Natuurontwikkeling Strijdersgatpolder

1.1 Doel bestemmingsplan

In West Zeeuws-Vlaanderen is een groot deel van het krekensysteem opgenomen als kern- en natuurontwikkelingsgebied in het NatuurNetwerk Zeeland (voorheen de Ecologische Hoofdstructuur). Ook de oude kreekarmen in de Strijdersgatpolder nabij Cadzand zijn hierin opgenomen. In het kader van het Natuurbeheerplan Zeeland zijn in deze polder de afgelopen jaren verschillende percelen die aansluiten op het natuurgebied De Knokkert/Bos van Erasmus ingericht als nieuwe natuur. Inmiddels zijn aan de zuidzijde van dit gebied meer percelen verworven. Doordat de agrarische functie van deze percelen is beëindigd kunnen deze worden toegevoegd aan het bestaande natuurgebied. Hierdoor ontstaat een robuust en aaneengesloten gebied met kansen voor natuur en recreatief medegebruik.

De beoogde realisatie van dit nieuwe natuurgebied is op basis van het geldende bestemmingsplan 'Buitengebied Sluis' niet mogelijk. In paragraaf 3.4.1 wordt dit nader toegelicht. De afweging die is uitgevoerd, resulteert in de conclusie dat het initiatief voldoet aan het relevante beleid en de ruimtelijke voorwaarden. Milieuaspecten vormen geen knelpunt en ook de uitvoerbaarheid is aangetoond en gewaarborgd. De gemeente Sluis is van mening dat de ontwikkeling een meerwaarde heeft voor het gebied en is daarom bereid is om hiervoor het bestemmingsplan te herzien. Voorliggend bestemmingsplan heeft tot doel het nieuwe natuurgebied planologisch mogelijk te maken.

1.2 Ligging plangebied

Het plangebied ligt halverwege Nieuwvliet en Retranchement. Het plangebied ligt ingeklemd tussen de Knokkertweg, de Provinciale weg N675 en de Vierhonderdpolderdijk en sluit aan op het hiervoor genoemde natuurgebied. De oppervlakte van het plangebied bedraagt ca. 33 hectare en omvat de volgende kadastrale percelen: Oostburg sectie W nr. 154, nr. 165, nr. 166, nr. 613, nr. 614, nr. 926, nr. 928, nr. 1088, nr. 1090, nr. 1141, nr. 1563 en nr. 1695.

Figuur 1.1. Ligging plangebied

2.1 Huidige situatie plangebied en omgeving

Het gebied was tot voor kort in gebruik voor akkerbouw. Daarnaast ligt er binnen het plangebied nog een hersteld binnendijkje, de Ambachtsdijk. Langs deze dijk staan populieren. Het gebied is bereikbaar via de Knokkertweg, de Vierhonderdpolderdijk en een parallelweg van de Provinciale weg N675.

Het grootste deel van de voormalige agrarische percelen is op basis van vrijwilligheid verworven door de Dienst Landelijk Gebied en in 2014 in eigendom overgedragen aan Staatsbosbeheer. Deze gronden en de Ambachtsdijk hebben op de kaart van het Natuurnetwerk Zeeland (NNZ) de status van 'bestaande natuur'. Eén perceel is (nog) in eigendom bij de Provincie Zeeland. Dit perceel heeft de status 'nieuwe natuur'. Het gebied is nog niet ingericht voor natuur.

De waterloop tussen de twee deelgebieden is een oude geul van de kreekarm in de Strijdersgatpolder en is eigendom van het Waterschap Scheldestromen.

Net buiten het plangebied, langs de Vierhonderdpolderdijk en op de hoek van de Knokkertdijk en de parallelweg, zijn enkele burgerwoningen aanwezig. Langs de Vierhonderdpolderdijk was tot 2014 het Naropa Instituut, een boeddhistisch centrum, gevestigd. Het domein is overgegaan in handen van een bedrijf dat jeugdkampen organiseert.

Het eerder gerealiseerde natuurgebied is een open landschap. Het Bos van Erasmus bestaat uit oorspronkelijke erfbeplanting en productiebos.

Figuur 2.1. Fragment kaart NatuurNetwerk Zeeland met aanduiding plangebied (bron: provincie Zeeland)

Het Bos van Erasmus en het aangrenzende natuurgebied vervullen ook een functie voor dagrecreatie. Door het gebied loopt een wandelroute.

Figuur 2.2. Plangebied is opgenomen in een wandelnetwerk

2.2 Beoogde situatie

Natuurdoelen

In april 2016 is door de Werkgroep Natuurontwikkeling Zeeland1 voor de in te richten percelen het natuurontwikkelingsplan 'Nieuwe natuur Strijdersgatpolder', uitbreiding bos en kreeknatuur De Knokkert' opgesteld. Het natuurontwikkelingsplan (concept) is opgenomen in bijlage 1 van deze toelichting. In dit plan zijn de volgende natuurdoelen voor de inrichting van het gebied opgesteld en uitgewerkt:

• kreekherstel;
• bosuitbreiding;
• aanleg en ontwikkeling landschapselementen;
• behoud van open polderlandschap.

De in paragraaf 2.1 genoemde partijen zijn bij de voorbereiding betrokken.

Streefbeeld inrichting

Op basis van deze natuurdoelen is in het natuurontwikkelingsplan een streefbeeld opgenomen dat aansluit bij de bestaande waarden van het aangrenzende natuurgebied. Daarbij zijn ook de aanwezige landschapskenmerken van de Strijdersgatpolder in beeld gebracht. Het streefbeeld gaat dan ook uit van een open landschap gecombineerd met het Bos van Erasmus. De akkers worden grotendeels omgevormd tot grasland waardoor het zicht op het open landschap in stand blijft. Daarnaast zal de oude geul, die het gebied mede heeft gevormd, weer een prominente plaats krijgen in het landschap. Door afgravingen krijgt deze geul natuurlijke oevers en er worden extra poelen in het gebied aangelegd met als doel de waarde van het gebied voor amfibieën te vergroten. De af te graven grond wordt elders binnen het plangebied gebruikt om delen op te hogen.

Verder zal het Bos van Erasmus worden uitgebreid met een meer natuurlijker bos. De populieren langs de Ambachtsdijk worden geknot waardoor ze op termijn een meerwaarde vormen voor de Steenuil.

In aansluiting op de toegankelijkheid van het bestaande natuurgebied zal in het natuurontwikkelingsgebied het dagrecreatief medegebruik een prominente plaats innemen. Het gebied biedt goede mogelijkheden voor wandelen, afgestemd op de draagkracht van de natuurwaarden van het gebied. Het wandelpad in het plangebied is op ruime afstand van woningen gesitueerd (ten minste 115 meter) en sluit aan op het bestaande wandelpad. Het plan is vooraf met omwonenden/aangrenzenden besproken.

Het parkeren kan plaatsvinden op de daarvoor aanwezen en al beschikbare locatie in het Bos van Erasmus aan de Knokkertweg. Dit grotendeels onverharde terrein zal daarvoor efficiënter worden ingericht.

Figuur 2.3. Streefbeeld (zie voor grotere weergave bijlage 1)

Figuur 2.4. Visualisatie van de voorgenomen planontwikkeling

Figuur 2.5. Parkeerterrein Knokkertweg in Bos van Erasmus

Beheer

Na inrichting van het gebied is Staatsbosbeheer verantwoordelijk voor het beheer, zoals ook in het al bestaande natuurgebied. Het reguliere beheer van het open landschap zal bestaan uit begrazing, bij voorkeur met runderen. Het gebied waar de runderen mogen lopen wordt rondom afgerasterd, zodat de beoogde struweel en bosvorming een kans krijgt.

Het beheer van de sloten en watergangen wordt uitgevoerd door Waterschap Scheldestromen.

2.3 Toelichting op de juridische regeling

3.1 Inleiding

Op diverse bestuurlijke niveaus zijn beleidsuitspraken geformuleerd die relevant zijn voor de ontwikkeling. In dit hoofdstuk zijn deze kort beschreven.

3.2 Rijksbeleid

Op rijksniveau is vooral de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte van belang.

Analyse

Met de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR, vastgesteld 13 maart 2012) kiest het Rijk voor een selectieve inzet van rijksbeleid op slechts 13 nationale belangen onder andere op het gebied van ruimtelijk beleid en natuur. Voor deze belangen is het Rijk verantwoordelijk en wil het resultaten boeken. Uitwerking vindt veelal plaats in wetgeving zoals Waterwet, Deltawet en de toekomstige Omgevingswet.

Toetsing en conclusie

Een van de nationale belangen die relevant is voor het voorliggende bestemmingsplan is een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming. Hier wordt aan voldaan.

Een ander belang is ruimte voor een nationaal netwerk van natuur voor het overleven en ontwikkelen van flora- en faunasoorten. Vanuit ruimtelijk oogpunt zijn hierbij twee zaken essentieel: het behoud van leefgebieden en de verplaatsing tussen leefgebieden. In internationaal verband heeft Nederland zich met het Biodiversiteitsverdrag en de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn (Natura 2000) gecommitteerd aan afspraken over soorten (flora en fauna) en leefgebieden van soorten (habitats).

Het Rijk is verantwoordelijk voor en door de EU aanspreekbaar op het nakomen van die aangegane verplichtingen. Binnen de door het Rijk gestelde kaders begrenzen, beschermen en onderhouden de provincies een NatuurNetwerk met de juiste ruimtelijke, water- en milieucondities voor kenmerkende ecosystemen van (inter)nationaal belang. Dit netwerk is de herijkte nationale Ecologische Hoofdstructuur. Inmiddels is de naam veranderd in het Nationaal NatuurNetwerk Voor het Zeeuwse deel wordt de naam NatuurNetwerk Zeeland (NNZ) gehanteerd.

In 2013 is als gevolg van het 'Onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur' (2011) tussen het Rijk en het Interprovinciaal Overleg (IPO) en het 'Natuurpact' de realisatie van de ontwikkeling en beheer van natuur in Nederland gedecentraliseerd naar de provincies.

Voor het overige is in de SVIR geen concreet beleid op nationaal niveau geformuleerd dat van belang is voor het voorliggend bestemmingsplan.

3.3 Provinciaal beleid

3.4 Gemeentelijk beleid

4.1 Cultuurhistorie

4.2 Ecologie

Beleid/toetsingskader

De Natuurbeschermingswet 1998 en de Flora- en faunawet vereisen dat bij ruimtelijke planvorming rekening wordt gehouden met nabijgelegen natuurgebieden en met mogelijk aanwezige planten- en diersoorten in of nabij het plangebied, wat hun beschermingsstatus is en welke mogelijke effecten de beoogde ontwikkeling of ingreep betekent voor de beschermde natuurwaarden. De Natuurbeschermingswet 1998 richt zich, kort gezegd, op de gebiedsbescherming terwijl de Flora- en faunawet zich richt op de soortenbescherming.

Door handelingen in het plangebied kunnen er verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet worden overtreden. De Minister van Economische Zaken kan hiervan ontheffing verlenen indien aan bepaalde ontheffingscriteria wordt voldaan. Er is niet altijd een ontheffing nodig. Als de werkzaamheden vallen onder reguliere beheerswerkzaamheden of ruimtelijke ontwikkeling, geldt in veel gevallen een vrijstelling. Er zijn twee soorten vrijstellingen:

• een algemene vrijstelling (voor algemene soorten);
• een vrijstelling op voorwaarde dat men handelt conform een goedgekeurde gedragscode (voor tabel 2 soorten).

Om de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden terug te dringen is door de rijksoverheid de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) ontwikkeld. In de PAS worden maatregelen opgenomen om de stikstofdepositie terug te brengen en hiermee de biodiversiteit in de Natura 2000-gebieden te beschermen. Als een bestemmingsplan een mogelijke toename van de stikstofemissie toestaat, moet in het plan gemotiveerd worden hoe de depositie eruit ziet en hoe zich dat verhoudt tot de kritische depositiewaarde en de achtergrondwaarde en of er sprake is van effecten op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden.

Op 1 januari 2017 is de Wet natuurbescherming (Wnb) en de daarop gebaseerde uitvoeringsregelgeving in werking getreden. Het nieuwe wettelijke stelsel heeft de Natuurbeschermingswet 1998, de Flora- en faunawet en de Boswet en de daarop gebaseerde uitvoeringsregelgeving vervangen. Het geeft invulling aan de decentralisatieafspraken die het Rijk met de provincies heeft gemaakt in het Bestuursakkoord natuur en in het Natuurpact. Daarmee is de provincie bevoegd gezag voor de toetsing van werkzaamheden en activiteiten bij Natura 2000-gebieden (de gebiedsbeschermingsbepalingen) en dier- en plantensoorten (de soortenbeschermingsbepalingen). Alleen bij ruimtelijke ingrepen waarmee grote nationale belangen zijn gemoeid, blijft het Rijk bevoegd gezag.

De nieuwe Wnb sluit daarnaast beter aan op het Europese recht en op het omgevingsrecht.
De Wnb is op 16 december 2015 vastgesteld en op 19 januari 2016 bekend gemaakt (Stb. 2016, 34). Inmiddels zijn ook het Besluit natuurbescherming, de Regeling natuurbescherming en het Koninklijk Besluit dat de inwerkingtreding van de wet en van het Besluit natuurbescherming regelt vastgesteld.

Gebiedsbescherming

Vanwege het Europese kader treden er geen grote veranderingen op in de doorwerking van de gebiedsbescherming naar planologische besluiten. Vanaf 2017 wordt op dezelfde manier aan de instandhoudingsdoelen van Natura 2000-gebieden getoetst als daarvoor.

Soortenbescherming

De Wet natuurbescherming kent een apart beschermingsregime voor soorten van de Vogelrichtlijn, een apart beschermingsregime voor soorten van de Habitatrichtlijn, het Verdrag van Bern en het Verdrag van Bonn en een apart beschermingsregime voor andere soorten, die vanuit nationaal oogpunt beschermd worden. Elk van deze beschermingsregimes kent zijn eigen verbodsbepalingen en vereisten voor vrijstelling of ontheffing van de verboden. Naast deze aangepaste toetsingscriteria, is ook de lijst van nationaal beschermde soorten aangepast.

Toetsing/onderzoek

Ook onder de Wnb geldt dat moet worden onderzocht of ruimtelijke ingrepen effect hebben op beschermde soorten en gebieden. Voor de ruimtelijke ingreep in de Strijdersgatpolder is in opdracht van de Provincie Zeeland in het voorjaar van 2016 door Adviesbureau Wieland de 'Natuurtoets natuurontwikkeling Strijdersgatpolder' uitgevoerd. De rapportage bevat de beoordeling van de gevolgen van de ontwikkeling op de beschermde natuurwaarden in het kader van de Flora- en Faunawet voor wat betreft soortenbescherming en de Natuurbeschermingswet en het NNZ voor wat betreft gebiedsbescherming. De Natuurtoets is opgenomen in bijlage 4 bij deze toelichting.

Gebiedsbescherming Natura 2000/Natuurbeschermingswet 1998

In paragraaf 2.1 is aangegeven dat het plangebied is begrensd in het kader van het NNZ. Het is grotendeels aangemerkt als bestaande Natuur en een klein deel als Nieuwe Natuur. De werkzaamheden hebben als doel de kwaliteit van dit natuurnetwerk te verbeteren. De huidige landbouwkundige inrichting en landbouwkundig gebruik worden omgevormd tot een meer natuurlijkere inrichting en beheer. De uitwerking van de werkzaamheden zijn op termijn positief voor de natuurwaarden. Op de korte termijn kan er een zeer tijdelijk negatief effect zijn door verstoring. Door het treffen van mitigerende maatregelen zal het tijdelijk negatief effect nihil zijn.

Het meest nabijgelegen Natura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinghe (Verdronken Zwarte Polder) ligt op meer dan 2,5 kilometer afstand van het plangebied. Gezien de aard van de ingreep en de afstand tussen het plangebied en het meest nabijgelegen Natura 2000-gebied zijn er geen negatieve effecten te verwachten op dit gebied.

In het voorliggende plan wordt de agrarische functie omgezet naar een natuurfunctie. De functiewijziging op zich zal geen toename van de stikstofemissie te zien geven, eerder een afname. Daarnaast zal het aantal verkeersbewegingen naar verwachting niet significant toenemen. Het nieuwe gedeelte sluit voor wat betreft inrichting en recreatief medegebruik aan bij het bestaande natuurgebied. Er is geen sprake van nieuwe elementen die zouden kunnen leiden tot extra verkeerbewegingen.

De Wnb leidt niet tot een andere conclusie ten aanzien van gebiedsbescherming.

Soortenbescherming

Beoogde ontwikkelingen

De volgende werkzaamheden worden uitgevoerd:

• plaatselijk maaiveld verlagen: ontgraven toplaag;
• ontgraven ondergrond ten behoeve van aanleg flauwe oevers;
• aanleg poelen;
• aanplanten struweel;
• inzaaien gras;
• aanplanten knotbomen;
• aanleg wandelpad;
• plaatsen afrastering ten behoeve van begrazing.

Huidige ecologische waarden

Er is beoordeeld of de soortgroepen gezien het biotoop en landgebruik van het plangebied ook in het plangebied voor kunnen komen.

• Vogels

In het plangebied komen broedvogels voor. Sommige soorten starten al vroeg in het jaar met broeden, anderen gaan tot laat in het seizoen door. Het gebruik van het gebied door de broedvogels is niet precies bekend. De meeste broedvogelinventarisaties zijn uitgevoerd buiten het plangebied. Gezien de huidige status van het grootste deel van het gebied (akkerbouw) zijn er geen nadelige effecten te verwachten op broedvogels waarvan het leefgebied jaarrond beschermd is. Verder worden de werkzaamheden uitgevoerd buiten de broedperiode, namelijk in de periode 16 augustus tot en met 31 januari).

• Zoogdieren

Diverse (grondgebonden) soorten komen voor in het plangebied. Het gaat hierbij om soorten uit tabel 1 en soorten uit tabel 3 van de Flora- en faunawet (veldspitsmuis). Het leefgebied van de veldspitsmuis bestaat uit ruige terreindelen. In het gebied ligt een (hersteld) dijkje (Ambachtsdijk) met ruigte en ook de oevers langs de waterloop zijn geschikt biotoop. Omdat de dijk en de ruigte intact blijven en er niet gemaaid zal worden zal er geen sprake zijn van aantasting van het leefgebied. Ook vleermuizen komen voor in het plangebied. Er worden echter geen bomen gekapt dus het leefgebied wordt niet aangetast.

Om eventuele schade tot een minimum te beperken, worden maatregelen uitgevoerd (zogenoemde 'mitigerende maatregelen').

• Amfibieën

Diverse amfibiesoorten komen voor in het gebied. De streng beschermde Kamsalamander en Boomkikker komen voor in de omgeving en kunnen in lage aantallen ook in het plangebied voorkomen.

Ook voor deze soorten worden mitigerende maatregelen getroffen. Deze worden uitgewerkt in een ecologische werkprotocol zodra de exacte invulling van de werkzaamheden bekend is.

De aangepaste toetsingscriteria en soortenlijsten in de Wnb leiden niet tot het aanpassen van de conclusies voor wat betreft soortenbescherming. Door uitvoering te geven aan de aanbeveling en voorgeschreven mitigerende maatregelen, zijn geen negatieve effecten te verwachten op onder de Wnb beschermde soorten.

Conclusie

Het plangebied maakt geen deel uit van een Natura 2000-gebied, wel van het NNZ. De voorgenomen ontwikkeling zal niet zorgen voor negatieve effecten op deze beschermde natuurgebieden.

De kans bestaat dat beschermde soorten aanwezig zijn in het plangebied. Dit betreft broedvogels, zoogdieren en amfibieën. Door het uitvoeren van mitigerende maatregelen wordt voorkomen dat dieren worden gedood. De mitigerende maatregelen dienen uitgewerkt te worden in een ecologisch werkprotocol dat beschikbaar gesteld wordt aan de aannemer.

Er is voldoende aannemelijk gemaakt dat er geen negatieve effecten zullen optreden voor beschermde soorten en gebieden.

4.3 Water

Beleids-/toetsingskader

Voor ruimtelijke plannen dient met de watertoets aangetoond te worden dat dit geen negatieve gevolgen heeft voor de waterkwaliteit. De initiatiefnemer dient in dat kader in een vroeg stadium overleg te voeren met de waterbeheerder over het ruimtelijke planvoornemen. Hiermee wordt voorkomen dat ruimtelijke ontwikkelingen in strijd zijn met duurzaam waterbeheer.

Toetsing/onderzoek

Het plangebied ligt binnen het beheersgebied van het Waterschap Scheldestromen, verantwoordelijk voor het waterkwantiteits- en waterkwaliteitsbeheer. Het Waterschap is betrokken bij de planvoorbereiding en -uitvoering. Daarnaast wordt voor de uitvoering een watervergunning aangevraagd op basis van het bestek.

Om na te gaan of het voorliggend plan niet in strijd is met duurzaam waterbeheer, voldoet aan de waterdoelstellingen c.q. noodzaakt tot waterhuishoudkundige maatregelen, is de beoogde ontwikkeling getoetst aan de criteria uit de Zeeuwse Handreiking Watertoets. Deze criteria zijn bijeengezet in de watertoetstabel die door het Waterschap wordt gehanteerd en die hierna is opgenomen.

Thema en water(beheer)doelstelling	Uitwerking
Waterveiligheid Waarborgen van het veiligheidsniveau en rekening houden met de daarvoor benodigde ruimte.	In het plangebied is geen waterkerende dijk aanwezig en het plangebied ligt ook niet in de nabijheid van een waterkering.
Wateroverlast (vanuit oppervlaktewater) Het plan biedt voldoende ruimte voor het vasthouden, bergen en afvoeren van water. Waarborgen van voldoende hoog bouwpeil om inundatie vanuit oppervlaktewater in maatgevende situaties te voorkomen. Waterberging voldoet aan de capaciteit om 75 liter per m2 verhard oppervlak te kunnen bergen. Rekening houden met de gevolgen van klimaatverandering en de kans op extreme weersituaties.	Er vindt geen toename van het verhard oppervlak plaats. De aanleg van extra waterberging is dan ook niet nodig. Niettemin wordt de waterbergingscapaciteit in het gebied aanzienlijk vergroot door het aanleggen van flauwe oevers langs de oude geul. Waterberging en -retentie kunnen binnen het natuurgebied plaatsvinden onder de voorwaarde dat de afwatering van de aan- en achterliggende functies gewaarborgd blijft en de natuurwaarden geen schade ondervinden.
Grondwaterkwantiteit en verdroging Tegengaan/verhelpen van grondwateroverlast en -tekort. Rekening houden met de gevolgen van klimaatverandering. Beschermen van infiltratiegebieden en benutten van infiltratie-mogelijkheden.	De functiewijziging geeft in combinatie met de inrichtingsmaatregelen invulling aan de gezamenlijke verdrogingsopgave van Provincie en Waterschap voor dit gebied. Als gevolg van de functiewijziging kan de aanwezige onderbemaling worden gestopt en kan de functie van het gemaal aan de noordzijde van het natuurgebied De Knokkert/Bos van Erasmus komen te vervallen. Daarbij wordt rekening gehouden met de aanliggende functies zoals landbouw en bebouwing. Er treden geen negatieve effecten op voor andere functies.
Hemel- en afvalwater (inclusief water op straat/overlast) Waarborgen optimale werking van de zuiveringen/RWZI's en van de (gemeentelijke) rioleringen. Afkoppelen van (schone) verharde oppervlakken in verband met de reductie van hydraulische belasting van de RWZI, het transportsysteem en het beperken van overstorten.	Niet van toepassing
Volksgezondheid (water gerelateerd) Minimaliseren risico watergerelateerde ziekten en plagen. Voorkomen van verdrinkingsgevaar/-risico's via o.a. de daarvoor benodigde ruimte.	De volksgezondheid is niet in het geding.
Bodemdaling Voorkomen van maatregelen die (extra) maaivelddalingen in zettingsgevoelige gebieden kunnen veroorzaken.	Bodemdaling treedt niet op. Het gebied is overigens maar matig zettingsgevoelig.
Oppervlaktewaterkwaliteit Behoud/realisatie van goede oppervlaktewaterkwaliteit. Vergroten van de veerkracht van het watersysteem. Toepassing van de trits schoonhouden, scheiden en zuiveren.	Het toekomstig gebruik van het gebied heeft geen negatieve invloed op de kwaliteit van het oppervlaktewater. Door het beëindigen van het landbouwkundig gebruik zal de waterkwaliteit naar verwachting zelfs verbeteren.
Grondwaterkwaliteit Behoud/realisatie van een goede grondwaterkwaliteit. Denk aan grondwaterbeschermingsgebieden.	De grondwaterkwaliteit gaat niet achteruitgaat als gevolg van de gewijzigde functie. Het gebied maakt geen deel uit van een grondwaterbeschermingsgebied.
Natte natuur Ontwikkeling/bescherming van een rijke gevarieerde en natuurlijk karakteristieke aquatische natuur.	De maatregelen vergroten de aan water gerelateerde natuurwaarden in het plangebied.
Onderhoud oppervlaktewater Oppervlaktewater moet adequaat onderhouden worden. Rekening houden met obstakelvrije onderhoudsstroken vrij van bebouwing en opgaande (hout)beplanting.	De aanpassing van het watersysteem is in overleg met Waterschap Scheldestromen uitgewerkt en voldoet aan de vereisten.
Andere belangen waterbeheerder(s)
Relatie met eigendom waterbeheerder. Ruimtelijke ontwikkelingen mogen de werking van objecten (terreinen, milieuzonering) van de waterbeheerder niet belemmeren.	Er zijn geen objecten van het Waterschap die worden belemmerd door voorgenomen ontwikkeling.
Scheepvaart en/of wegbeheer Goede bereikbaarheid en in stand houden van veilige vaarwegen en wegen in beheer en onderhoud bij Rijkswaterstaat, de provincie en/of het Waterschap.	Het aspect scheepvaart is niet relevant. Het plan heeft geen consequenties voor de bereikbaarheid en veiligheid van wegen van genoemde instanties.

Conclusie

Het plan voldoet aan de randvoorwaarden met betrekking tot waterhuishoudkundige aspecten. Het plan heeft louter positieve gevolgen voor de waterkwaliteit. Aangezien het Waterschap Scheldestromen zowel bij de planvorming als bij de uitvoering betrokken is, wordt vooroverleg niet noodzakelijk geacht. Niettemin wordt het ontwerpbestemmingsplan met deze waterparagraaf nog naar het waterschap toegezonden.

4.4 Bodem

Beleids-/toetsingskader

Bij bestemmingswijziging dient te worden bepaald of de aanwezige bodemkwaliteit passend is bij het toekomstig gebruik van die bodem en of deze optimaal op elkaar kunnen worden afgestemd. Het gemeentelijk bodembeleid volgt de kaderwet Bodembescherming en daaruit voortvloeiende regelgeving. Uitgangspunt hierbij is dat de bodem duurzaam geschikt moet zijn voor de beoogde functie en dat de bodemkwaliteit zeker niet mag verslechteren.

Bij bestemmingen waar een functiewijziging wordt voorzien, dient ten minste het eerste deel van een verkennend bodemonderzoek, te weten het historisch bodemonderzoek, te worden verricht. Indien op grond van historische informatie blijkt dat in het verleden activiteiten hebben plaatsgevonden met een verhoogd risico op bodemverontreiniging dient alsnog een volledig verkennend bodemonderzoek te worden uitgevoerd.

Toetsing/onderzoek

Uit informatie van het bodemloket, waarin informatie over bodemkwaliteit bij de overheid is gebundeld, blijkt dat voor het plangebied geen bodemonderzoeken bekend zijn.

Figuur 4.4. Informatie bodemloket

Volgens de bodemkwaliteitskaart van de gemeente Sluis valt het plangebied in de zone 'Buitengebied en naoorlogse woonwijken' (Achtergrondwaarde), wat duidt op een relatief kleine kans op verontreiniging. Uit bestudering van historisch kaartmateriaal uit 1750, 1856, 1909, 1916, 1950, 1960, 1970, 1985 en 1995 is gebleken dat er in het verleden geen bebouwing aanwezig is geweest in het plangebied.

Daarnaast valt uit de historische kaarten op te maken dat het plangebied altijd een agrarische functie heeft gekend (zie ook paragraaf 4.1.1). Het is dan ook niet aannemelijk dat ter plaatse van het plangebied boven- of ondergrondse opslag van bodembedreigende en milieugevaarlijke stoffen heeft plaatsgevonden. Verder is na raadpleging van gegevens van de provincie Zeeland gebleken dat er in het plangebied geen voormalige stortplaatsen aanwezig zijn.

Conclusie

Op grond van het verkennend (historisch) onderzoek en de beschikbare informatie blijkt dat het niet aannemelijk is dat ter plaatse van het plangebied een bodemverontreiniging aanwezig is, die een belemmering vormt voor de functiewijziging. De informatie uit het verkennend (historisch) onderzoek geeft geen aanleiding voor het uitvoeren van een volledig verkennend bodemonderzoek. Er kan dus op basis van de bodemkwaliteitskaart worden gewerkt.

4.5 Munitie/Niet-gesprongen explosieven

In een bestemmingsplan dat een nieuwe ontwikkeling mogelijk maakt, dient rekening te worden gehouden met de mogelijke aanwezigheid van conventionele explosieven (CE) uit de Tweede Wereldoorlog (WO II). In het kader van de aanleg van het beoogde natuurontwikkelingsproject zal de bodem namelijk worden geroerd.

Omdat het vermoeden bestaat dat bij oorlogshandelingen tijdens de WO II op deze locatie mogelijk CE zijn achtergebleven, heeft de Provincie Zeeland onderzoek hiernaar ingesteld. Uit historisch vooronderzoek is gebleken dat er oorlogshandelingen zijn gevoerd en dat het aannemelijk is dat er CE in de bodem worden aangetroffen. Als vervolg op het historisch vooronderzoek heeft de Provincie Zeeland daarom een detectieonderzoek laten uitvoeren. Op de locaties waar dieper gegraven wordt dan 0,5 meter zijn de significante gedetecteerde objecten verwijderd. Het risico op aantreffen van explosieven is daarmee niet groter dan elders in Nederland. Er zijn geen aanvullende (veiligheids) maatregelen meer nodig. Het terrein is vrijgegeven voor de natuurinrichting en het beoogde gebruik.

4.6 Kabels en leidingen

Beleid/toetsingskader

Planologische relevantie

Voor hoofdtransportleidingen en hoogspanningsverbindingen geldt dat deze in een (bestemmings)plan moeten worden geregeld. Deze leidingen hebben namelijk gevolgen voor het gebruik van gronden in de directe omgeving en zijn dus planologisch relevant. Ook niet-hoofdtransportleidingen met veiligheidscontour, kunnen planologisch relevant zijn. Als planologisch relevante leidingen worden aangemerkt (buis)leidingen voor het transport van:

• elektriciteit met een hoogspanning van meer dan 50 kV;
• brandbare gassen met een druk van 20 bar en hoger;
• brandbare vloeistoffen of giftige stoffen met een diameter van 4 inch en hoger;
• buisleidingen met een diameter van 400 mm en groter.

Niet-planologisch relevante leidingen behoeven geen bescherming c.q. regeling in het bestemmingsplan. Deze leidingen kunnen dan ook zonder planologische regeling worden aangelegd.

Grondroeringsregeling

De Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WION) verplicht gravers (ook wel grondroerders genoemd) tot het melden van elke 'mechanische grondroering' bij het Kadaster. Doel van de wet is gevaar of economische schade door beschadiging van ondergrondse kabels of leidingen (water-, elektriciteit- en gasleidingen, telefoonlijnen en olie- en gasleidingen) te voorkomen. De wet heeft de (vrijblijvende) zelfregulering zoals die bestond in de vorm van het Kabels en Leidingen Informatie Centrum (KLIC) vervangen.

Toetsing/onderzoek

Uit informatie van de provincie en het geldende bestemmingsplan blijkt dat in en nabij het plangebied geen planologisch relevante leidingen en hoogspanningslijnen aanwezig zijn. Met eventueel aanwezige overige planologisch gezien niet-relevante leidingen (zoals rioolleidingen, leidingen, nutsvoorzieningen, drainageleidingen) in of nabij het plangebied hoeft in het bestemmingsplan geen rekening te worden gehouden. Indien aan de orde, zal voor deze leidingen nog wel een melding bij het kadaster worden gedaan.

4.7 Externe veiligheid

Beleid/toetsingskader

Bij ruimtelijke plannen wordt ten aanzien van externe veiligheid naar verschillende aspecten gekeken, namelijk:

• bedrijven waar opslag, gebruik en/of productie van gevaarlijke stoffen plaatsvindt;
• vervoer van gevaarlijke stoffen over wegen, spoor, water of leidingen.

Ten aanzien van deze aspecten moeten de risico's waaraan burgers in hun leefomgeving worden blootgesteld tot een aanvaardbaar minimum worden beperkt.

De beoogde ontwikkeling van het plangebied dient te worden getoetst aan externe veiligheid.

Toetsing/onderzoek

Uit de risicokaart voor Nederland (zie figuur 4.5) blijkt dat in de nabije omgeving van het plangebied geen risicovolle inrichtingen aanwezig zijn. Evenmin ligt het gebied binnen het invloedgebied van een route voor gevaarlijke stoffen.

Overigens is het natuurgebied in het kader van externe veiligheid geen gevoelige functie.

Figuur 4.5. Informatie Risicokaart (bron: IPO)

Conclusie

Externe veiligheid vormt geen belemmering voor de beoogde ontwikkeling en daarmee voor de vaststelling van onderhavig bestemmingsplan.

4.8 Luchtkwaliteit

Beleid/toetsingskader

In het kader van een goede ruimtelijke ordening wordt bij het opstellen van een ruimtelijk plan uit het oogpunt van de bescherming van de gezondheid van de mens rekening gehouden met de luchtkwaliteit.

Het toetsingskader voor luchtkwaliteit wordt gevormd door hoofdstuk 5, titel 5.2 van de Wet milieubeheer. Dit onderdeel van de Wet milieubeheer (Wm) bevat grenswaarden voor zwaveldioxide, stikstofdioxide en stikstofoxiden, fijn stof, lood, koolmonoxide en benzeen. Hierbij zijn in de ruimtelijke ordeningspraktijk langs wegen vooral de grenswaarden voor stikstofdioxide (jaargemiddelde) en fijn stof (jaar- en daggemiddelde) van belang.

In het Besluit niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen) (verder: NIBM) is bepaald in welke gevallen een project vanwege de gevolgen voor de luchtkwaliteit niet aan de grenswaarden hoeft te worden getoetst. Hierbij worden 2 situaties onderscheiden:

• een project heeft een toename van minder dan 3% van de jaargemiddelde concentratie NO2 en PM10 (= 1,2 µg/m³);
• een project valt in een categorie die is vrijgesteld aan toetsing aan de grenswaarden; deze categorieën betreffen onder andere woningbouw met niet meer dan 1.500 woningen aan één ontsluitingsweg of kantoorlocaties met maximaal 100.000 m2 bvo bij één ontsluitingsweg.

Het NIBM betrekking heeft op een bedrijfslocatie, inrichting, infrastructuur, kantoorlocatie, woningbouwlocatie dan wel andere locatie, handeling of activiteit die nieuw is dan wel voor zover daarbij een uitbreiding of wijziging wordt gerealiseerd.

Toetsing/onderzoek

De voorgenomen ontwikkeling van natuur is een handeling of activiteit volgens het NIBM. De ontwikkeling zorgt niet of nauwelijks voor een verkeerstoename op de omliggende wegen. De ontwikkeling valt daarmee binnen de categorie 'Niet in betekenende Mate' zoals bedoeld in het NIBM. Nader onderzoek is niet noodzakelijk.

Conclusie

Het project draagt niet in betekenende mate bij aan de luchtverontreiniging. Het aspect luchtkwaliteit vormt daarmee geen belemmering voor de vaststelling van het bestemmingsplan.

4.9 Geluid

Beleid/toetsingskader en toetsing

De Wet geluidhinder is niet relevant voor het verlenen van de omgevingsvergunning. Er worden geen nieuwe geluidgevoelige functies mogelijk gemaakt en er is evenmin voorzien in nieuwe geluidhinderlijke functies (wegen). Ook uit oogpunt van een goede ruimtelijke ordening is het aspect niet van belang. De toename van het recreatieverkeer op de omliggende wegen vanwege de aanleg van het nieuwe landschap zal niet dusdanig zijn dat dit consequenties heeft voor de geluidbelasting op de gevel van woningen in de omgeving.

Conclusie

Geluid vormt geen belemmering voor de vaststelling van het bestemmingsplan.

4.10 Afstemming op omliggende functies

Microklimaat en wortel-, blad- en onkruidoverlast

De voorgestelde ontwikkeling heeft geen effect op het gebruik van aangrenzende gronden. Het projectgebied wordt grotendeels als grasland ingericht. De opgaande beplanting wordt aan de noordzijde, grenzend aan het Bos van Erasmus, gerealiseerd waardoor en geen sprake zal zijn van schaduwwerking en bladval op agrarische percelen.

Tijdens de ontwikkeling wordt eventueel een aangepast beheer gevoerd (hogere begrazingsdruk, aanvullend maaien). Daarna zal het plangebied extensief worden beheerd (maaien en grazen bij voorkeur met runderen). Effecten op het microklimaat en wortel-, blad- en onkruidoverlast van naastgelegen agrarische percelen kunnen dan ook in belangrijke mate worden beperkt en voorkomen.

Wildschade

De inrichting sluit aan bij de kwaliteiten van het bestaande natuurgebied. Enige extra wildoverlast is niet denkbeeldig, maar zal gezien de inrichting van het gebied niet substantieel zijn. Daarnaast kan schade binnen redelijke grenzen worden gehouden door goede afspraken over de jacht te maken. Eventuele faunaschade kan worden voorgelegd aan de faunabeheereenheid.

5.1 Economische uitvoerbaarheid

De Provincie financiert zowel de realisatie van de inrichting als subsidiëring van het beheer. Financiering van de maatregelen vindt plaats in het kader van de Ontwikkelopgave van het NatuurNetwerk. Voor het natuurbeheer ontvangt Staatsbosbeheer subsidie in het kader van het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL). De economische uitvoerbaarheid is daarmee afdoende gewaarborgd.

5.2 Grondexploitatie

In de Wro zijn regels opgenomen over de grondexploitatie. Deze regels verplichten tot kostenverhaal door de gemeente. Er is sprake van kostenverhaal (6.2.3 tot en met 6.2.5 van het Bro) als een bouwplan zoals aangegeven in 6.2.1 Bro wordt mogelijk gemaakt. In het natuurontwikkelingsplan is geen bebouwing voorzien. Dat betekent dat kostenverhaal niet aan de orde is en dat er geen exploitatieplan moet vastgesteld door de gemeenteraad. Eventuele planschade komt te laste van de initiatiefnemer (de Provincie). Dit wordt vastgelegd via een overeenkomst tussen gemeente en initiatiefnemer.

6.1 Voortraject

Het natuurontwikkelingsplan is in overleg met zowel Waterschap Scheldestromen als Staatbosbeheer tot stand gekomen. Het natuurontwikkelingsplan is daarnaast voorgelegd aan Natuurbeschermingsvereniging 't Duumpje.

Op 8 december is een informele inloopavond gehouden in het dorpshuis van Nieuwvliet. Tijdens deze bijeenkomst is het plan aan de omgeving toegelicht. De Provincie Zeeland, Waterschap Scheldestromen en Staatsbosbeheer waren daarbij aanwezig. Voorafgaand daaraan hebben huisbezoeken plaatsgevonden bij direct aanwonenden/aangrenzenden. In het lokale blad van Nieuwvliet ('t Oendervalletje) is eind december een artikel geplaatst over de ontwikkeling. Ook over de start van de werkzaamheden zal te zijner tijd worden gecommuniceerd.

Het natuurontwikkelingsplan zal binnenkort (voordat het ontwerpbestemmingsplan ter inzage ligt) ter vaststelling aan GS worden voorgelegd.

6.2 Vooroverleg

In lijn met hetgeen artikel 3.1.1 Bro is vermeld ten aanzien van het overleg met andere partijen, wordt het bestemmingsplan bij wijze van vooroverleg aan Waterschap Scheldestromen toegezonden.

6.3 Procedure

Het onderhavig plan betreft een wijziging van het bestemmingsplan "Buitengebied" van gemeente Sluis en is opgesteld conform de Uniforme Voorbereidingsprocedure conform afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). In het kader van deze procedure is eenieder tijdens de terinzagetermijn in de gelegenheid zienswijzen op het plan in te dienen. Wanneer het plan ter inzage ligt word gepubliceerd in de gemeentelijke bladen, op de gemeentelijke website en in de digitale Staatscourant. Ook is het plan voor eenieder digitaal raadpleegbaar via www.ruimtelijkeplannen.nl.