt en waarvoor slechts 50 procent wordt teruggebouwd. Er worden geen agrarische bedrijven belemmerd en er zullen zich geen knelpunten in de verkeersafwikkeling voor gaan doen. Tevens is er een groen beeldkwaliteitsplan opgesteld voor de inpassing in de omgeving van het plangebied.

Er wordt niet voldaan aan de eis dat er bij nieuwbouw voor wonen sprake is van één woongebouw. In de streekplanuitwerking is vermeld dat bij functieverandering van bedrijvigheid naar wonen binnen de EHS maximaal 50% van de bebouwing mag worden gebruikt voor wonen in één woongebouw waarbinnen meerdere wooneenheden gerealiseerd mogen worden. Bij functieverandering naar wonen kan zowel hergebruik van bestaande bedrijfsgebouwen plaatsvinden als sloop en vervangende nieuwbouw.

In de beoordeling van een eerder plan met zes woongebouwen met in totaal 30 appartementen heeft de Raad van State dd. 1 september 2010 uitspraak gedaan over het aantal woongebouwen (200904632/1/R2) De Afdeling heeft geoordeeld dat de raad zich in redelijkheid op het standpunt heeft kunnen stellen dat afwijking van het beleid op dit punt van één gebouw gerechtvaardigd is omdat met de bouw van meerdere woongebouwen een betere landschappelijke inpassing kan worden bereikt.

Deze uitspraak wordt tevens van toepassing geacht op de maximaal 15 villa's die middels voorliggend bestemmingsplan worden mogelijk gemaakt. Aan de 50% eis wordt eveneens voldaan, immers er komt maximaal 1.700 m2 nieuwbouw, terwijl in de voorgaande situatie 3.815 m2 aanwezig was. Bovendien is door de initiatiefnemer voor de landschappelijke uitwerking en inpassing een landschapsarchitect ingeschakeld. De uitgangspunten voor de groene beeldkwaliteit van het plan zijn opgenomen in het Beeldkwaliteitsplan dat door de gemeente inclusief Welstand is goedgekeurd.

Op grond van artikel 25 van de Verordening Gelderland is ontheffing gevraagd van het bepaalde in artikel 2.3, sub b, onder 1. In dit artikel staat als voorwaarde voor een voorgenomen functieverandering naar een niet-agrarische functie dat de functieverandering in overeenstemming moet zijn met een door het college geaccodeerd regionaal beleidskader. Dit beleidskader 'het functieveranderingsbeleid' is voorgaand beschreven en schrijft onder andere voor dat vervangende nieuwbouw plaatsvindt in één gebouw. Hier wordt in het huidige plan niet aan voldaan, immers in het huidige plan wordt uitgegaan van de bouw van ten hoogste 15 villa's.

Daarom is ontheffing van de verordening aangevraagd.

Bij haar beoordeling heeft de provincie bovenstaande in overweging genomen en geconcludeerd dat strikte toepassing van artikel 2.3 van de verordening zou leiden tot een situatie die de verwezenlijking van het gemeentelijk ruimtelijk beleid onevenredig belemmert en bovendien minder recht doet aan het provinciale belang van een goede ruimtelijke inpassing. Dit overwegende heeft de provincie ontheffing verleend. De beschikking van de provincie waarin de ontheffing wordt verleend is toegevoegd als Bijlage 2.

2.3.1 Algemeen

Functieverandering

De Structuurvisie Gelderland (Streekplan Gelderland 2005) geeft de beleidskaders voor functieverandering van gebouwen in het buitengebied. De regio Noord-Veluwe heeft hiervoor in regionaal verband specifiek beleid op ontwikkeld (2007) dat door de gemeente Hattem tot haar eigen beleid is gemaakt. Indien goed uitgevoerd, is er bij functieverandering sprake van win-win situaties. Verrommelde, leegstaande of vervallen terreinen en gebouwen worden gesaneerd en er wordt gewerkt aan landschappelijke versterking. De nieuwe functies worden landschappelijk ingepast. Nieuwe bij het gebied passende functies zorgen voor een vitaal landelijk gebied. Functieverandering naar wonen en werken draagt bij aan zorgvuldig ruimtegebruik. Door de nieuwe woningen via functiewijziging te realiseren is minder ruimte nodig voor nieuwe bouwlocaties.

Desondanks is het standpunt dat iedere functieverandering een niet te vergelijken situatie betreft. Wanneer voldaan wordt aan de generieke provinciale voorwaarden is er niet per definitie sprake van de beste ruimtelijke oplossing.

Met andere woorden: elke functieverandering is een ontwerpopgave. Functieverandering van een bouwmaterialenhandel in een overwegend bosrijke omgeving vraagt een andere ruimtelijke benadering dan functieverandering van een agrarisch bedrijf dat gesitueerd is in een open polder. Het generieke provinciale uitgangspunt dat er bij hergebruik van de gebouwen sprake kan zijn van nieuwbouw in één gebouw is niet gebaseerd op een ontwerpvraagstuk. Een ontwerp dient immers altijd in samenhang met de omgeving bezien te worden. Een ontwerpgerichte aanpak is dan ook gewenst. Om die reden is ook intensief overleg geweest tijdens de planvormingsfase tussen de initiatiefnemer en de gemeente.

In dit kader is het verder van belang te melden dat de ligging in de EHS geleid heeft tot onderzoek naar een mogelijke aantasting van de kernkwaliteiten en omgevingsaspecten. Geconcludeerd wordt dat de planontwikkeling niet tot aantasting van de kernkwaliteiten en omgevingscondities leidt (zie hiervoor paragraaf 2.2.3). De gemeente is van mening dat er daarentegen sprake is van een verbetering van de huidige situatie, hetgeen in deze toelichting is beschreven.

Geconcludeerd is dat een hergebruik van de bestaande bebouwing geen optie is. Naast het bouwtechnische aspect heeft de bebouwing geen enkele gebiedskarakteristiek. De gebouwen passen landschappelijk niet in de omgeving. Op dat moment moet geconcludeerd worden dat sloop en nieuwbouw aan de orde is. Uitgangspunt is immers een kwalitatieve verbetering.

Wanneer de generieke provinciale beleidslijn zou worden gevolgd, kan er één gebouw van maximaal 1.700 m2 gerealiseerd worden (50% van bestaande bebouwing). Eén gebouw met zo'n bouwmassa doet echter afbreuk aan de landschappelijke kenmerken en vormt een te sterk contrast met de bebouwing in de omgeving.

In de beoordeling van een eerder plan met zes woongebouwen met in totaal 30 appartementen heeft de Raad van State dd. 1 september 2010 uitspraak gedaan over het aantal woongebouwen (200904632/1/R2) De Afdeling heeft geoordeeld dat de raad zich in redelijkheid op het standpunt heeft kunnen stellen dat afwijking van het beleid op dit punt van één gebouw gerechtvaardigd is omdat met de bouw van meerdere woongebouwen een betere landschappelijke inpassing kan worden bereikt.

Gezien de ligging van de locatie is het stedenbouwkundig alleszins verantwoord de nieuwe bouwmassa te spreiden over meerdere gebouwen. Voor de landschappelijke uitwerking en inpassing is een landschapsarchitect ingeschakeld. De uitgangspunten voor de groene beeldkwaliteit van het plan zijn opgenomen in het Beeldkwaliteitsplan dat door de gemeente inclusief Welstand is goedgekeurd. De provincie heeft ontheffing verleend van de voorwaarde dat vervangende nieuwbouw uit één gebouw bestaat (zie paragraaf 2.2.6).

Door de planontwikkeling - die in detail verder wordt beschreven in Hoofdstuk 4 vindt er een reductie van minimaal 50% van de bestaande bebouwing plaats. Er is daarnaast sprake van een nog grotere afname van het verharde oppervlak. Deze onverharde ruimte wordt groen ingericht (tuinen, hagen, kleine bosschages) en biedt meer mogelijkheden voor infiltratie van regenwater.

De locatie ligt in een omgeving die ook al intensiever wordt gebruikt. Zo grenst de locatie aan een golfbaan en ligt in de nabijheid van tennisbanen en andere sportvelden. De kwetsbaarheid van dit gebied is niet de kwetsbaarheid van bijvoorbeeld een locatie midden in de Veluwse bossen. De intensiteit van het gebruik van het terrein zal daarnaast afnemen met deze ontwikkeling.

Nadrukkelijk wordt nogmaals aangeven dat ontwikkeling van het plan in de voorgestelde vorm tot stand is gekomen in een gezamenlijk proces waarbij ook de provincie inhoudelijk heeft meegestuurd. Gezamenlijk is geconcludeerd dat er een basis aanwezig is om de ontwikkeling te beschouwen als passende functieverandering voor het buitengebied. Daarbij wordt de mogelijkheid van bebouwing van 70% van het plangebied conform het vigerende bestemmingsplan teruggebracht naar 11,7% in het voorliggende bestemmingsplan.

De gemeente is verder van mening dat ze gelet op het hiervoor beschrevene heeft aangetoond dat er sprake is van een meerwaarde die met de ontwikkeling van het project wordt gerealiseerd.

2.3.2 Kwalitatief woningbouwprogramma 3

De regiogemeenten voor de Noord-Veluwe (Hattem, Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Heerde, Nunspeet, Oldebroek en Putten) en de provincie Gelderland hebben voor de periode 2010 - 2019 het Kwalitatief Woonprogramma voor de regio vastgesteld.

In het KWP3 is per regio een afsprakenkader opgenomen, zo ook voor de regio Noord-Veluwe. De ontwikkeltrajecten voor de regio Noord-Veluwe zijn gericht op het aanpakken van de belangrijkste verschillen met de uit onderzoeken gebleken behoeften aan woningen (het referentiekader). De trajecten zijn een resultaat van de vergelijking van het referentiekader en de regionaal opgetelde woningbouwprogramma's.

Naar aanleiding van de trajecten zijn voor de regio nieuwe afspraken gemaakt, deze zijn opgenomen in een werkprogramma. Op basis van dat werkprogramma worden de komende jaren lokale en provinciale woning-bouwprogramma's en woonvisies gerealiseerd, inclusief de bouw van goedkope huur- en koopwoningen.

Het KWP3 van de provincie gaat in op de kwaliteit van de woning en de woonomgeving. Inbreiding krijgt voorrang boven uitbreiding en er is specifieke aandacht is voor duurzaamheid en levensloopbestendigheid. Er blijft aandacht voor het realiseren van voldoende goedkope huur en koopwoningen en er is aandacht voor specifieke doelgroepen zoals senioren en starters. De ambities van Hattem passen goed bij de ambitie van het KWP3. De afnemende bevolkingsgroei in de regio heeft effect op het totaal aantal woningen dat is toegewezen aan de regio. Bij de onderlinge verdeling van woningaantallen mag Hattem 564 woningen bouwen in de periode 2010 t/m 2019.

Van het totaal valt 33% (dus 186) van de woningen in het dure segment (vanaf 250.000 €). De woningen die kunnen worden gebouwd middels voorliggend bestemmingsplan vallen in het dure segment.

2.3.3 Ruimtelijk Ontwikkelingsplan (Structuurvisie Hattem 2025)

Het doel van het ruimtelijk ontwikkelingsplan Structuurvisie Hattem 2025 is om in grote lijnen en op integrale wijze de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van Hattem tot 2025 te verwoorden. Het plangebied is in het Ruimtelijk Ontwikkelingsplan aangegeven als 'Vrijkomende locatie'. Er wordt in het ontwikkelingsplan geen nadere invulling gegeven aan de locatie. Het gebied ligt in deelgebied Hattemer poort. Natuur is de hoofdfunctie in deze zone, maar er wordt wel gezocht naar combinaties met functies die daaraan bijdragen en daarbij passen. De combinatie van natuur en sport is bijvoorbeeld gemaakt door de aanwezige sportvelden te herinrichten. Voor locatie de Hezenberg (dit is de locatie Hattemse Loo) wordt gedacht aan de functie wonen in een groene omgeving. Er is een duidelijke zonering van functies te vinden in de poort, waarbij het noordelijk deel intensiever is ingericht dan het zuidelijk deel. Voorgenomen plan is niet in strijd met het Ontwikkelingsplan.

2.3.4 Landschapsontwikkelingsplan

In de structuurvisie Hattem is aangegeven dat natuur en landschap één van de kernwaarden van de gemeente vormt, die versterkt moet worden. De structuurvisie zelf beschrijft weliswaar de landschappelijke kwaliteiten op hoofdlijnen, maar geeft nog onvoldoende “tegenwicht” aan de druk vanuit de rode functies. Om dit “tegenwicht” vanuit groen en landschap te bieden, is een landschapsontwikkelingsplan (LOP) opgesteld. Het LOP geeft de visie op het behoud en de ontwikkeling van het landschap in Hattem weer voor de komende 10 jaar. De visie is uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma met concrete projecten.

Het plangebied van het LOP betreft het gehele buitengebied van Hattem. In het LOP wordt onderscheid gemaakt in een vijftal deelgebieden:

• Uiterwaarden
• Landschappelijk te versterken zone
• Poldergebied
• Uitloopgebied Assenrade
• Gebied ten zuiden van kern Hattem

Het plangebied Hattemse Loo valt binnen het deelgebied 'Gebied ten zuiden van kern Hattem'. In het LOP is de voorgenomen ontwikkeling van het plangebied reeds als opgave meegenomen. Immers in de opgaven genoemd in paragraaf 3.3.5 wordt het 'Inpassen Hezenbergpark en initiatieven rond de golfbaan' specifiek benoemd. Er is geen nadere uitwerking aan deze opgaven gegeven. Aangezien het huidige plan zorgvuldig landschappelijk wordt ingepast zijn deze niet in strijd met het Landschapsontwikkelingsplan. Als sturende maatregel wordt aangegeven dat eigenaren moeten worden gestimuleerd de aanwezige hekwerken en andere obstakels aan te passen of te verwijderen. Dit sluit aan bij het voorgestane beeld van het plangebied zoals beschreven in het beeldkwaliteitsplan (opgenomen als Bijlage 13).

3.5.1 Aanleiding

Wat vooraf ging 

In 2007 is door EcoGroen Advies een quickscan Flora- en faunawet uitgevoerd voor de herinrichting van een terrein aan de Hezenbergerweg in Hattem. De initiatiefnemer had het voornemen op het terrein van de (voormalige) bouwmarkt zes appartementencomplexen te realiseren.

Naar aanleiding van bezwaren uit de omgeving en van de Vereniging Landschap en Milieu Hattem en op verzoek van de provincie Gelderland zijn in 2008 en in 2009 (Veeman 2008 en Veeman 2009) enkele notities opgesteld, waarin nader is ingegaan op het EHS-beleid en de Natuurbeschermingswet. In zowel de quick-scan als in beide aanvullende notities wordt geconcludeerd dat negatieve effecten op de wezenlijke kenmerken en waarden van de EHS en op de instandhoudingsdoelen van de op korte afstand gelegen Natura 2000-gebieden Uiterwaarden IJssel en Veluwe niet aan de orde zijn. Ook werden geen negatieve effecten verwacht op (strikt) beschermde soorten (zgn. tabel 2- en tabel 3-soorten) uit de Flora- en faunawet.

Inmiddels is het plan gewijzigd naar de ontwikkeling van maximaal 15 vrijstaande villa's. Deze wijziging is in begin 2013 beoordeeld in een memo (Goutbeek, 2013) en is geconcludeerd dat de conclusies hetzelfde konden blijven. Alle rapportages zijn samengevat in een nieuwe rapportage waarin bovendien wordt uitgegaan van het uiteindelijke ontwerp dat nu gepland is (de 15 villa's). Dit document is als Bijlage 11 bij dit bestemmingsplan gevoegd. Voor de volledigheid zijn alle voorgaande rapportages opgenomen als Bijlage 12.

3.5.2 Natuurbeschermingswet

Het plangebied ligt buiten Natura 2000-gebieden. Wel liggen op kort afstand ten westen het gebied Veluwe en ten oosten het gebied Uiterwaarden IJssel. Directe effecten zoals oppervlakte aantasting kunnen op voorhand dus direct uitgesloten worden.

De voorgenomen ontwikkelingen hebben met zekerheid geen significant negatieve en eveneens geen negatieve effecten op de instandhoudingsdoelen van de nabijgelegen Natura 2000-gebieden Veluwe en Uiterwaarden IJssel.

De afstand tot het gebied Veluwe en de tussenliggende landschappelijke inrichting zorgt er voor dat eventuele effecten niet tot dit gebied reiken (licht, geluid, recreatie et cetera). De afstand tot Uiterwaarden IJssel is korter, maar door de tussenliggende beplanting en het Apeldoornsch Kanaal zal ook hier van directe invloeden eveneens geen sprake zijn. Wel is er mogelijk sprake van een lichte toename van lokale recreatie. De wegen en paden in de directe omgeving van de planlocatie zijn al onderdeel van drukke recreatieve routes, waardoor de omgeving al aan verstoring onderhevig is. De minieme toename door het plan zal hierbij niet meetbaar zijn.

3.5.3 Ecologische Hoofdstructuur

De planlocatie ligt geheel binnen de begrenzing van de Ecologische Hoofdstructuur, in een deel dat is aangewezen als EHS-verweven natuur. Of de planlocatie ook daadwerkelijk onderdeel vormt van de EHS, is niet duidelijk. In het Streekplan worden bebouwing of wegen niet expliciet geexclaveerd zoals dit bij de Natuurbescherminsgwet (Natura 2000) wel het geval is. Dit is gedaan omdat het Streekplan een plan is op Provinciaal niveau, waarbij het uitkarteren van alle gebouwen en bouwblokken ondoenlijk is (bron: Structuurvisie Aanpassingen EHS 2012). De juiste bestemming van een terrein dient door de gemeente vastgelegd te zijn en worden in het bestemmingsplan. Wel wordt gesteld dat bij ontwikkelingen in bebouwing rekening gehouden dient te worden met kwetsbare omgevingen.

Hieruit kan worden opgemaakt dat de ontwikkeling in ieder geval getoetst dient te worden op eventuele effecten. Dit betekent dat het EHS-beleid wel van toepassing is en er dus gekeken moet worden of de geplande ontwikkeling hiermee in strijd is. Dit wordt gedaan door de planontwikkeling te toetsen aan de 14 effecten die volgens de provincie Gelderland tot significante aantasting van de kernkwaliteiten en omgevingscondities kunnen leiden (bron: Kernkwaliteiten en omgevingscondities van de Gelderse ecologische hoofdstructuur, 2009). Door toetsing aan deze criteria wordt niet alleen naar de effecten op de planlocatie zelf gekeken, maar ook naar de effecten op de omgeving. Vervolgens zal bepaald worden of er maatregelen getroffen moeten en kunnen worden. Een uitgebreide behandeling van het beleid ten aanzien van de ecologische hoofdstructuur is ook opgenomen in paragraaf 2.2.2 en 2.2.3.

Afbeelding: EHS-begrenzing nabij het plangebied (lichtgroen is EHS-verweven en donkergroen is EHS-natuur)

Samengevat kan worden dat de planlocatie binnen de begrenzing van de Ecologische Hoofdstructuur ligt en ligt binnen het gebied dat aangewezen is als een Veluwe Poort (de Hattemerpoort). Getoetst is dan ook aan de 14 effecten die volgens de provincie Gelderland tot significante aantasting van de kernkwaliteiten en omgevingscondities kunnen leiden. Uit deze toetsing is gebleken dat geen van de genoemde effecten aan de orde zijn. Belangrijkste reden hiervoor is dat de planlocatie in de huidige situatie geen functioneel onderdeel vormt van de EHS en dat door de geplande ontwikkeling het functioneren van de EHS in de omgeving niet aangetast wordt.

3.5.4 Flora- en faunawet

Achtergrond

Het onderzoek in het kader van de Flora- en faunawet richtte zich ten tijde van het oorspronkelijk onderzoek vooral op de effecten van de geplande sloop van de opstallen. Wel is van de directe omgeving bepaald of beschermde soorten aanwezig kunnen zijn en of door de plannen schade kan optreden aan beschermde, ontheffingsplichtige soorten dan wel leefgebied van deze beschermde soorten. Dit onderzoek is uitgevoerd op 31 mei 2007.

Voor een actualisatie is op 22 maart 2012 een actualiserend veldonderzoek uitgevoerd, waarbij de planlocatie en de directe omgeving opnieuw onderzocht zijn op aanwezigheid en mogelijke aanwezigheid van beschermde plant- en diersoorten. Wederom heeft de onderzoeksinspanning zich gericht op soorten waarvoor bij ruimtelijke ontwikkelingen een ontheffing vereist is.

Tot slot is op 28 mei 2013 een derde veldbezoek uitgevoerd, omdat de situatie ter plekke gewijzigd was door de sloop van de opstallen.

Resultaten en conclusie veldbezoeken

Samengevat kan worden dat binnen het plangebied geen (verblijfplaatsen van) strikt beschermde soorten aangetroffen zijn en deze ook niet verwacht worden. In 2007 zijn nog wel mogelijk broedende huismussen waargenomen, maar in 2012 en 2013 niet meer. Verwacht wordt wel dat enkele algemeen in Nederland voorkomende soorten gebruik maken van het terrein, waarbij gedacht kan worden aan huisspitsmuis, bosmuis, een enkele gewone pad en diverse voedselzoekende zangvogels van bos en struweel.

Het betreft allemaal soorten van uit de categorie Algemene soorten (tabel 1-soorten) waarvoor bij ruimtelijke ontwikkelingen automatisch een vrijstelling geldt op de ontheffingsplicht. Wel geldt dat, indien broedvogels aanwezig zijn (ook algemene soorten) binnen de verstoringszone, dat buiten het broedseizoen gestart moet worden. Nadere vervolgstappen als soortspecifiek onderzoek of een ontheffingsaanvraag is dan niet aan de orde.

Tot slot zullen in de omgeving van de planlocatie mogelijk wel enkele strikt beschermde soorten voorkomen zoals diverse vleermuissoorten, eekhoorn en boommarter. De verspreiding zal vooral volgend zijn op aanwezig biotoop en zich concentreren in de bossen, bosjes, heide en singels in de omgeving (zoals landgoed de Hezenberg, het bos- en heideterrein bij de Industrieweg en bossen richting de Veluwe). Door de kleinschaligheid van het landschap is het wel aannemelijk dat deze soorten ook (in tuinen) langs de Hezenbergweg en de Konijnenbergerweg aangetroffen worden. Het zal dan vooral gaan om incidentele, langstrekkende of foeragerende exemplaren, die elders in de omgeving een verblijfplaats hebben. Overigens is het voor deze soorten aannemelijker dat gebruik gemaakt wordt van de meer natuurlijk ingerichte omgeving om zich door te verplaatsen (golfbaan en singels) dan van de wegen en het verharde terrein van de planlocatie. De geplande ontwikkeling heeft een dusdanig kleine uitstraling, dat van negatieve effecten op de omgeving geen sprake zal zijn. Dat wil zeggen dat vaste verblijfplaatsen of essentiële foerageergebieden niet worden beïnvloed.