Benschop-Oost

6.2 Archeologie en cultuurhistorie

Op 1 september 2007 is de Wet op de archeologische monumentenzorg in werking getreden. Hiermee zijn de uitgangspunten van het Verdrag van Malta binnen de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd. De wet regelt de bescherming van archeologisch erfgoed in de bodem, de inpassing ervan in de ruimtelijke ontwikkeling en de financiering van opgravingen, waarbij in beginsel geldt: 'de veroorzaker betaalt'. Het belangrijkste doel van de wet is het behoud van het bodemarchief in situ (ter plekke), omdat de bodem de beste garantie biedt voor een goede conservering van de archeologische waarden. Het is verplicht om in het proces van ruimtelijke ordening tijdig rekening te houden met de mogelijke aanwezigheid van archeologische waarden. Op die manier komt er ruimte voor overweging van archeologievriendelijke alternatieven. De eigen rol van de overheden wordt hierbij steeds belangrijker. Gemeenten moeten rekening houden met archeologie bij nieuwe bestemmingsplannen.

Archeologie
Op 23 november 2010 heeft de Lopikse gemeenteraad de nota Archeologiebeleid en de bijbehorende beleidskaart vastgesteld als uitgangspunt voor het opstellen van ruimtelijke beleidsplannen, zoals bestemmingsplannen. Figuur 17 geeft een uitsnede weer van de waarden- en verwachtingenkaart ter plaatse van de kern Benschop.

Figuur 17: Archeologische waarden en verwachtingenkaart

Volgens deze kaart ligt Benschop-Oost grotendeels (met uitzondering van de ontsluitingsweg) in een gebied waar geen archeologische verwachting is. Volgens de maatregelenkaart (zie figuur 18) betreft het een archeologievrij gebied (categorie 6). Vastgesteld is dat hier geen bodemarchief (meer) aanwezig is of dat behoudenswaardige archeologische resten zijn veiliggesteld voor opgraving. De beleidsdoelstelling voor deze categorie is vrijgave voor andere ruimtelijke functies, zoals woningbouw.
Een deel van het gebied langs het bebouwingslint (Dorp) wordt aangeduid als een terrein met een hoge archeologische waarde (categorie 3). Hiervoor is in dit bestemmingsplan een beschermende dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie' opgenomen, waarop een stelsel van kracht is dat verplicht tot het verkrijgen van een 'omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werkzaamheden, geen bouwwerken zijnde, en voor werkzaamheden' (de voormalige aanlegvergunning).
Conform het gemeentelijk beleid moet voor gebieden die zijn aangeduid als 'categorie 3' archeologisch onderzoek worden uitgevoerd wanneer het terrein groter is dan 200 m² en de verstoring dieper gaat dan 50 cm ten opzichte van het maaiveld.

Figuur 18: Maatregelenkaart

Overigens is het wel zo dat te allen tijde, wanneer bij aanleg-, bouw- of verbouwwerkzaamheden vondsten worden aangetroffen, hiervoor een meldingsplicht geldt.

Cultuurhistorie
Op de Cultuurhistorische Waardenkaart van de provincie Utrecht (zie figuur 19) is een aantal waarden aangegeven dat betrekking heeft op cultuurhistorie en archeologie.

Figuur 19: Uitsnede CHW-kaart Provincie Utrecht

Het dorpslint langs de wetering is beeldbepalend en herbergt een aantal (Rijks)monumenten en panden die in het kader van het Monumenten Inventarisatie Project (MIP) in 1991 zijn aangeduid als waardevol. Met uitzondering van de locatie waar Benschop-Oost aansluit op de weg Dorp, ligt het dorpslint buiten het plangebied

Conclusie
Uit het gemeentelijk archeologiebeleid blijkt dat er voor het overgrote deel van het plangebied geen archeologische verwachtingswaarde geldt. Voor de het noordelijk deel van de ontsluitingsweg en de naastgelegen gronden geldt een hoge verwachtingswaarde. Hier is een bestemming archeologisch waardevol gebied opgenomen. Er zijn geen cultuurhistorische belangen die geschaad worden.