Frederik Hendrikstraat Aalst

4.1.1 Nationale Omgevingsvisie (NOVI)

De Nationale Omgevingsvisie, kortweg NOVI, is de langetermijnvisie op de toekomstige ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland. Nederland staat voor urgente maatschappelijke opgaven, die zowel lokaal als regionaal, nationaal en internationaal spelen. Grote en complexe opgaven zoals klimaatverandering, energietransitie, circulaire economie, bereikbaarheid en woningbouw, zullen Nederland flink veranderen.

Uitgangspunt in de nieuwe aanpak is dat ingrepen in de leefomgeving niet los van elkaar plaatsvinden, maar in samenhang. Zo kunnen in gebieden betere, meer geïntegreerde keuzes worden gemaakt.

Aan de hand van een toekomstperspectief op 2050 brengt de NOVI de langetermijnvisie van het Rijk in beeld.

In wat voor Nederland willen we graag leven in 2050?

Als we alle wensen naast elkaar leggen, ontstaat het volgende beeld. We willen een land:

• dat gezond en klimaatbestendig is, met schone lucht, schoon water en een schone bodem en veel ruimte voor groen en water;
• met een uitstekend functionerende economie, die duurzaam en circulair is. Nauw verbonden met onze buurlanden en de rest van de wereld, als onderdeel van de internationale gemeenschap;
• waar het goed wonen en werken is. Met aangename en vitale steden en dorpen, en een productief en aantrekkelijk platteland;
• met uitstekende bereikbaarheid, waar iedereen snel en gemakkelijk van A naar B komt, met zo min mogelijk schadelijke uitstoot en overlast;
• waar we voldoende ruimte hebben om te kunnen bewegen, ontspannen en tot onszelf te komen; zowel in de stad als daarbuiten.
• dat veilig is en ons beschermt tegen overstromingen en andere gevaren;
• waar een goede balans is tussen gebouwde omgeving en open landschap, tussen natuur en cultuur, tussen land en water;
• dat openstaat voor verandering, en waar de kracht van zijn traditie, cultuur en identiteit wordt weerspiegeld in de inrichting van de leefomgeving.

Nationale belangen

Gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk zijn samen verantwoordelijk voor de fysieke leefomgeving. Sommige belangen en opgaven overstijgen het lokale, regionale en provinciale niveau en vragen om nationale aandacht. Dit noemen we 'nationale belangen'. Het Rijk heeft voor alle nationale belangen een zogenaamde systeem-verantwoordelijkheid. Voor een aantal belangen is het Rijk zelf eindverantwoordelijk. Maar voor een groot aantal nationale belangen zijn dat de medeoverheden. De NOVI richt zich op die ontwikkelingen waarin meerdere nationale belangen bij elkaar komen, en keuzes in samenhang moeten worden gemaakt tussen die nationale belangen.

Toetsing
Voor dit project relevante nationale belangen zijn:

• Bevorderen van een duurzame ontwikkeling van Nederland als geheel en van alle onderdelen van de fysieke leefomgeving;
• Realiseren van een goede leefomgevingskwaliteit;
• Waarborgen en bevorderen van een gezonde en veilige fysieke leefomgeving;
• Zorg dragen voor een woningvoorraad die aansluit op de woonbehoeften;

Hoewel (het schaalniveau van) de NOVI zich niet richt op (het schaalniveau van) een concreet project, kan niettemin worden geconcludeerd dat het project niet strijdig is met de uitgangspunten van de NOVI.

4.1.2 Ladder voor duurzame verstedelijking

Op grond van het bepaalde in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is voor een nieuwe stedelijke ontwikkeling vereist dat wordt onderbouwd of en in hoeverre er sprake is van 'duurzaam ruimtegebruik'. Om dit duurzaam ruimtegebruik te garanderen moet conform artikel 3.1.6 lid 2 Bro de 'ladder voor duurzame verstedelijking' worden doorlopen: "De toelichting bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, bevat een beschrijving van de behoefte aan die ontwikkeling, en, indien het bestemmingsplan die ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, een motivering waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien".

Uit jurisprudentie blijkt dat een plan dat voorziet in meer dan 11 woningen, die gelet op hun onderlinge afstand als één woningbouwlocatie kunnen worden aangemerkt, wordt aangemerkt als een stedelijke ontwikkeling.

Toetsing

Het planvoornemen maakt 26 sociale huurappartementen mogelijk. Ten opzichte van de huidige planologische mogelijkheden worden er dus 25 woningen extra mogelijk gemaakt. Dit zijn er meer dan 11, dus is er sprake van een nieuwe stedelijke ontwikkeling. Daarom is de behoefte beschreven.

Beschrijving behoefte

De relevante regio voor wonen is Stedelijk gebied Eindhoven binnen de regio Zuidoost-Brabant.

Figuur 3.1 Woonregio's (Bron: Brabantse Agenda Wonen, september 2017)

De woningbehoefte in de gemeente Waalre blijkt uit diverse onderzoeken.

Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, Actualisering 2020

Doordat het aantal huishoudens de komende jaren nog sterk toeneemt, zijn er ook meer huizen nodig. Naar verwachting is in 2050 zo'n 43% van alle huishoudens een éénpersoonshuishouden. Vooral het aantal oudere alleenstaanden van 75 jaar en ouder neemt sterk toe. Vergeleken met de vorige prognose uit 2017 ligt de groei van de Brabantse bevolking duidelijk hoger. De indicatie voor de gemeente Waalre is 595 woningen in de periode 2020-2030. De tabel in figuur 3.2 is richtinggevend voor het maken van nieuwe regionale afspraken. Versnelling van de woningbouw en (vervolgens) vasthouden van het bouwtempo is een belangrijke doelstelling van de Brabantse Agenda Wonen.

Figuur 3.2 Indicatie toename woningvoorraad

Brabantse Agenda Wonen Voortgangsrapportage 2021/2022

In de Brabantse Agenda Wonen Voortgangsrapportage staat dat er in de regio Zuidoost Brabant in de periode 2021-2031 nog 43.500 woningen nodig zijn en er slechts harde plancapaciteit is voor 23.300 woningen.

Figuur 3.3 Woningbouwcapaciteit en opgaven

Afsprakenkader Wonen SGE 2022 'Bouwen aan de toekomst' (2022)

De negen gemeenten in het Stedelijk Gebied Eindhoven (hierna SGE) werken regionaal intensief samen op het thema 'wonen'. De druk op de woningmarkt is groot, met flinke woningtekorten en de gezamenlijke opgave om te komen tot een versnelling van de woningbouwplannen in de SGE-regio wordt breed gevoeld.

Uit het monitoringsoverzicht blijkt dat er in de gemeente Waalre behoefte is aan 550 woningen tot 2030 en dat er harde plannen zijn voor 219 woningen. Dat betekent dat er nieuwe harde plancapaciteit noodzakelijk is. Het project is een van de zachte plannen.

Figuur 3.4 Monitoringsoverzicht Afsprakenkader wonen SGE 2022

Kwalitatieve behoefte

In het Regionaal Woningbehoefteonderzoek voor Stedelijk Gebied Eindhoven (2021) en de bijbehorende factsheet voor de gemeente is de kwalitatieve behoefte onderzocht. Hieruit blijkt dat er door de vergrijzing een grote behoefte is aan nultredenwoningen in alle segmenten.

Figuur 3.5 Kwalitatieve woningbehoefte in 2 scenario's (bron Regionaal Woningbehoefteonderzoek, factsheet Waalre)

Kwalitatief zijn in alle woningbouwplannen de 7 'Brainport principles' leidend: koesteren van identiteit, ruimte voor innovatie, invloed voor bewoners, aantrekkelijke en gevarieerde woonmilieus; de 'wauw-factor', vraaggericht ontwikkelen, benutting regionaal schaalniveau en gezonde verstedelijking. In paragraaf 4.3.2 wordt nader ingegaan op deze principes.

Door de druk op de woningmarkt en de gemaakte woondeal-afspraken wordt op allerlei manieren gewerkt aan het versnellen van de woningbouwproductie, waarbij ook kwaliteit en betaalbaarheid van belang zijn.

Conclusie

In het plan worden 26 sociale huurappartementen mogelijk gemaakt. Uit het afsprakenkader SGE 2022 blijkt dat er in de gemeente tot 2030 behoefte is aan 550 woningen tot 2030. Er zijn harde plannen voor 219 woningen. Dit betekent dat nieuwe harde plannen noodzakelijk zijn. De ontwikkeling past binnen de regionale verstedelijkingsafspraken.

Met dit plan is sprake van een herinvulling en betere benutting van een bestaande locatie binnen het bebouwd gebied van Aalst.

4.1.3 Conclusie

Het planvoornemen past binnen het Rijksbeleid.

4.2.1 Omgevingsvisie Noord-Brabant

Op 14 december 2018 hebben de Provinciale Staten van Noord-Brabant de Omgevingsvisie Noord-Brabant vastgesteld. Daarin is het provinciaal beleid ten aanzien van de ruimtelijke ontwikkelingen in de provincie Noord-Brabant op hoofdlijnen uiteengezet voor de periode tot 2050. Naast een beeld van het Noord-Brabant van nu is een beeld geschetst van het welvarend, verbonden, klimaatproof en vernieuwend Noord-Brabant van 2050. De visie stelt vier hoofdopgaven die nauw met elkaar samenhangen:

• werken aan de Brabantse energietransitie;
• werken aan een klimaatproof Brabant;
• werken aan de slimme netwerkstad;
• werken aan een concurrerende, duurzame economie.

Samen met andere partijen zoals gemeenten en bedrijven wil de provincie uitvoering geven aan projecten die passen binnen deze opgaven. Van belang is dat het in de toekomst ook goed wonen, werken en verblijven blijft. Werken aan een goede omgevingskwaliteit zowel in de bebouwde als in de onbebouwde omgeving is het uitgangspunt.

Toetsing

Stedelijke ontwikkelingen moeten in principe plaatsvinden binnen 'bestaand stedelijk gebied'. Herbestemmen wordt gezien als het nieuwe bouwen: als gevolg van economische, technologische en maatschappelijke ontwikkelingen staan de steden en dorpen van Brabant steeds vaker voor (omvangrijke) herbestemmings- en transformatieopgaven in hun bebouwde gebied. Hier liggen namelijk de kansen om de forse woningbouwopgave van circa 120.000 woningen in de komende tien jaar te realiseren.

De transformatie van De Rooische Hoeve met haar omliggende groen naar 26 sociale huurappartementen in het groen in het bestaand stedelijk gebied van Waalre, is een duidelijk voorbeeld van inpassing. Daarmee past het planvoornemen binnen de omgevingsvisie van de provincie Noord-Brabant.

4.2.2 Interim omgevingsverordening Noord-Brabant

Provinciale Staten van Noord-Brabant hebben op 25 oktober 2019 de Interim omgevingsverordening (hierna: Iov) Noord-Brabant vastgesteld, als eerste stap op weg naar de definitieve omgevingsverordening voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet.

Het project maakt in de geconsolideerde versie van de Iov d.d. 1 oktober 2022 deel uit van een 'stedelijk concentratiegebied', onderdeel van 'stedelijk gebied'. Voor dit gebied eist de Iov in artikel 3.42:

• 1. Een bestemmingsplan dat voorziet in de ontwikkeling van een locatie voor wonen, werken of voorzieningen ligt binnen 'stedelijk gebied' en bevat een onderbouwing dat:
  • a. de ontwikkeling past binnen de regionale afspraken, bedoeld in afdeling 5.4 Regionaal samenwerken;
  • b. het een duurzame stedelijke ontwikkeling is.
• 2. Een duurzame stedelijke ontwikkeling voor wonen, werken of voorzieningen:
  • a. bevordert een goede omgevingskwaliteit met een veilige en gezonde leefomgeving;
  • b. bevordert zorgvuldig ruimtegebruik, waaronder de transformatie van verouderde stedelijke gebieden;
  • c. geeft optimaal invulling aan de mogelijkheden voor productie en gebruik van duurzame energie;
  • d. houdt rekening met klimaatverandering, waaronder het tegengaan van hittestress en voldoende ruimte voor de opvang van water;
  • e. geeft optimaal invulling aan de mogelijkheden voor duurzame mobiliteit;
  • f. draagt bij aan een duurzame, concurrerende economie.

Figuur 3.6 Uitsnede kaart 3 Iov met ligging projectgebied in stedelijk concentratiegebied (bron: ruimtelijkeplannen.nl)

Figuur 3.7 Uitsnede kaart 5 Iov met ligging plangebied in grondwaterbeschermingsgebied (bron: ruimtelijkeplannen.nl)

Toetsing

Stedelijk concentratiegebied

Omdat het projectgebied in stedelijk gebied ligt, is dit project dat voorziet in ruimte voor wonen volgens de Iov toegestaan. Ook past het project binnen de regionale afspraken. Het regionaal en gemeentelijk woningbouwprogramma (zie paragraaf 4.1.2) bieden kwalitatief en kwantitatief voldoende ruimte voor de toevoeging van 26 sociale huurappartementen.

Het project is ook een duurzame stedelijke ontwikkeling conform de Iov: het bevordert een goede omgevingskwaliteit met een veilige en gezonde leefomgeving door het tegengaan van leegstand en het bevordert zorgvuldig ruimtegebruik door transformatie van leegstaande ruimtes in bestaand stedelijk gebied.

Grondwaterbeschermingsgebied

Op de verbeelding en in de regels van dit bestemminsplan is de aanduiding 'Milieuzone - grondwaterbeschermingsgebied' opgenomen. Hiermee strekt dit bestemmingsplan mede tot bescherming van de kwaliteit van het grondwater en de bodem. Dit bestemmingsplan stelt regels die:

• functies en activiteiten beperken die risico’s geven voor de kwaliteit van het grondwater, zoals stedelijke ontwikkeling, het houden van evenementen en milieubelastende activiteiten die (potentieel) schadelijke stoffen gebruiken;
• het risico op schade aan de bodem en het zich daarin bevindende grondwater voorkomen;
• het gebruik van schadelijk uitloogbaar bouwmateriaal verbieden.

4.2.3 Conclusie

Het planvoornemen voldoet aan het provinciaal beleid.

4.3.1 Visie op Wonen Stedelijk Gebied Eindhoven

Het Stedelijk Gebied Eindhoven, hierna SGE, is een gebied met een economische groei hoger dan het landelijke gemiddelde. Sinds het kabinet Brainport Eindhoven in 2016 heeft erkend als derde economisch kerngebied van nationale betekenis en de benoeming tot slimste regio heeft de regio een extra impuls gekregen. De werkgelegenheid groeit en er is een positief migratiesaldo. Een toenemende vraag naar woningen is het gevolg. Alles wijst erop dat de vraag naar woningen in het SGE de komende decennia blijft groeien. Dit wordt mede versterkt doordat huishoudens, onder andere als gevolg van de vergrijzing, steeds kleiner worden. De uitdaging is meerledig. Een van de uitdaging is: er moet gezorgd worden voor voldoende kwalitatief goede woningen en voor voldoende betaalbare woningen, ook voor mensen met een krappe beurs.

Hier op aansluitend wordt bij de ambities genoemd:

• inclusieve en gezonde verstedelijking door een spreiding van sociale huurwoningen door de wijken en op regionaal niveau;
• Betaalbaarheid door voldoende woningen in alle segmenten.

Toetsing

De beoogde ontwikkeling van 26 sociale huurwoningen draagt bij aan de ambities die het Stedelijk Gebied Eindhoven zich heeft voorgenomen in haar Visie op Wonen. Doordat de ontwikkeling meer sociale huurwoningen in de wijk brengt, zodat inwoners van alle segmenten in deze wijk kunnen (blijven) wonen.

4.3.2 Brainport principes

Hieronder worden de zeven Brainport Principes getoetst. De onderbouwing van deze principes komt deels uit andere onderdelen uit deze plantoelichting. Deze onderdelen worden benoemd en er wordt verwezen naar de betreffende paragraaf en worden niet integraal herhaald.

• 1. Koesteren van identiteit

Het plangebied is in de huidige situatie gevuld met veel groen en volwassen bomen. Deze bomen blijven zo veel mogelijk behouden, zie de Boom Effect Analyse in Bijlage 1 en paragraaf 3.2. Omwonenden kunnen in de nieuwe situatie nu ook gebruik maken van het groen voor bijvoorbeeld een ommetje rondom het nieuwe woongebouw.

• 2. Ruimte voor innovatie

De woningen worden met Nul Op de Meter (NOM) uitgevoerd. Op het dak komen PV-panelen en warmtepompen.

Er blijft zo veel mogelijk groen rondom het gebouw behouden waarin nieuwe bewoners en omwonenden een ommetje kunnen maken. Daarbij wordt er nieuw groen in de binnentuin toegevoegd. Dit wordt een ruimte waarin bewoners elkaar kunnen ontmoeten.

• 3. Invloed voor bewoners

Het planvoornemen is in 2 omgevingsdialogen met omwonenden besproken. De opmerkingen op het plan zijn opgehaald en vervolgens zijn er aanpassingen op het plan gemaakt. De bewoners aan de Maria van Bourgondiënlaan hadden aangegeven dat ze bang waren voor inkijk in hun tuinen vanaf de hogere verdiepingen van het nieuwe woongebouw. Daarom is de vleugel aan deze kant uitgevoerd in 2 bouwlagen i.p.v. 3. Hiermee wordt tegemoet gekomen aan de wensen/bezwaren van omwonenden.

• 4. Aantrekkelijk en gevarieerde woonmilieus

Het plan bestaat uit 26 sociale huurappartementen in aan aantrekkelijk woonmilieu door de groene omgeving. De balkons aan de buitenzijde zijn gelegen in het groen, er komt een collectieve binnentuin, de openbare ruimte wordt heringericht en er wordt een looppad aangelegd van zuid naar noord richting de Pracht en bijbehorende voorzieningen.

• 5. Vraaggericht ontwikkelen: de wauw-factor

In de ladder in paragraaf 4.1.2 is onderbouwd dat er in de gemeente Waalre behoefte is aan nieuwe woningen in de vorm van sociale huurwoningen. De woningen worden levensloopbestendig ingericht en zijn daarmee geschikt voor meerdere doelgroepen, zowel starters als senioren.

• 6. Benutting regionaal schaalniveau

Zowel het centrum als de A2 zijn goed en snel bereikbaar vanuit het plangebied. Het plangebied is voor alle vervoerstypen goed bereikbaar. Zie verder ook paragraaf 5.2.

• 7. Gezonde verstedelijking

Door de nieuwe ontwikkeling wordt het bestaande groen binnen het plangebied opengesteld voor omwonenden om gebruik van te maken. De volwassen bomen blijven zo veel als mogelijk behouden in het park en nieuw groen wordt toegevoegd (Bijlage 1 en paragraaf 3.2). Groen zorgt voor het tegengaan van hittestress en draagt positief bij aan het welzijn van bewoners en bezoekers.

4.3.3 Conclusie

Het planvoornemen past binnen het regionale beleid.

4.4.1 Omgevingsvisie Waalre 2040

Op 16 december 2021 heeft de gemeenteraad van Waalre de Omgevingsvisie Waalre 2040 vastgesteld. De drie kernopgaven daarin zijn:

• 1. Versterken van de positie als kwalitatief hoogwaardige woongemeente;
• 2. Behouden en versterken van het groene karakter;
• 3. Werken aan een vitale gemeente.

Versterken van de positie als kwalitatief hoogwaardige woongemeente

De ambities van de gemeente voor 2040 zijn voor kernopgave 1:

• Waalre staat nog steeds bekend als dé beste woongemeente van Zuid Nederland door haar hoogwaardige, gezonde, veilige en duurzame woonomgeving. Dit heeft een belangrijke aantrekkingskracht op (toekomstige) bewoners, maar ook voor bezoekers uit de regio.
• Binnen de gemeentegrenzen is er voor iedereen geschikte woonruimte te vinden, zodat het voor iedere inwoner in elke levensfase mogelijk is om in de gemeente te komen of blijven wonen. We zetten in op de ontwikkeling van:
  • 1. Hoogwaardig en groen-dorps wonen op de geplande uitbreidingslocaties.
  • 2. Centraal dorps wonen in en aan de randen van Waalre en Aalst, goed bereikbaar en dicht bij voorzieningen.
  • 3. Landelijk wonen in het buitengebied.
• Het aanbod moet bestaan uit zowel betaalbare woningen, als woningen in een hoger segment.
• We streven naar gemengde woonmilieus met differentiatie aan woningtypen en prijsklassen. Dit draagt bij aan een inclusieve samenleving.
• De woningen en woonomgeving in Waalre zijn aangepast aan de eisen van de tijd. Zo zijn woningen verduurzaamd en bieden de wijken een gezond en veilig leefklimaat. Het is voor elke inwoner mogelijk om dicht bij huis te sporten, bewegen en elkaar te ontmoeten.
• Er is ruimte voor herontwikkeling en transformatie in bestaand stedelijk gebied en in het buitengebied.
• De bosvillagebieden behouden hun hoogwaardige en groene karakter.

 

Figuur 3.8 Plangebied, blauw omkaderd, in een gebied met duurzame en gezonde wijken (bron: Omgevingsvisie Waalre 2040)

Behouden en versterken van het groene karakter

De ambities van de gemeente voor 2040 zijn voor kernopgave 2:

• Waalre levert een volwaardige bijdrage aan de 95% broeikasgasreductie in Nederland tot 2050 ten opzichte van 1990, met als tussendoel 49% broeikasgasreductie in 2030.
• De Waalrese woonwijken zijn duurzaam, de woningen hebben een hoge energetische waarde en gaan stap voor stap van het gas af.
• Waalre werkt stapsgewijs toe naar een klimaatbestendige gemeente in 2050. We zijn voorbereid op en kunnen omgaan met de gevolgen van klimaatverandering (droogte, hitte en piekbuien), zowel in de kernen als het buitengebied.
• We versterken de belevings- en gebruikswaarde van de natuur en het groen ten behoeve van een gezonde leefomgeving: voor iedereen is het aantrekkelijk om te bewegen en te ontmoeten.
• We dragen zorg voor de groene randen van onze dorpen, vanuit de kernen ben je zo in het groen.
• Waalre heeft een buitengebied met een robuust natuurnetwerk met een hoge biodiversiteit. De transitie naar een natuurinclusief landbouw- en voedselsysteem draagt hieraan bij.

Figuur 3.9 Plangebied, blauw omkaderd, in een gebied met groene en klimaatbestendige woonwijk (bron: Omgevingsvisie Waalre 2040)

Werken aan een vitale gemeente

De ambities van de gemeente voor 2040 zijn voor kernopgave 3:

• Waalre biedt ruimte aan werk en ondernemerschap op veilige en aantrekkelijke werklocaties. Opgaven als de energietransitie en klimaatadaptatie dragen bij aan de ruimtelijke kwaliteit en de vernieuwing van deze locaties.
• Door innovatieve vormen van openbaar vervoer wordt de gemeente steeds beter bereikbaar, ook zonder auto. Dit komt mede door de goede (regionale) fietsverbindingen.
• Waalre is recreatief aantrekkelijk voor zowel onze eigen inwoners als bezoekers uit de wijde regio. Dit komt de levendigheid en vitaliteit ten goede.
• Waalre is een inclusieve samenleving met aandacht voor iedereen. Iedereen kan op voet van gelijkwaardigheid meedoen in onze samenleving, ongeacht leeftijd, culturele achtergrond, gender, inkomen, talenten en beperkingen. Belangrijk zijn de toegankelijke voorzieningen en ontmoetingsplekken die horen bij Waalre als hoogwaardige woongemeente.

Figuur 3.10 Ten noorden van het plangebied, blauw omkaderd, binnen De Pracht ligt een sportvoorziening (bron: Omgevingsvisie Waalre 2040)

Toetsing

Met het planvoornemen worden 26 sociale huurappartementen in het bestaand stedelijk gebied van Aalst mogelijk gemaakt. Hiermee worden betaalbare woningen aan de woningvoorraad toegevoegd door een binnenstedelijk gebied te transformeren.

De nieuwe woningen zijn duurzaam. De bestaande bomen worden zo veel als mogelijk behouden (zie paragraaf 3.2 en Bijlage 1).

Het huidige gesloten plangebied wordt in de beoogde situatie 'dooraderd' met wandelpaden. Hierdoor wordt het voor bewoners gemakkelijker gemaakt om te bewegen en te ontmoeten.

4.4.2 Woonnotitie 'Goed wonen in 2030'

Op 17 september 2019 stemde de gemeenteraad van Waalre in met de regionale 'Visie op Wonen Stedelijk Gebied Eindhoven'. Deze visie is opgesteld in samenwerking met alle negen gemeenten in het Stedelijk Gebied Eindhoven (SGE). Een van de gezamenlijke opgaven is het realiseren van minimaal 2500 woningen per jaar en het versnellen ervan.

Het regionaal kader is verwerkt in de gemeentelijke 'Visie op Goed Wonen in 2030' die ook op 17 september 2019 door de gemeenteraad van Waalre is vastgesteld en die samen met bewoners tot stand is gekomen. Deze visie is vervolgens uitgewerkt in de Woonnotitie 'Goed wonen in 2030' die door de gemeenteraad van Waalre op 12 mei 2020 is vastgesteld.

Op basis van de provinciale prognose (2017) moeten er voor de groei van het aantal huishoudens in Waalre in de periode 2020-2030 nog 550 woningen worden toegevoegd. Daarnaast moet in Waalre worden voorzien in een deel van de regionale woningbehoefte. Kwantitatief is de mogelijke toevoeging voor deze regionale behoefte ongeveer even groot. De gemeente Waalre gaat uit van een programma van 1.000 woningen (lokale en regionale behoefte samen) en streeft ernaar om jaarlijks meer dan 100 woningen aan de voorraad toe te voegen.

Er is verschil in de kwalitatieve woningbehoefte, lokaal of regionaal. Lokaal ziet de gemeente vooral een vraag van starters, senioren en kleine huishoudens in het algemeen, die niet of nauwelijks aanbod vinden in de bestaande voorraad. In dat kader en voor deze doelgroepen is het omzetten van kantoren, winkels en bedrijfsgebouwen die hun functie verliezen een reële optie. Regionaal vervult Waalre als randgemeente van Eindhoven vooral een rol in de vraag naar gezinswoningen in de koopsector (de 'bovenkant van de roltrap').

Het is de bedoeling om 30% van de lokale behoefte in betaalbare huursector te realiseren.

Toetsing

Het grootste deel van het woningbouwprogramma van de gemeente Waalre wordt gerealiseerd op de uitbreidingslocaties Waalre-Noord (400 woningen) en Ekenrooi-Zuid (circa 200 woningen). Dit is harde plancapaciteit, ook voor de regionale woningbehoefte. Daarnaast zijn er meerdere inbreidingslocaties in beeld, vooral zachte plancapaciteit. Deze zachte plancapaciteit biedt voldoende ruimte voor de toevoeging van 26 sociale huurappartementen met dit planvoornemen, voor invulling van de lokale woningbehoefte, met name van starters, senioren en kleine huishoudens.

4.4.3 Beleidsnotitie Duurzame nieuwbouw Waalre

Deze notitie is op 8 maart 2022 vastgesteld. In deze notitie ligt de focus op de nieuwbouw van woningen en utiliteitsgebouwen. In het belang van de (toekomstige) Waalrese inwoners is het cruciaal dat nieuwe woningen en utiliteitsgebouwen toekomstgericht en van hoogwaardige kwaliteit worden gebouwd. In de beleidsnotitie Duurzame nieuwbouw zijn ambities vertaald naar concrete speerpunten en accenten voor de toekomstige nieuwbouw in gemeente Waalre.

Gemeente Waalre heeft in haar beleid twee inhoudelijke speerpunten geformuleerd, deze worden hieronder samengevat:

Thema	Uitganspunten
Materialen (circulariteit)	• De uitgangspunten voor een circulair gebouw: o Zoveel mogelijk gebruik maken van bestaande of hernieuwbare materialen o Toepassen van materialen met een zo laag mogelijke milieu-impact (op basis van de MPG) o Woningen zijn levensloopbestendig. Dat wil zeggen dat woningen eenvoudig aanpasbaar zijn op de actuele woonbehoefte o Gebouwen kunnen indien nodig gemakkelijk van functie veranderen of zich aanpassen aan de veranderende behoeften van de gebruiker o Gebouwen zijn losmaakbaar, zodat later onderdelen zijn her te gebruiken.
Energie	• De uitganspunten voor een energiezuinig gebouw: o ENG-ambitie o De nieuwbouw kan een deel van de energievraag duurzaam opwekken

Gemeente Waalre wil daarnaast een tweetal aanvullende thema's toevoegen aan haar duurzame nieuwbouwbeleid, namelijk natuurinclusief bouwen en klimaatadaptief bouwen. Deze twee thema's worden bewust minder zwaar aangezet in deze beleidsnotitie, omdat de maatregelen hiervoor vooral betrekking hebben op gebiedsniveau. Deze notitie richt zich op gebouwniveau. Daarom stelt de gemeente geen specifieke eisen voor deze thema's. In GPR Gebouw versie 4.4 worden wel maatregelen op het gebied van klimaatadaptatie en natuurinclusief bouwen meegenomen in de berekening. Zij dragen bij aan de scores op de thema's Milieu, Gezondheid en Toekomstwaarde.

Speerpunt materialen (circulariteit)

Circulair bouwen is een strategie die een grote bijdrage gaat leveren aan het reduceren van de milieubelastende effecten van bouwen. Door hier bewust op te sturen dragen we ook bij aan het creëren van een circulaire economie: afval bestaat niet, maar wordt benut voor hergebruik en recycling. Gemeente Waalre wil grondstofkringlopen sluiten. Zo wordt het milieu beschermd en blijven voldoende grondstoffen behouden voor toekomstige generaties.

Speerpunt energie

De gemeente Waalre wil marktpartijen uitdagen om beter te presteren dan de wettelijke eis door een ENG-ambitie na te streven bij nieuwbouw, om zo al voorbereid te zijn op toekomstige wetgeving.

De lange termijn ambitie is de CO2-emissie van nieuwbouw tot 0 te reduceren. Dat betekent vooral sturen op het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen. BENG2 is hiervoor de indicator en die willen we naar 0 kWh/m2 brengen. Waar het kan worden nieuwe woningen aangesloten op hernieuwbare energiebronnen. En wordt de nog benodigde energie duurzaam opgewekt.

Accent klimaatadaptief bouwen

Gemeente Waalre streeft bij nieuwbouwontwikkeling naar een hydrologisch neutrale situatie, oftewel: één keer in de 70 jaar is het niet mogelijk om het hemelwater (tijdelijk) binnen het plan gebied te bergen, waardoor het hemelwater verspreid afgevoerd moet worden. Open verhardingen of geen verharding kunnen hier aan bijdragen, tevens helpt dit bij het tegengaan van hittestress. Het gemeentelijk rioolplan van gemeente Waalre geeft aanvullend beleid voor het verwerken van hemelwater op of om het plangebied. Op deze manier wordt wateroverlast beperkt.

Gemeente Waalre moedigt groen op en rond gebouwen aan, omdat dit water vasthoudt wat in droge periodes gebruikt kan worden en bijdraagt aan het tegengaan van droogte. Tevens levert groen op en rond gebouwen een belangrijke bijdrage aan het tegengaan van hittestress.

Accent natuurinclusief bouwen

Bij natuurinclusief bouwen wordt de natuur in en om het gebouw geïntegreerd met het gebouw zelf. Bij nieuwbouwontwikkelingen in de gemeente Waalre wordt waar kan samenhang gezocht met de al bestaande groenstructuren, om zo een 'hoogwaardige' habitat te creëren, of te versterken, van ten minste gebouw gebonden soorten als onder andere huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen. Dit op zowel horizontale als verticale oppervlakken. 'Hoogwaardige' habitat betekent in deze context dat men voorziet in de behoeften van een soort, mits dit redelijkerwijs kan op het perceel, of met behulp van de directe omgeving. De eisen waaraan gedacht moet worden zijn samengevat in de 4V's: Voedsel, Veiligheid, Voorplantingsmogelijkheden en Variatie.

RVO geeft in een storymap voorbeelden hoe in de praktijk concreet invulling kan worden gegeven aan natuurinclusief bouwen. Maatregelen waaraan gedacht kan worden zijn:

• Het plaatsen van vleermuiskasten/neststenen
• Groene daken en gevels
• Betrekken van binnentuinen en private buitenruimte bij de al aanwezig groenstructuur

Toetsing

De woningen worden uitgevoerd met Nul Op de Meter (NOM). Daarnaast wordt onderzocht in welke mate het dak groen kan worden uitgevoerd in combinatie met PV-panelen en warmtepompen. Ook wordt onderzocht of en hoeveel oppervlak gevelgroen kan worden gerealiseerd.

De aannemer onderzoekt momenteel of het mogelijk is dit gebouw in houtbouw uit te voeren. In de berekeningen in dit bestemmingsplan is vooralsnog uitgegaan van traditionele bouw.

4.4.4 Beleid- en beheerplan voor een weelderig groene ruimte als excellente woonomgeving

De Groenvisie “Een weelderige groene ruimte als excellente woonomgeving.” die in november 2019 door de gemeenteraad is vastgesteld onderschrijft dat Waalre een prachtige groene gemeente is en legt ambities vast om dit te behouden en versterken.

Groenvisie

In de Groenvisie is vastgelegd, dat we komende jaren een inhaalslag maken in de kwaliteit van de openbare ruimte. De visie geeft richting aan de gewenste ontwikkelingen. Investeren in groen betekent investeren in gezondheid, klimaat, biodiversiteit en woongenot. Deze investeringen zijn komende jaren nodig om de huidige kwaliteiten te behouden en versterken. In dit Beleids- en beheersplan groen en bomen en het vervangingsplan is inzichtelijk gemaakt waar deze investeringen noodzakelijk zijn en welke financiële consequenties dit heeft.

In de Groenvisie zijn zes thema’s opgenomen. De belangrijkste ambities van deze thema’s

zijn:

Bomen

• Het behouden van zoveel mogelijk bestaande bomen
• Het zorgen voor een veelheid aan prachtige, volwassen bomen

Groen in een veranderd klimaat

• Het bijdragen aan klimaatadaptatie

Groen zelfbeheer

• Het creëren van betrokkenheid en eigenaarschap van inwoners
• Het vergroten van de sociale cohesie

Mooi groen Waalre

• Het behouden en verhogen van onze grote hoeveelheid groen
• Het op kwaliteit houden en verder verbeteren van ons groen
• Het voortborduren op bestaande groenstructuren

Doen in het groen

• Het aanzetten tot beweging middels groen
• Het groen voor iedereen goed toegankelijk hebben of maken

Divers en natuurlijk groen

• Het creëren van gevarieerd, biodivers groen

 

Figuur 3.11 Bomenrij aan westzijde van blauw omkaderd plangebied

In bijlage 'Kapbeleid' is een kaart opgenomen waarop de waardevolle bomen staan aangegeven. In of rondom het plangebied zijn geen bomen die zijn aangewezen als waardevol.

Toetsing

Het plangebied bevat 84 volwassen bomen, waarvan er 60 behouden kunnen blijven, zie paragraaf 3.2 en de BEA in Bijlage 1. Door de BEA is in kaart gebracht welke bomen een slechte staat hebben en beter kunnen worden gerooid, waardoor de kwaliteit van het groen wordt verbeterd. In totaal zullen er 24 bomen geveld worden. Deze bomen worden gecompenseerd in het plangebied of elders op gemeente grond.

De binnenruimte wordt groen ingericht met bloeiende beplanting, heesters en kleine bomen en een verdiepte ligging voor wateropvang. Bewoners hebben hier de ruimte om elkaar te ontmoeten in een groene ruimte. Rondom de nieuwe woningen wordt een wandelpad aangelegd voor een ommetje.

4.4.5 Conclusie

Het project voldoet aan het gemeentelijk ruimtelijk en woonbeleid.

5.1.1 Toetsingskader

Voor ruimtelijke plannen moet een m.e.r.(-beoordeling) worden opgesteld als er sprake is van een m.e.r.-(beoordelings)plichtige activiteit op grond van de bijlagen bij het Besluit m.e.r. of als er voor het plan een passende beoordeling op grond van de Natuurbeschermingswet (Nbw) is vereist. In de bijlage bij het Besluit m.e.r. is opgenomen welke activiteiten m.e.r.-plichtig zijn (de C-lijst) en welke activiteiten m.e.r.-beoordelingsplichtig (de D-lijst).

5.1.2 Toetsing

De activiteiten in dit project zijn op grond van de bijlagen bij het Besluit niet m.e.r.-(beoordelings)plichtig. Dit project kan weliswaar aangeduid worden als een stedelijk ontwikkelingsproject (bijlage D 11.2), maar een stedelijk ontwikkelingsproject is pas m.e.r.-beoordelingsplichtig als het gebied een oppervlakte heeft van meer dan 100 hectare of meer dan 2.000 woningen of 200.000 m² bvo telt. Met de ontwikkeling van 26 woningen blijft dit project ver beneden de drempelwaarde en is op grond daarvan geen m.e.r. nodig.

Wel moet een vormvrije m.e.r.-beoordeling plaatsvinden, zie Bijlage 2. Uit de informatie in deze notitie blijkt dat het plangebied niet gelegen is in een kwetsbaar gebied en/of gebied met een beschermde status. De aard en beperkte omvang van het plan leiden niet tot belangrijke nadelige milieugevolgen mits de genoemde mitigerende maatregelen worden uitgevoerd. Met inachtneming van deze maatregelen is het doorlopen van een volledige m.e.r.-procedure niet noodzakelijk.

5.1.3 Conclusie

Uit de informatie in Bijlage 2 blijkt dat het plangebied niet gelegen is in een kwetsbaar gebied en/of gebied met een beschermde status. De aard en beperkte omvang van het plan leiden niet tot belangrijke nadelige milieugevolgen mits de genoemde mitigerende maatregelen worden uitgevoerd. Met inachtneming van deze maatregelen is het doorlopen van een volledige m.e.r.-procedure niet noodzakelijk.

5.2.1 Toetsingskader

Op het gebied van verkeer en parkeren bestaat geen specifieke wetgeving die relevant is voor de voorgenomen activiteit. Wel dient in het kader van het ruimtelijk plan dat de activiteit mogelijk maakt te worden onderbouwd dat het geheel voldoet aan een goede ruimtelijke ordening. Dit houdt onder meer in dat er voldoende parkeergelegenheid aanwezig dient te zijn en de eventuele verkeerstoename niet leidt tot knelpunten in de verkeersafwikkeling

De parkeerbehoefte van de beoogde ontwikkeling is bepaald aan de hand van de 'Nota Parkeernormen' opgesteld op 30 juni 2023. Voor het te hanteren kencijfer wordt een ligging in 'rest bebouwde kom' aangehouden.

5.2.2 Toetsing

Ontsluiting 

Gemotoriseerd verkeer

De beoogde ontwikkeling is gelegen op de hoek van de Frederik Hendrikstraat en de Karel V Laan. Beide wegen zijn ingericht als erftoegangswegen met een maximumsnelheid van 30 km/u. Ten noorden van het plangebied kruist de Frederik Hendrikstraat met de Sophiastraat. De Sophiastraat is ingericht als een gebiedsontsluitingsweg met een maximumsnelheid van 50 km/u en ontsluit in westelijke richting op de Eindhovenseweg. De Eindhovenseweg is tevens ingericht als een gebiedsontsluitingsweg, met een maximumsnelheid van 50 km/u. In zuidelijke richting leidt de Eindhovenseweg naar Valkenswaard, terwijl in noordelijke richting de weg langs de aansluiting op de A2, tussen Amsterdam en Maastricht, naar Eindhoven leidt.

Langzaam verkeer

Voor voetgangers zijn op de Frederik Hendrikstraat aan weerszijde van de weg voetpaden aanwezig. Op de Frederik Hendrikstraat zijn geen aparte fietsvoorzieningen aanwezig, waardoor fietsers de rijbaan moeten delen met het gemotoriseerde verkeer. Ook op de Karel V Laan zijn aan weerszijde van de weg voetpaden aanwezig en deelt de fietser de rijbaan met het gemotoriseerde verkeer. Doormiddel van de lage maximumsnelheid en de breedte van de rijbaan wordt op beide wegen de verkeersveiligheid van fietsers echter gewaarborgd. Op de Sophiastraat liggen aan weerszijden van de weg fietssuggestiestroken.

Openbaar vervoer

De dichtstbijzijnde OV-halte vanaf het plangebied is de bushalte Aalst, Sophiastraat, gelegen op circa 150 meter loopafstand van het plangebied. Vanaf deze halte kan gebruik worden gemaakt van buslijn 7, tussen Eindhoven en Veldhoven, en lijn 271, richting Veldhoven. Hierbij heeft lijn 7 een frequentie van 1 uur buiten de spits en 30 minuten binnen de spits en lijn 271 een frequentie van 1 uur.

Parkeren

De parkeerbehoefte van de toekomstige functies wordt bepaald op basis van de 'Nota Parkeernormen' uit 2023. Hierin wordt voor 'Huur, appartement, middel/klein (<75 m2) (incl. sociale huur) een parkeernorm van 1,0 per woning gehanteerd. De beoogde ontwikkeling betreft 26 sociale huurappartementen, wat leidt tot een parkeerbehoefte van (26 x 1 =) 26 parkeerplaatsen in totaal.

Figuur 4.1: 26 Parkeerplekken

Voor het opvangen van de parkeerbehoefte wordt conform de 'Gebiedsvisie de Pracht' op eigen terrein voldoende parkeerplaatsen gerealiseerd om de volledige parkeerbehoefte op te vangen.

Verkeersgeneratie

Bij het bepalen van de verkeersgeneratie is gebruik gemaakt van CROW publicatie 381. Hierbij wordt op basis van de omgevingsadressendichtheid en het autobezit voor de kengetallen het gemiddelde van de bandbreedte gehanteerd. Voor het berekenen van de verkeersgeneratie wordt uitgegaan van de ligging 'rest bebouwde kom'. Verder geldt voor de gemeente Waalre een stedelijkheidsgraad van 'weinig stedelijk'.

In de bestaande situatie is binnen het plangebied een boerderij aanwezig. Voor het berekenen van de verkeersgeneratie van de bestaande bebouwing wordt gebruik gemaakt van het kencijfer voor 'koop huis, vrijstaand'. De beoogde ontwikkeling bestaat uit 26 sociale huurappartementen. Met behulp van de kencijfers van het CROW zijn de weekdagintensiteiten berekent, terwijl voor het beoordelen van de verkeersafwikkeling de werkdagintensiteiten maatgevend zijn. Conform CROW publicatie 381 wordt voor het omrekenen van weekdag naar werkdag voor woonfuncties een omrekenfactor van 1,11 toegepast. In tabel 4.1 is de verkeersgeneratie van het plangebied weergegeven in de beoogde situatie, na saldering van de bestaande bebouwing.

Tabel 4.1: De verkeersgeneratie van het plangebied in de bestaande en beoogde situatie

Bestaande situatie
Functie	Aantal	Kencijfer	Weekdagintensiteit (mvt/etmaal)	Werkdagintensiteit (mvt/etmaal)
Koop huis, vrijstaand	1 woning	8,2 per woning	8,2	9,1
Beoogde ontwikkeling
Functie	Aantal	Kencijfer	Weekdagintensiteit (mvt/etmaal)	Werkdagintensiteit (mvt/etmaal)
Huur, appartement, midden/goedkoop (incl. sociale huur)	26 appartementen	4,1 per woning	106,6	118,3
Verkeerstoename na saldering			98,4	109,2

Na saldering zal de verkeersgeneratie van het plangebied in de beoogde situatie 98 mvt/etmaal bedragen op een gemiddelde weekdag en 109 mvt/etmaal op een gemiddelde werkdag.

Verkeerstoedeling

Voor de beoordeling van de verkeersafwikkeling is de verkeersgeneratie gedurende het maatgevende uur van belang. Binnen het verkeerskundig vakgebied wordt als vuistregel aangehouden dat de verkeersgeneratie gedurende het drukste uur circa 10% van de etmaalwaarde bedraagt. Voor de beoogde ontwikkeling betekent dit een verkeersgeneratie van 11 mvt/uur gedurende het maatgevende uur.

Voor het bepalen van de beoogde verkeerstoedeling vanaf het plangebied is gebruik gemaakt van de navigatietool van Google Maps. Vanaf het plangebied zal het gegenereerde verkeer volledig worden afgewikkeld via de Frederik Hendrikstraat op de Sophiastraat. Op de Sophiastraat zal het gegenereerde verkeer vrijwel volledig in westelijke richting worden afgewikkeld, naar het kruispunt Eindhovenseweg – Brabantialaan – Raadhuisstraat. Op dit kruispunt zal 80% (9 mvt/uur) in noordelijke richting worden afgewikkeld, terwijl de overige 20% (2 mvt/uur) zal worden afgewikkeld richting het zuiden. In figuur 4.2 is de beoogde verkeerstoedeling weergegeven.

Figuur 4.2: Beoogde verkeerstoedeling (bron: Rho adviseurs)

De hoogste verkeerstoename vindt plaats op de Frederik Hendrikstraat en op de Sophiastraat, waar de beoogde ontwikkeling zorgt voor een verkeerstoename van 14 mvt/uur. Dit komt neer op circa 1 voertuig per 4 minuten. Deze verkeerstoename is dermate laag dat de invloed op de verkeersdoorstroming gering zal zijn.

5.2.3 Conclusie

De parkeerbehoefte van de beoogde ontwikkeling bedraagt 26 parkeerplaatsen. De volledige parkeerbehoefte zal worden opgevangen op eigen terrein. Tevens zal het plan leiden tot een verkeerstoename van 109 mvt/etmaal gedurende een gemiddelde werkdag. Deze toename is dermate laag dat het niet zal leiden tot knelpunten in de verkeersdoorstroming op de omliggende wegen. Het aspect verkeer en parkeren staat de ontwikkeling daarmee niet in de weg.

5.3.1 Toetsingskader

Bij het bestemmen van milieugevoelige functies moet rekening worden gehouden met de milieuzonering van bestaande en/of bestemde bedrijven. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de VNG-brochure 'Bedrijven en milieuzonering' (2009) die per bedrijfssoort aangeeft van welke milieu-invloed (in de vorm van geur, stof, geluid en gevaar) moet worden uitgegaan en met welke indicatieve (richt)afstand tussen een bedrijf en gevoelige functies rekening moet worden gehouden. De brochure vermeldt de richtafstanden die bij voorkeur worden aangehouden tussen bedrijven en gevoelige functies zoals woningen bij de omgevingstypen 'rustige woonwijk', 'rustig buitengebied' of 'gemengd gebied'. Resultaat hiervan moet zijn dat hinder bij milieugevoelige functies wordt voorkomen en de belangen van de bedrijven niet worden geschaad c.q. de bedrijven hun activiteiten kunnen blijven uitoefenen binnen de gangbare milieuvoorschriften, zonder daarin door (nieuwe) woningen beperkt te worden.

5.3.2 Toetsingskader

Het projectgebied ligt conform de VNG-brochure in 'gemengd gebied'. In dit geval een gebied met een matige functiemenging. Naast de omliggende woningen bevindt zich ten westen van het plangebied een zorgcentrum en direct ten noorden van het plangebied, bevindt zich het gebied De Pracht. Binnen De Pracht liggen een gemeenschapshuis, een sporthal, een kerk en een fitness.

In een gemengd gebied mogen de richtafstanden uit de VNG brochure met een stap worden verlaagd.

In tabel 4.2 staan de functies die op het moment van toetsen in de buurt van het plangebied aanwezig waren.

Tabel 4.2: Functies rondom plangebied

Functie	Volgens VNG brochure	Richtafstand	In gemengd gebied	Werkelijke afstand tot plangebied
Zorgcentrum	Artsenpraktijk, klinieken, dagverblijven	10 meter	0 meter	12 meter
Gemeenschapshuis	Buurt- en clubhuizen	30 meter	10 meter	40 meter
Sporthal	Sporthallen	50 meter	30 meter	0 meter
Kerk	Kerkgebouwen e.d.	30 meter	10 meter	45 meter
Fitness	Sportscholen, gymnastiekzalen	30 meter	10 meter	13 meter

De sporthal ligt direct tegen het plangebied aan. In het planvoornemen komt er tussen de beoogde appartementen en de sporthal een parkeerkoffer met aan twee zijden parkeerplaatsen ten behoeve van de nieuwe appartementen. De afstand tussen de gevels van de appartementen en de zuidgevel van de sporthal bedraagt 20 meter (zie figuur 4.3).

Figuur 4.3: Afstand tussen zuidzijde sporthal en noordzijde appartement (bron: Rho adviseurs)

Voor de sporthal geldt dat er niet wordt voldaan aan de richtafstand van 30 meter. Aan de zijde van de appartementen is de gevel van de sporthal gesloten en is er geen sprake van een relevante geluidemissie. De afstand van de installaties op het dak van de sporthal tot de gevels van de appartementen bedraagt circa 30 meter (dit is de richtafstand), zodat mag worden aangenomen dat er ter plaatse van de nieuwe appartementen geen geluidhinder zal zijn en sprake van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat. De sporthal valt onder de werking van het Activiteitenbesluit, omdat de richtwaarden voor een gemengd gebied overeenkomen met de grenswaarden van het Activiteitenbesluit, zal de sporthal naar verwachting niet worden belemmerd in de bedrijfsvoering. Ook omdat er in de nachtperiode (is maatgevende beoordelingsperiode) geen activiteiten plaatsvinden.

5.3.3 Conclusie

Het omgevingsaspect bedrijven en milieuzonering vormt geen belemmering voor het project.

5.4.1 Toetsingskader

In hoofdstuk 4 van de Erfgoedwet is de bescherming van erfgoed opgenomen en in hoofdstuk 5 de archeologische monumentenzorg. De wet en de hierop gebaseerde regelgeving bevatten onder meer voorschriften met betrekking tot opgravingen, het melden van archeologische vondsten en de archeologische rapportage.

Op grond van artikel 3.1.6 Besluit ruimtelijke ordening moeten gemeenten de belangen van archeologische monumentenzorg in hun bestemmingsplannen verankeren. Om inzicht te krijgen in de aanwezige en te verwachten cultuurhistorische waarden is door de Kempengemeenten en A2-gemeenten een gezamenlijk erfgoedplan opgesteld. Het erfgoedplan bevat een uitgebreide inventarisatie van de archeologische en cultuurhistorische (verwachtings)waarden binnen het grondgebied van de betrokken gemeenten en een aanzet voor een integraal cultuurhistorisch beleid.

Op de archeologische beleidskaart die deel uitmaakt van het erfgoedplan zijn de archeologische (verwachtings)waarden voor het hele gemeentelijk grondgebied in beeld gebracht. Deze verwachtingswaarden zijn vertaald in bestemmingsplannen.

5.4.2 Onderzoek archeologie

Volgens de Archeologische beleidskaart gemeente Waalre geldt binnen het plangebied een hoge archeologische verwachting in een esdek gebied. Vanwege de hoge archeologische verwachting is hier bij bodemingrepen en te bebouwen oppervlakten van projectgebieden, die groter zijn dan 500 m² en dieper gaan dan 0,3 meter onder maaiveld of 0,5 meter onder maaiveld bij esdek en agrarisch bestemde gronden, een archeologisch onderzoek noodzakelijk voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning.

Figuur 4.4: Uitsnede archeologische beleidskaart gemeente Waalre, plangebied blauw omkaderd

Het te roeren oppervlakte voor het planvoornemen is groter dan 500 m2 en gaat dieper dan 0,5 meter. Daarom is een archeologisch onderzoek noodzakelijk. Het onderzoeksrapport is bijgevoegd in Bijlage 3.

Gespecificeerde archeologische verwachting bureauonderzoek

Op basis van de resultaten van het bureauonderzoek geldt voor het plangebied een hoge archeologische verwachting voor alle periodes vanaf het Laat-Paleolithicum tot en met de Nieuwe tijd.

Resultaten inventariserend veldonderzoek

Op basis van het booronderzoek blijkt dat de bodemopbouw in het noorden van het plangebied licht tot matig verstoord is en in het zuiden van het plangebied matig tot sterk verstoord. De verstoringen hangen vermoedelijk samen met de 20e-eeuwse bebouwing en de voormalige 19e- en 20e-eeuwse (onverharde) wegen binnen het plangebied. De plaatselijk aangetroffen (gleyhoudende) sterk siltige zandafzettingen en sterk zandige leemafzettingen duiden erop dat het plangebied in het verleden soms relatief natte omstandigheden heeft gekend, waarschijnlijk vanwege de ligging nabij de flank van het beekdal van de Tongelreep.

Op basis van de aangetroffen bodemverstoringen en landschappelijke (natte) kenmerken kan de hoge gespecificeerde verwachtingswaarde voor archeologische resten uit het Laat-Paleolithicum tot en met de Nieuwe tijd worden bijgesteld naar laag.

Advies 

Op grond van de resultaten van het bureau- en veldonderzoek adviseert Econsultancy om het plangebied vrij te geven. De resultaten van onderhavig onderzoek dienen te worden beoordeeld door de bevoegde overheid (gemeente Waalre). De bevoegde overheid neemt vervolgens een besluit.

Mochten tijdens de graafwerkzaamheden toch archeologische waarden worden aangetroffen, dan dient hiervan melding te worden gemaakt conform artikel 5.10 van de Erfgoedwet uit juli 2016 bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).

Selectieadvies Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant

Naar aanleiding van dit onderzoek is door de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant een selectieadvies opgesteld:

Op basis van de uitkomsten van het archeologische vooronderzoek die aantonen dat de kans op archeologische waarden in het plangebied niet uitgesloten kan worden, achten wij archeologisch vervolgonderzoek in het plangebied noodzakelijk. Wij adviseren om daar waar binnen het plangebied dieper dan 30 cm –MV zal worden verstoord of waar dit mogelijk wordt gemaakt op basis van het nieuwe bestemmingsplan, archeologisch vervolgonderzoek uit te voeren in de vorm van een karterend en waarderend archeologisch proefsleuvenonderzoek. Doel van dit vervolgonderzoek is het aanvullen en toetsen van de gespecificeerde verwachting die gebaseerd is op de reeds uitgevoerde bureau- en booronderzoek. Dit vervolgonderzoek dient plaats te vinden aan de hand van een door het bevoegd gezag goedgekeurd Programma van Eisen (PvE) en uitgevoerd te worden door een archeologisch bedrijf bevoegd tot het uitvoeren van archeologische opgravingen Erfgoedwet 2016). Op basis van de uitkomsten van dit proefsleuvenonderzoek beslist de gemeente of de archeologische waarden in voldoende mate zijn vastgesteld. Indien hierbij archeologische waarden worden aangetroffen, dienen deze veilig gesteld te worden door mogelijke planaanpassing en als dat niet mogelijk is door het opgraven van de aanwezige archeologische resten. Het besluit hierover ligt bij de gemeente Waalre.

Aangezien het hele plangebied een hoge verwachting heeft, dient een dubbelbestemming 'archeologie' te worden opgenomen ter bescherming van de mogelijk aanwezige archeologische waarden. Indien hier in de toekomst bodemverstorende activiteiten zullen plaatsvinden, dient hier alsnog een vervolgonderzoek in de vorm van proefsleuven plaats te vinden.

Op 16 mei 2023 heeft de Omgevingsdienst Zuidoost Brabant een selectieadvies archeologische monumentenzorg uitgebracht, zie Bijlage 4. De Omgevingsdienst adviseert om daar waar binnen het plangebied dieper dan 30 centimeter onder maaiveld zal worden verstoord of waar dit mogelijk wordt gemaakt op basis van het nieuwe bestemmingsplan, archeologisch vervolgonderzoek uit te voeren in de vorm van een karterend en waarderend archeologisch proefsleuvenonderzoek. Doel van dit vervolgonderzoek is het aanvullen en toetsen van de gespecificeerde verwachting die gebaseerd is op de reeds uitgevoerde bureau- en booronderzoek. Dit vervolgonderzoek dient plaats te vinden aan de hand van een door het bevoegd gezag goedgekeurd Programma van Eisen (PvE) en uitgevoerd te worden door een archeologisch bedrijf bevoegd tot het uitvoeren van archeologische opgravingen Erfgoedwet 2016). Op basis van de uitkomsten van dit proefsleuvenonderzoek beslist de gemeente of de archeologische waarden in voldoende mate zijn vastgesteld. Indien hierbij archeologische waarden worden aangetroffen, dienen deze veilig gesteld te worden door mogelijke planaanpassing en als dat niet mogelijk is door het opgraven van de aanwezige archeologische resten. Het besluit hierover ligt bij de gemeente Waalre.

Het proefsleuvenonderzoek kan pas worden uitgevoerd als de poel met de Alpenwatersalamander is weggehaald. Tot dat het proefsleuvenonderzoek anders uitwijst, blijft de archeologische verwachting gelden. Op de verbeelding is daarom de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie' opgenomen en in de regels Artikel 6 Waarde - Archeologie.

5.4.3 Toetsing cultuurhistorie

Naast de archeologische waarden moet op grond van artikel 3.1.6 lid 5 Bro ook de wijze worden beschreven waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden rekening is gehouden. Naast de aanwijzing van Rijks- en gemeentelijke monumenten is hierbij de Cultuurhistorische Waardenkaart (CHW) van de provincie Noord-Brabant relevant (zie figuur 4.5).

Figuur 4.5: Uitsnede cultuurhistorische waardenkaart, plangebied blauw omkaderd

In en om het projectgebied zijn ook geen rijks- of gemeentelijke monumenten en evenmin andere cultuurhistorische waarden. Het projectgebied maakt ook geen deel uit van een beschermd dorpsgezicht.

5.4.4 Conclusie

De omgevingsaspecten archeologie en cultuurhistorie zijn geen belemmering voor het project.

5.5.1 Toetsingskader

Op grond van het Besluit ruimtelijke ordening moet in verband met de uitvoerbaarheid van een project rekening worden gehouden met de bodemgesteldheid in het projectgebied. Op grond van de Wet bodembescherming moet de bodemkwaliteit voldoen aan de norm voor de beoogde functie en moet de bodem zo nodig worden gesaneerd, zodat ze voor die functie kan worden gebruikt (functiegericht saneren).

5.5.2 Onderzoek bodem

Om de gevoelige functie wonen toe te staan, moet aangetoond worden dat de bodem veilig is om op te wonen.

Ter plaatse van het plangebied gelden in de huidige situatie de bestemmingen 'Wonen' en 'Tuin'. Ten behoeve van de ontwikkeling wordt de bestemming 'Tuin' in ieder geval aangepast naar 'Wonen'. Daarnaast wordt er gebouwd op plekken waar in de bestaande situatie nog geen bebouwing aanwezig is.

Verkennend bodemonderzoek

Om de veiligheid aan te tonen is een verkennend bodemonderzoek noodzakelijk. Dit onderzoek is bijgevoegd in Bijlage 5.

Uit het vooronderzoek concludeert Econsultancy dat atmosferische depositie de enige (beperkte) bron van PFAS-verontreiniging op het de locatie kan zijn. Van atmosferische depositie is bekend dat dit tot beperkt verhoogde PFAS-gehaltes in bodem en water kan leiden.

De bodem bestaat voornamelijk uit matig siltig, zeer fijn zand. De grond is bovendien zwak humeus. De boringen zijn vanwege de ligging in een grondwaterbeschermingsgebied niet dieper in de ondergrond geboord, dan tot 3,0 m-mv). In de grond van de gehele onderzoekslocatie zijn in verschillende gradaties baksteenresten aangetroffen. Tijdens de werkzaamheden zijn er zintuiglijk geen asbestverdachte materialen aangetroffen.

Verkennend bodemonderzoek NEN 5740

Op basis van het milieuhygiënisch vooronderzoek bodem is geconcludeerd dat de locatie onderzocht dient te worden volgens de strategie "heterogeen verdacht, niet lijnvormig" (VED-HE-NL).

In de matig baksteenhoudende bovengrond zijn plaatselijk matig tot sterk verhoogde gehalten zink aangetoond. In de zintuiglijk met baksteenresten verontreinigde bovengrond zijn verder lichte verontreinigingen met cadmium, koper en/of lood en PAK aangetoond. De zintuiglijk met baksteenresten verontreinigde ondergrond is licht verontreinigd met koper en zink.

In het grondwater is een lichte verontreiniging met barium aangetoond, welke vermoedelijk een natuurlijke oorzaak heeft.

De vooraf gestelde hypothese, dat de onderzoekslocatie als "heterogeen verdacht" dient te worden beschouwd wordt, op basis van de onderzoeksresultaten, bevestigd. Gelet op de aard en mate van verontreiniging, bestaat er reden voor een nader onderzoek.

Verkennend onderzoek asbest in bodem NEN 5707

Er zijn op basis van het milieuhygiënisch vooronderzoek bodem, tijdens de terreininspectie en bij de uitvoering van de veldwerkzaamheden geen directe aanwijzingen gevonden, die aanleiding geven een asbestverontreiniging op de locatie te verwachten.

Er zijn op het maaiveld geen asbestverdachte materialen aangetroffen. In de opgegraven en opgeboorde grond zijn geen asbestverdachte materialen aangetroffen. Analytisch is in het grondmengmonster van de verdachte grond asbest aangetoond. Het gemeten asbestgehalte ligt ruim beneden de helft van de hergebruikwaarde (50 mg/kg d.s.). Het verhoogde asbestgehalte is, gelet op de analyseresultaten, te relateren aan de aanwezigheid van enkele kleine (8-20 mm) stukjes plaatmateriaal in het grondmengmonster.

Op basis van de onderzoeksresultaten wordt gesteld dat er geen aanleiding bestaat tot het uitvoeren van een nader onderzoek asbest in bodem (of puin). In geval van grondwerkzaamheden op de locatie behoeven er ten aanzien van asbest geen specifieke maatregelen te worden getroffen.

Advies

Econsultancy adviseert om op termijn een nader onderzoek te laten instellen naar de aard en de omvang van de geconstateerde matige en sterke verontreinigingen met zink in de bodem ter plaatse van boring 9,10, 11 en 13. Aangezien het nader onderzoek het gehele zuidelijke deel van de locatie betreft is niet uitgesloten dat de verontreiniging een belemmering vormt voor de realisatie van de plannen.

Een nader onderzoek is noodzakelijk om hierin meer inzicht te verkrijgen.

Nader bodemonderzoek

Het veldwerk voor het nader onderzoek is op 16 en 17 januari 2023 uitgevoerd. Het onderzoeksrapport van 27 februari 2023 is te lezen in Bijlage 6.

Resultaten verkennend bodemonderzoek en onderzoek asbest in bodem

In de verdachte bovengrond (0,0-0,5 m -mv) is plaatselijk een licht verhoogd gehalte asbest gemeten (24,1 mg/kg d.s.), ruim beneden de helft van de hergebruikswaarde (50 mg/kg d.s.). Het verhoogde asbestgehalte is, gelet op de resultaten, te relateren aan de aanwezigheid van een enkel stukje plaatmateriaal in de opgegraven grond. De bovengrond is verder, naast plaatselijk sterk verontreinigd met zink (tot maximaal 1,0 m -mv), ook licht verontreinigd met cadmium, lood, PCB en/of PAK. Deze lichte verontreinigingen houden mogelijk verband met de resten (baksteen/beton/dakpan) puin / kolengruis, die in de bovengrond aangetroffen zijn. In de zintuiglijk schone ondergrond (vanaf 1,0 m-mv) zijn geen verontreinigingen geconstateerd.

Resultaten nader bodemonderzoek zink in bodem

Uit de zintuiglijke waarnemingen en de analyseresultaten, in combinatie met de onderzoeksresultaten van het voorgaande bodemonderzoek, kan gesteld worden dat er in de bovengrond (tot maximaal 1,0 m -mv) op de locatie 2 vermoedelijk afzonderlijke verontreinigingskernen met zink aanwezig zijn. Op basis van analyseresultaten en de zintuiglijke waarnemingen worden de sterke zinkverontreinigingen in de grond als globaal afgeperkt beschouwd. De zuidoostelijke kern met een sterke zinkverontreiniging in de grond bevindt zich vanaf maaiveld tot maximaal tot circa 0,5 m -mv. De totale omvang van de sterke zinkverontreiniging bedraagt hier circa 115 m³. De noordoostelijke kern met een sterke zinkverontreiniging in de grond bevindt zich vanaf circa 0,5 m -mv tot maximaal tot circa 1,0 m -mv. De totale omvang van de sterke zinkverontreiniging bedraagt hier ook circa 115 m³.

De gehele bouwlocatie is verder licht tot matig verontreinigd met zink. De totale omvang van de zinkverontreiniging op de onderzoekslocatie bedraagt globaal 2.400 m3. Hiervan is circa 230 m3 sterk verontreinigd met zink (115 m3 x 2). De matige tot sterke zinkverontreiniging kan op grond van het nader bodemonderzoek op de onderzoekslocatie verticaal als afgeperkt en horizontaal als deels afgeperkt worden beschouwd. Het gehele geval van bodemverontreiniging is, gelet op de doelstelling van onderhavig onderzoek, vooralsnog echter niet bepaald.

Uit de milieuhygiënische beoordeling is gebleken dat er geen sprake is van onaanvaardbare humane, ecologische of verspreidingsrisico's. Uitgaande hiervan, alsmede van de mate en het volume van de grondverontreiniging op de onderzoekslocatie (meer dan 25 m³ sterk verontreinigde grond) wordt gesteld dat hier in het kader van de Wet Bodembescherming een geval van ernstige bodemverontreiniging betreft.

Advies

Aangezien er bij de voorgenomen werkzaamheden grond vrijkomt die niet op de locatie kan worden hergebruikt, zijn de regels van het Besluit bodemkwaliteit, het “Handelingskader voor hergebruik van PFAShoudende grond en baggerspecie” of de regionale bodemkwaliteitskaart van toepassing.

Econsultancy adviseert de met zink verontreinigde bodem ten tijde van de nieuwbouw te saneren conform een door het bevoegd gezag goedgekeurd saneringsplan. Dit onderzoek wordt in 2024 uitgevoerd.

5.5.3 Conclusie

De met zink verontreinigde bodem dient ten tijde van de nieuwbouw gesaneerd te worden conform een door het bevoegd gezag goedgekeurd saneringsplan. De provincie Noord-Brabant is bevoegd gezag in deze. De sanering zal plaatsvinden op basis van een plan van aanpak, waarin de opzet, uitvoering en doelstelling van de sanering worden uitgewerkt. De sanering en de milieukundige begeleiding dienen plaats te vinden door respectievelijk BRL SIKB 7000 en 6000 erkende bedrijven.

5.6.1 Toetsingskader

Voor het omgevingsaspect water is in dit project het beleid van het waterschap relevant. Gemeente Waalre ligt in het beheergebied van waterschap De Dommel en dat heeft haar beleid neergelegd in het Waterbeheerplan 2022-2027 de 'watertransitie': op weg naar een toekomstbestendige waterhuishouding. Uiterlijk in 2050 is de waterhuishouding in ons hele beheergebied toekomstbestendig. Dit betekent een waterhuishouding die in een goede waterkwaliteit voorziet. En een waterhuishouding die robuust, wendbaar en in balans is met de omgeving. Zowel in het bebouwde als het landelijke gebied en van de beekdalen tot en met de hoge zandruggen. Het grond- en oppervlaktewatersysteem kan de grotere weersextremen opvangen door maximaal gebruik te maken van de dempende sponswerking van de bodem/ondergrond en de natuurlijke hoogteverschillen voor het vasthouden van water.

We hanteren drie principes die inhoudelijke sturing geven aan de watertransitie:

• Elke druppel vasthouden en infiltreren waar deze valt
• Functies passen zich aan het bodem- en watersysteem aan
• Wat schoon is moet schoon blijven

We moeten ons, nog meer dan voorheen, aanpassen aan de veranderende leefomgeving en op zoek gaan naar nieuwe oplossingen en antwoorden. Juist de voor Midden-Brabant zo karakteristieke verwevenheid van bebouwing, landbouw en natuur is een kans om de wateropgaven slim in te passen. Dit vereist een integrale, gebiedsgerichte aanpak samen met alle partijen. Een gebiedsgerichte aanpak is alleen succesvol als naast de wateropgaven ook de opgaven vanuit natuur, stikstof, economie, landbouwtransitie, energietransitie, biodiversiteit, mobiliteit en woningbouw onderdeel van de aanpak zijn. Niet sectoraal, maar integraal. Alleen dan gaan we oplossingen vinden voor een leefbaar Midden-Brabant met een duurzaam en toekomstbestendig watersysteem dat goed is voor inwoners, bedrijven, landbouw en natuur. De grote uitdaging zit hem vooral in de vraag hoe we dit gaan bereiken. Meer dan voorheen gaan we daarbij:

• van beekdalgericht naar gebiedsgericht; onze aandacht gaat naast het beekdal ook uit naar de flanken, de hoge zandruggen en bebouwd gebied.
• van sectoraal naar integraal; samen met overheden en gebiedspartners maken we keuzes over meerdere opgaven in een gebied.
• van water afvoeren naar elke druppel telt; maximaal water conserveren, minder grondwater gebruiken en slimmer sturen.

Keur Waterschap De Dommel 2015

In de 'Keur Waterschap De Dommel 2015' staan regels (met name geboden en verboden) die het waterschap hanteert bij de bescherming van waterkeringen, watergangen en bijbehorende kunstwerken. Ook zijn er regels voor het onderhoud van sloten, beken en andere waterlopen om de waterafvoer in dit oppervlaktewater te waarborgen. Daarnaast kent de Keur beleidsregels voor het beschermen van bepaalde deelgebieden met elk een eigen beschermingsbeleid. Het gaat hierbij om beschermde gebieden waterhuishouding, beekdalen en attentiegebieden. Met deze beleidsregels wordt aangegeven op welke wijze gebiedsgericht wordt omgegaan met waterbelangen.

Realisatie van nieuw verhard oppervlak en het afkoppelen van verhard oppervlak moet op grond van de keur hydrologisch neutraal worden uitgevoerd en optimaal worden ingepast in het bestaande watersysteem. De aanvrager/initiatiefnemer moet daarom voldoende compenserende maatregelen nemen, zodat het oppervlaktewatersysteem na realisatie van de verharding voldoende robuust blijft. Uitgangspunt hierbij vormt de voorkeurstrits “vasthouden-bergen-afvoeren”. Vasthouden kan door hergebruik of door het infiltreren van water in de bodem. In geval niet of onvoldoende kan worden geïnfiltreerd is een aanvullende voorziening noodzakelijk die het water tijdelijk bergt.

In de Keur is aangegeven dat neerslag, afkomstig van toename verhard oppervlak of door afkoppelen van bestaand oppervlak, die direct tot afvoer naar een (keur)waterlichaam komt, verplicht gecompenseerd dient te worden middels de aanleg van waterbergende voorzieningen. Het waterschap verleent in enkele gevallen vrijstelling van deze verplichting. Dit wordt gedaan indien:

• de toename van verhard oppervlak maximaal 500 m² bedraagt, of;
• de toename van verhard oppervlak tussen 500 m² en 10.000 m² bedraagt en middels de rekenregels afdoende compenserende maatregelen zijn getroffen om versnelde afvoer van hemelwater tegen te gaan, of;
• het af te koppelen verhard oppervlak maximaal 10.000 m² bedraagt, of;
• er binnen het plangebied andere hydraulische afspraken gelden (bv. met de gemeente)

Indien een voorziening nodig is, dan bedraagt de maximale toegestane afvoer uit een voorziening 2 l/s/ha bij een neerslagsituatie van 60 mm. Groene (vegetatie)daken gelden hierbij niet als verhard oppervlak. Bij meer dan 10.000 m2 toename nieuw verhard oppervlak of het afkoppelen van 10.000 m2 bestaand verhard oppervlak is altijd een voorziening noodzakelijk volgens de geldende beleidsregels van het waterschap.

Beleid gemeente Waalre

Verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater gemeente Waalre

De gemeente heeft de bevoegdheid om bij verordening regels te stellen over het brengen van afvloeiend hemelwater of grondwater op of in de bodem of in een voorziening voor de inzameling en het transport van afvalwater en over het beëindigen van het lozen van afvloeiend hemelwater en grondwater in een voorziening voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater;

Het gewenst is gebruik te maken van de mogelijkheid het afvloeiende hemelwater en het grondwater in een bepaald gebied vanaf een vooraf te bepalen datum niet meer te doen afvloeien in een openbaar vuilwaterriool.

Bij nieuwbouw geldt een hemelwaterbergingseis van 60 mm per m² bebouwd oppervlak. Het geborgen hemelwater wordt in de ondergrond geïnfiltreerd of bovengronds op het erf geborgen. De hemelwaterberging is na 48 uur leeg. Het hemelwater dat niet kan worden geborgen, kan worden geloosd in het openbaar hemelwaterriool of op de openbare ruimte.

Programma Water, Riolering en Klimaat Gemeente Waalre | 2023 – 2027

De gemeente richt nieuwbouw en herontwikkelingen klimaatadaptief in. Nieuwbouw en herontwikkelingen bieden de kans om nieuwe stedelijke gebieden vanaf de tekentafel geschikt te maken voor de toekomst. De gemeente heeft begin 2022 een Beleidsnotitie ‘Duurzame nieuwbouw Waalre’ opgesteld. Hierin is vastgesteld dat de gemeente streeft naar een hydrologisch neutrale situatie bij nieuwbouw. Dit realiseert de gemeente door bij nieuwbouw een waterberging van 60 millimeter waterberging per m² verhard oppervlak te eisen. 10% van deze waterberging moet bestaan uit zichtbare waterberging om bewustwording te vergroten. Daarnaast sluit de gemeente bij nieuwbouw en herontwikkelingen aan bij de Landelijke Maatlat voor een Groene en Klimaatadaptieve Gebouwde Omgeving.

5.6.2 Toetsing

Huidige situatie

Algemeen

In de huidige situatie bevind zich een boerderij op het plangebied. Het plangebied en de omliggende straten zijn erg groen. Een klein deel van het plangebied is verhard (253 m2).

Grondwater

Het plangebied ligt in een waterwingebied en een grondwaterbeschermingsgebied. Hiervoor zijn de regels in lid 10.1 Milieuzone - grondwaterbeschermingsgebied opgenomen.

Uit de Bodemkaart van Nederland blijkt dat de gronden van het plangebied bestaan uit leemarm en zwak lemig fijn zand.

Ten oosten van het plangebied is sprake van een grondwatertrap IVc. Dit betekent dat de hoogste grondwaterstand (GHG) 77 centimeter onder het maaiveld ligt. De gemiddelde laagste grondwaterstand (GLG) is 152 centimeter onder het maaiveld. Het maaiveld ligt op circa 20 meter ten opzichte van het NAP.

Waterkwantiteit

Binnen het plangebied bevinden zich geen watergangen. Ook is het plangebied niet binnen de beschermingszone van watergangen.

Watersysteemkwaliteit en ecologie

Binnen het plangebied of in de nabije omgeving liggen geen oppervlaktewaterlichamen die zijn aangewezen vanuit de Kaderrichtlijn Water. Er bevinden zich ook geen natte ecologische verbindingszone zoals opgenomen in het (provinciale) Natuurnetwerk Nederland binnen of in de nabijheid van het plangebied.

Veiligheid en waterkeringen

Het plangebied bevindt zich niet in de kernzone van een waterkering.

Toekomstige situatie

In de toekomstige situatie worden 26 sociale huurappartementen gerealiseerd. De boerderij wordt gesloopt.

Waterkwantiteit

Volgens de keur van het waterschap dient 60 mm per m2 toename van verhard oppervlak gecompenseerd te worden. De bebouwing, de rijweg en de voetpaden worden volledig verhard. De oppervlakte hiervan komt uit op 1.405 m2. De oppervlakte halfverharding voor de parkeerplaatsen, de paden in de binnentuin en het bospad bedraagt 674 m2.

Wanneer er onder de halfverharding geen waterbergende fundering wordt toegepast, dient de halfverharding binnen dit plangebied volledig meegeteld te worden als verharding bij berekening van de waterberging. Er wordt dan in totaal 1.405 m2 + 674 m2= 2.079 m2 verhard. Hiervoor is 2.079 m2 * 0,06 meter = 124,74 m3 waterberging compensatie nodig.

Wanneer er wel een waterbergende fundering onder de halfverharding wordt toegepast, mag de halfverharding voor 50% als verharding worden meegerekend. In totaal wordt dan 1.405 m2 + (50% x 674 m2) = 1.742 m2. Hiervoor is 1.742 m2 * 0,06 meter = 104,5 m3 waterberging compensatie nodig.

Figuur 4.6: oppervlakte verhardingen (Bijlage 7)

De waterberging kan in de vorm van een aquaflow systeem opgelost worden. Dit systeem kan onder het parkeerterrein gerealiseerd worden. Hiermee wordt 140 liter/m2 hemelwater gebufferd. Dit betekent voor elke 7 m2 bestrating een buffer van 1.000 liter (1 m3) hemelwater. Met dit systeem kan (mits voldoende k-waarde) de 104,5 m3 water geborgen worden onder het parkeerterrein.

Figuur 4.7: Impressie Aquaflow

Naast het aquaflowsysteem kan van de binnentuin ook een waterbergende functie worden gemaakt. Evenals 2 wadi's in het groen. Hiermee wordt 10% van de waterberging zichtbaar uitgevoerd om bewustwording te vergroten.

Watersysteemkwaliteit en ecologie

Ter voorkoming van diffuse verontreinigingen van water en bodem is het van belang om duurzame, niet-uitloogbare materialen te gebruiken, zowel gedurende de bouw- als de gebruiksfase.

Afvalwaterketen en riolering

Conform de Leidraad Riolering en vigerend waterschapsbeleid is het voor nieuwbouw gewenst een gescheiden rioleringsstelsel aan te leggen zodat schoon hemelwater niet bij een rioolzuiveringsinstallatie terecht komt. Afvalwater wordt aangesloten op de bestaande gemeentelijke riolering. Voor hemelwater wordt de volgende voorkeursvolgorde aangehouden:

• hemelwater vasthouden voor benutting,
• (in-) filtratie van afstromend hemelwater,
• afstromend hemelwater afvoeren naar oppervlaktewater, afstromend hemelwater afvoeren naar RWZI.

5.6.3 Conclusie

Uit de waterparagraaf blijkt dat de beoogde ontwikkeling geen negatieve gevolgen heeft voor het waterhuishoudkundige systeem ter plaatse, mits watercompenserende maatregelen worden genomen. In de regels in lid 10.1 is geborgd dat bouwwerken niet dieper dan 3 meter de grond in mogen en dat een omgevingsvergunning van het bevoegd gezag voor werken verplicht is. In lid 9.1 is een voorwaardelijke verplichting opgenomen om waterberging te realiseren.

5.7.1 Toetsingskader

Bij ruimtelijke plannen dient ten aanzien van externe veiligheid naar verschillende aspecten te worden gekeken, namelijk:

• bedrijven waar opslag, gebruik en/of productie van gevaarlijke stoffen plaatsvindt;
• vervoer van gevaarlijke stoffen over weg, spoor of water en door buisleidingen.

Bij de beoordeling van externe veiligheid wordt onderscheid gemaakt tussen het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Het PR is de kans per jaar dat een persoon op een bepaalde plaats overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen, indien hij onafgebroken en onbeschermd op die plaats zou verblijven. Het PR wordt weergegeven met risicocontouren rondom een inrichting of langs een vervoersas. De norm voor het GR is een oriëntatiewaarde. De gemeente heeft een verantwoordingsplicht als het GR toeneemt en/of de oriëntatiewaarde overschrijdt.

5.7.2 Toetsing

Vervoer gevaarlijke stoffen over weg

Het plangebied ligt binnen het 4 kilometer brede invloedsgebied van de snelweg A2/A67. Deze snelwegen maken onderdeel uit van het Basisnet. Het plangebied ligt op circa 1 kilometer van de snelweg en daardoor op een grotere afstand dan 200 meter. Daarmee is rekenkundig onderzoek van het groepsrisico niet nodig.

Conform artikel 7 van het Besluit externe veiligheid transportroutes dient er advies te worden gevraagd bij de Veiligheidsregio over de bereikbaarheid en bestrijdbaarheid en zelfredzaamheid. Op 11 mei 2017 heeft de Veiligheidsregio voor ontwikkelingen op grote afstand van risicobronnen en kleine ontwikkelingen een standaardadvies opgesteld. Samengevat luidt dit advies:

• Breng afsluitbare mechanische ventilatie aan in de bedrijfswoning. Dit is conform artikel 3.31 van het Bouwbesluit 2012 al reeds verplicht bij nieuwe woningen. Dit hoeft dus niet als voorwaarde bij het bestemmingsplan te worden opgenomen;
• Pas de beleidsregels Bereikbaarheid en Bluswatervoorziening toe.
• Pas risicocommunicatie toe. De Gemeente Waalre sluit aan bij de voorzieningen landelijke risicocommunicatie zoals NL-alert.

Vervoer gevaarlijke stoffen door buisleidingen

Op circa 1,2 kilometer van het plangebied ligt een gastransportleiding. Het plangebied ligt op voldoende afstand.

Figuur 4.8: Uitsnede provinciale risicokaart (bron: atlasleefomgeving.nl)

5.7.3 Conclusie

Het omgevingsaspect externe veiligheid is geen belemmering voor het project.

5.8.1 Toetsingskader

Op grond van artikel 74 lid 1 Wet geluidhinder (Wgh) heeft elke weg een geluidzone, tenzij de weg in een woonerf ligt of voor die weg een maximumsnelheid van 30 km/uur geldt. Een geluidzone is het gebied aan weerszijden van een weg waarbinnen - bij de vaststelling van een bestemmingsplan, een afwijking van een bestemmingsplan of bij de aanleg of reconstructie van wegen - moet worden nagegaan of de geluidsituatie bij woningen of andere geluidgevoelige functies in overeenstemming is met de geluidvoorschriften uit de Wgh. De breedte van de geluidzone is afhankelijk van het aantal rijstroken en van de ligging van de weg, al dan niet binnen de bebouwde kom.

Wegen waarvoor een maximumsnelheid van 30 km/uur geldt hebben geen zone en vallen als zodanig buiten het regime van de Wgh. In het kader van de Wet ruimtelijke ordening moet wel worden beoordeeld of er sprake is van een goed woon- en leefklimaat.

5.8.2 Onderzoek wegverkeerslawaai

Wegverkeerslawaai

Het plangebied is gelegen in een 30 km/uur gebied. De Sophiastraat ten noorden van het plangebied is echter een 50 km/uur weg en heeft een geluidzone van 200 meter. In het kader van de Wgh maar ook in het kader van een goede ruimtelijke ordening is een akoestisch onderzoek uitgevoerd om binnen het plangebied nieuwe geluidsgevoelige objecten, zoals woningen, te kunnen realiseren.

Het onderzoeksrapport wegverkeerslawaai is te lezen in Bijlage 8. De geluidsbelasting op de nieuw te bouwen woningen bedraagt maximaal 48 dB. Er vindt geen overschrijding van de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting van 48 dB plaats.

Industrie- of inrichtingslawaai

Naast het wegverkeerslawaai is er geen sprake van industrie- of inrichtingslawaai.

5.8.3 Conclusie

Er gelden vanuit akoestisch oogpunt geen belemmeringen voor de realisatie van het plan.

5.9.1 Toetsingskader

Ter voorbereiding van een ruimtelijk plan of besluit moet worden onderzocht of de Wet natuurbescherming (Wnb) en het beleid van de provincie ten aanzien van de bescherming van dier- en plantensoorten en van natuurgebieden de uitvoering van het plan of project niet in de weg staan. In elk geval moet aannemelijk zijn dat de vergunning of ontheffing van de bij of krachtens deze wet geldende verbodsbepalingen kan worden verkregen voor de activiteiten die met het plan of besluit mogelijk worden gemaakt.

In de Wnb zijn alle bepalingen met betrekking tot de bescherming van natuurgebieden en dier- en plantsoorten samengebracht in één wet. De Wnb implementeert diverse Europeesrechtelijke regelgeving, zoals de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn in de Nederlandse wetgeving.

Soortenbescherming

In de Wnb is soortbescherming opgedeeld in drie categorieën. Voor elke categorie gelden verschillende verbodsbepalingen die zijn vermeld in artikel 3.1, 3.5 en 3.10 Wnb. Het gaat om de volgende drie categorieën:

• soorten van de Vogelrichtlijn;
• soorten van de Habitatrichtlijn, inclusief bijlage I en II uit verdrag van Bern en bijlage I uit Verdrag van Bonn;
• 'andere soorten' (onderdeel A 'fauna' en onderdeel B 'flora').

De verbodsbepalingen en ontheffingsgronden voor de eerste twee categorieën komen rechtstreeks uit de Vogel- en Habitatrichtlijn. De derde categorie vindt zijn oorsprong in de nationale wetgeving.

Gebiedsbescherming

De Wnb kent diverse soorten beschermde natuurgebieden: Natuurnetwerk Nederland (NNN) en Natura 2000-gebieden. Wat betreft Natura 2000-gebieden:

• verankert de Wnb e Europese gebiedsbescherming van Natura 2000, bestaande uit Speciale Beschermingszones (SBZ's) op grond van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn, in de Nederlandse wetgeving;
• vormt de Wnb de wettelijke basis voor de aanwijzingsbesluiten met instandhoudingsdoelstellingen;
• legt de rol van bevoegd gezag voor verlening van vergunningen meestal bij de provincies.

Voor Natura 2000-gebieden gelden onder meer de volgende verplichtingen:

• De overheid dient ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in de speciale beschermingszones niet verslechtert. Tevens mag er geen verstoring optreden voor de soorten waarvoor de zones zijn aangewezen.
• Voor elk plan of project dat niet direct verband houdt met of nodig is voor het beheer van het gebied, maar afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kan hebben voor zo'n gebied, wordt een passende beoordeling gemaakt van de gevolgen voor het gebied. Bevoegde nationale instanties geven slechts toestemming voor het plan of project nadat zij de zekerheid hebben verkregen dat de natuurlijke kenmerken van het gebied niet worden aangetast.
• Als een plan of project om dwingende reden van groot openbaar belang toch moet worden gerealiseerd, terwijl significant negatieve effecten niet kunnen worden uitgesloten, moeten alle nodige compenserende maatregelen worden genomen om te waarborgen dat de algehele samenhang van het Europees ecologisch netwerk (Natura 2000) bewaard blijft.

Bij de beoordeling van de gevolgen van plannen, projecten en handelingen voor de instandhoudingsdoelstellingen spelen onder andere de ecologische effecten van verzuring en vermesting door een eventuele toename van stikstofdepositie een rol. Uit jurisprudentie volgt dat in een overbelaste situatie al bij een kleine toename van stikstofdepositie sprake kan zijn van significante negatieve effecten. In dat geval is een passende beoordeling noodzakelijk.

Gebieden die deel uitmaken van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) worden aangewezen in de provinciale verordening. Het NNN is in Noord-Brabant uitgewerkt als Natuurnetwerk Brabant (NNB). Voor dit soort gebieden geldt het 'nee, tenzij' principe, wat inhoudt dat binnen deze gebieden in beginsel geen nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen mogen plaatsvinden.

5.9.2 Onderzoek soortenbescherming

Het plangebied bestaat uit een boerderij omringd door veel groen in de vorm van bomen en struiken. De bestaande Rooische Hoeve zal gesloopt moeten worden ten behoeve van het planvoornemen. Ondanks dat er zo veel mogelijk groen behouden blijft, zullen een aantal bomen en struiken gerooid moeten worden (zie ook paragraaf 3.2 en Bijlage 1).

Quickscan flora en fauna

Door de sloop van de woning en het te rooien groen kunnen beschermde soorten bedreigd worden. Om in kaart te brengen of zich beschermde soorten in het gebied kunnen bevinden, is een quickscan flora en fauna uitgevoerd. Deze quickscan is na te lezen in Bijlage 9.

De aanwezigheid van geschikt habitat op de onderzoekslocatie voor de verschillende soorten en soortgroepen is weergegeven in tabel 4.3. In de tabel is samengevat of de voorgenomen ingreep mogelijk verstorend kan werken en wat de consequenties zijn voor eventuele vervolgstappen, zoals soortgericht nader onderzoek of vergunningstrajecten. In de tabel is weergegeven of maatregelen noodzakelijk zijn om overtreding van de Wet natuurbescherming voor bepaalde soortgroepen te voorkomen.

Tabel 4.3: Overzicht geschiktheid onderzoekslocatie voor soortgroepen en te nemen vervolgstappen (bron: Econsultancy)

Op basis van de quickscan Wet natuurbescherming dient voorafgaand aan de werkzaamheden middels aanvullend ecologisch onderzoek duidelijkheid te worden verkregen omtrent de functie van de onderzoekslocatie voor huismus, gierzwaluw, vleermuizen, steenmarter, bunzing, hermelijn, wezel en Alpenwatersalamander.

Gelet op de begroeiing met bomen ten oosten van de onderzoekslocatie, zijn overtredingen van de Wet natuurbescherming ten aanzien van vleermuizen te vermijden als potentiële verblijfplaatsen en foerageergebied functioneel en duurzaam behouden blijven. Additionele (bouw)verlichting richting deze bomen tijdens de werkzaamheden en eindfase dient te worden voorkomen. Indien een verlichtingstoename niet te voorkomen is dienen maatregelen genomen te worden om de toename tot een minimum te beperken.

Overtredingen ten aanzien van algemene broedvogels kunnen worden voorkomen door te werken buiten het broedseizoen (globaal van maart tot half augustus). Indien binnen het broedseizoen gewerkt wordt, kan dit enkel indien voorafgaand aan het broedseizoen de bebouwing ongeschikt is gemaakt of nadat tijdens een broedvogelinspectie is bevestigd dat er geen broedgevallen aanwezig zijn. Daarnaast wordt geadviseerd het snoeiafval buiten het broedseizoen te verwijderen.

Voor beschermde soorten behorend tot de overige soortgroepen zijn overtredingen ten aanzien van de Wet natuurbescherming wegens het ontbreken van geschikt habitat/verblijfsmogelijkheden, op basis van de verspreidingsgegevens, de aanwezigheid van voldoende alternatieven en/of gezien de aard van de ingreep niet aan de orde. Wel dient rekening te worden gehouden met de algemene zorgplicht.

Nader onderzoek vleermuizen, gierzwaluw huismus, marterachtigen en de Alpenwatersalamander

Naar aanleiding van een eerder uitgevoerde Quickscan flora en fauna is een nader onderzoek uitgevoerd (Bijlage 10). Dit nader onderzoek dient te bepalen of de betreffende ontheffingsplichtige soorten, namelijk vleermuizen, gierzwaluw huismus, marterachtigen en de Alpenwatersalamander binnen het plangebied voorkomen en welke functies het plangebied voor deze soorten invult. Op basis van de geplande werkzaamheden is getoetst of er sprake is van een overtreding van één of meer van de verbodsbepalingen van de soortenbescherming uit de Wet natuurbescherming.

Vleermuizen 

Binnen het plangebied zijn geen verblijfplaatsen van vleermuizen vastgesteld. Daarnaast is er geen essentieel foerageergebied of een essentiële vliegroute voor vleermuizen binnen het plangebied aanwezig. Wel is een vliegroute aanwezig langs de laanbomen van de Frederik Hendrikstraat. Negatieve effecten op vleermuizen door de geplande werkzaamheden zijn vooralsnog uitgesloten. Er worden geen verbodsbepalingen overtreden uit de Wet natuurbescherming en vervolgstappen zijn niet noodzakelijk.

Gierzwaluw 

Binnen het plangebied zijn geen nestlocaties van gierzwaluwen vastgesteld. Daarnaast is er geen essentieel foerageergebied binnen het plangebied aanwezig. Negatieve effecten op gierzwaluwen door de geplande werkzaamheden zijn daarom uitgesloten. Er worden geen verbodsbepalingen overtreden uit de Wet natuurbescherming en vervolgstappen zijn niet noodzakelijk.

Huismus 

Binnen het plangebied zijn geen nesten of rustplaatsen van huismussen aangetroffen. Negatieve effecten op de huismus, als gevolg van de geplande werkzaamheden, zijn daarom uitgesloten. Er worden geen verbodsbepalingen overtreden uit de Wet natuurbescherming en vervolgstappen zijn niet noodzakelijk.

Marterachtigen 

Binnen het plangebied zijn geen vaste rust-of verblijfplaatsen van de kleine marterachtigen (bunzing, hermelijn en wezel) of steenmarter aangetroffen. Wel is een vast territorium en looproute van de steenmarter binnen het plangebied vastgesteld. Negatieve effecten op de steenmarter, als gevolg van de geplande werkzaamheden, zijn daarom niet uitgesloten. Er worden verbodsbepalingen overtreden uit de Wet natuurbescherming en vervolgstappen zijn noodzakelijk.

Alpenwatersalamander 

Binnen het plangebied is een voortplantingsbiotoop van de Alpenwatersalamander vastgesteld. Negatieve effecten op de Alpenwatersalamander, als gevolg van de geplande werkzaamheden, zijn daarom niet uitgesloten. Er worden verbodsbepalingen overtreden uit de Wet natuurbescherming en vervolgstappen zijn noodzakelijk.

Overige waarnemingen

Binnen het plangebied zijn meerdere algemene diersoorten aangetroffen. Negatieve effecten op de aanwezige algemene broedvogels, als gevolg van de geplande werkzaamheden, zijn uitgesloten mits buiten het broedseizoen wordt gewerkt (globaal van 15 maart tot en met 15 juli), waarbij een broedende vogel buiten deze periode ook beschermd is. De zorgplicht is te allen tijde van kracht voor alle flora en fauna.

Aanbevelingen

Negatieve effecten op de steenmarter en Alpenwatersalamander, als gevolg van de voorgenomen ingreep, zijn niet uitgesloten. Daarom is het verkrijgen van een ontheffing in het kader van de Wet natuurbescherming noodzakelijk voor deze soorten. Voor het verkrijgen van een ontheffing Wnb zijn de volgende voorwaarden benodigd:

• Er dient aangetoond te worden dat er geen andere bevredigende optie voor handen is;
• Er is sprake van een wettelijk belang;
• Er zal geen afbreuk gedaan worden aan de gunstige staat van instandhouding van de soort. Daarvoor dient een maatregelenpakket van tijdelijke en permanente voorzieningen te worden voorgesteld en uitgevoerd.

Bij het verjagen of verplaatsen van de steenmarter en Alpenwatersalamander, nadat de ontheffing Wnb is verleend, dient hoe dan ook rekening gehouden te worden met de volgende maatregelen om negatieve effecten en overtredingen van verbodsbepalingen te voorkomen:

• Er worden geen sloopwerkzaamheden uitgevoerd tijdens van het voortplantingsseizoen (kwetsbare periode) van de steenmarter of Alpenwatersalamander (globaal van maart tot en met augustus voor beide soorten).
• Het verjagen van de steenmarter en het afbreken van het pand en opruiming van het territorium gebeurt door middel van een ecologisch werkprotocol en onder ecologische begeleiding.
• Het verplaatsen van de Alpenwatersalamander en het droogleggen en opruimen van de poel en het omliggend struweel gebeurt door middel van een ecologisch werkprotocol en onder ecologische begeleiding.

Bij de geplande werkzaamheden is het van belang om de algemene zorgplicht te allen tijde in acht te nemen voor alle in het wild levende organismen. Hierbij geldt dat:

• In elk geval één richting op gewerkt dient te worden, zodat vluchtroutes voor elk dier altijd mogelijk zijn. Hierbij dient niet richting dode hoeken gewerkt te worden, maar richting geschikt alternatief habitat. Geef verstoorde of vluchtende dieren hiertoe de ruimte.
• Indien werkzaamheden langere tijd stil komen te liggen dient voor het herstarten van werkzaamheden het gebied nogmaals geheel te worden doorlopen door een erkend en kundig ecoloog. Mogelijk hebben beschermde soorten zich intussen (opnieuw) gevestigd.

Om vleermuizen, met name langs de vliegroutes, in en rondom het plangebied niet te verstoren is het noodzakelijk om de geplande ingrepen, indien deze worden uitgevoerd in de vleermuisactieve periode (globaal van 15 april tot en met 15 oktober), niet tussen zonsondergang en zonsopkomst uit te voeren. Als hier niet aan kan worden voldaan wordt aanbevolen om lage, op de grond én binnen het plangebied gerichte verlichting te gebruiken. Eventueel kan 's nachts gewerkt worden met vleermuisvriendelijkere verlichting, zoals roodlicht, echter gelden ook hiervoor dezelfde voorwaarden.

Om algemene broedvogels ook niet onnodig te storen en overtreding te voorkomen, wordt aangeraden om potentieel verstorende werkzaamheden buiten het broedseizoen uit te voeren (globaal van 15 maart t/m 15 juli, hoewel dit per soort verschilt). Het wordt daarnaast aanbevolen om voorafgaand aan de werkzaamheden het plangebied nogmaals kort te controleren op de aanwezigheid van vogelnesten door een erkend en kundig ecoloog.

Door de toekomstige nieuwbouw natuurinclusief in te richten, kunnen onder andere vleermuizen, huismussen, steenmarters en Alpenwatersalamanders daarvan profiteren. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door het aanbrengen van verblijfplaatsen in spouwmuren of toepassing van inbouw(nest)kasten en/of het aanleggen van inheemse beplantingen of het aanbrengen van gerichte "rommelhoekjes" en poelen.

De in dit rapport gepresenteerde gegevens over beschermde soorten zijn houdbaar tot drie jaar na afronding van het veldonderzoek. Indien de in dit rapport beschreven ingreep wijzigt dan wel wordt uitgevoerd na oktober 2025 kan een actualisatie van het onderzoek nodig zijn.

Activiteitenplan en ontheffing Wnb

Uit het Nader onderzoek (Bijlage 10) is gebleken dat binnen het plangebied een vast territorium en looproute van de steenmarter en een zomer- en voortplantingsbiotoop van de Alpenwatersalamander aanwezig zijn.

Het uitvoeren van de geplande ingrepen en daarmee de vernietiging van de beschermde gebiedsfuncties is een overtreding op de Wet natuurbescherming (Wnb artikel 3.10, lid 1b). Om overtreding van de Wnb bij uitvoering van de plannen te voorkomen is een ontheffingsaanvraag noodzakelijk. In het activiteitenplan in Bijlage 13 worden mitigerende en compenserende maatregelen beschreven die de negatieve effecten op de steenmarter en Alpenwatersalamanders zo veel mogelijk beperken.

Aanvullende gegevens Wnb soortenbescherming

Naar aanleiding van de ontheffingsaanvraag heeft het odbn op 6 pril 2023 verzocht om aanvullende informatie op 4 vragen (Bijlage 11). Op 2 mei 2023 heeft RSK deze aanvullende gegevens aangeleverd (Bijlage 12). Samengevat bestaan de antwoorden uit:

• de ontheffing wordt aangevraagd voor het vangen van wilde amfibieën (i.e. Alpenwatersalamander) onder artikel 3.10, eerste lid, onderdeel a van de Wet natuurbescherming. Het vangen is nodig om de Alpenwatersalamanders te kunnen verplaatsen naar een alternatief leefgebied buiten de invloedsfeer van de geplande activiteiten;
• er is voldaan aan de eisen conform het NGB-protocol/richtlijn om op basis van expert judgement te kunnen concluderen dat het potentiële zomer- en winterbiotoop in het plangebied niet aanwezig is, maar wel het voortplantingsbiotoop van de Alpenwatersalamander;
• In overleg met de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant is achterhaald waar de mogelijkheden zijn om een nieuwe poel in het Tongelreepdal aan te leggen;

 Figuur 4.9: 3 mogelijkheden voor de nieuw aan te leggen poel in de weilanden (bron: RSK)

• Nabij het Tongelreepbeekdal zijn geschikte landbiotoop (zomer) en geschikte winterbiotoop voor de Alpenwatersalamander aanwezig. Uit veldonderzoek op 16 maart 2023 is geconcludeerd dat de populatie in het Tongelreepdal vrij laag is en dat er daardoor een overmaat aan zomer- en winterbiotoop aanwezig is;
• De gemeente Waalre heeft het volgende toegezegd in een mailwisseling op 1 mei 2023; "De gemeente is akkoord met het realiseren van een poel in dit gebied met een doorsnede van 5-10m". Hiermee wordt voldaan aan de overeenkomst van de werkzaamheden omtrent de aanleg van een nieuwe poel in het Tongelreepbeekdal;
• De gemeente Waalre is beheerder van alle natuur- en landschapselementen in het Tongelreepdal. Het beheer wordt uitgevoerd door Bosgroep Zuid Nederland;
• Het plaatsen van het amfibieënscherm en de inrichting met aanvullende schuilmogelijkheden zal medio mei 2023 gedaan worden onder ecologische begeleiding. Tot die tijd is het zeer waarschijnlijk dat de Alpenwatersalamanders de poel nog niet hebben verlaten en het scherm geplaatst kan worden. Het amfibieënscherm zal regelmatig gecontroleerd worden op stabiliteit en/of gebreken en als het nodig is direct worden gerepareerd door de initiatiefnemer;

Figuur 4.10: Amfibieënscherm rondom oude poel (bron: RSK)

• Voordat de werkzaamheden aan het plangebied en daarmee aan de vijver starten moeten eerst de nog aanwezige amfibieën in de vijver worden afgevangen door een (deskundige) ecoloog met een RAVON-schepnet van middel formaat. Om te voorkomen dat Alpenwatersalamanders terug komen naar het plangebied zal als eerst, nadat alle individuen in het oude voortplantingswater zijn weggevangen en verplaatst naar de nieuwe poel bij het Tongelreepdal, de oude poel leeggeschept/leeggepompt worden. Vervolgens wordt de oude poel drooggelegd met zand, zodat de potentie als voortplantingswater wordt weggenomen. Vervolgens zullen amfibieënschermen (eventueel gecombineerd met bouwhekken) geplaatst worden, zoals in onderstaande figuur weergegeven rondom het plangebied. Op deze manier wordt de nieuwe looproute van de steenmarter ook niet aangetast. Dit betekent wel dat dit pas uitgevoerd kan worden nadat de gewenningsperiode voor de steenmarter voorbij is (6 maanden na plaatsen takkenrillen). Nadat ze verplaatst zijn hebben de Alpenwatersalamanders ruim de tijd om aan de nieuwe situatie te wennen en naar het landbiotoop te trekken nadat ze verplaatst zijn. Vervolgens zal het amfibieënscherm tijdens de gewenningsperiode aanwezig blijven tot en met het volgende seizoen van het jaar 2024 en nadat de sloop van de bebouwing en de bomenkap heeft plaatsgevonden om het plangebied bouwrijp te maken.

 

Figuur 4.11: Bouwhekken in combinatie met amfibieënschermen worden rondom het plangebied geplaatst, zodat er geen dieren van buitenaf het plangebied kunnen bereiken (bron: RSK)

Op 16 mei 2023 is door het odbn de Wnb soorten ontheffing verleend met kenmerk Z/195040-355195 (Bijlage 14). Voor de steenmarter is geen ontheffing verleend, omdat er voor deze soorten geen verbodsbepaling wordt overtreden.

5.9.3 Onderzoek gebiedsbescherming

Het plangebied maakt geen onderdeel uit van Natuurnetwerk Brabant (figuur 4.12). Door de afstand van in ieder geval 285 meter heeft het plangebied geen directe invloed op deze natuur.

Figuur 4.12: Plangebied, blauw omkaderd, ten opzichte van Natuurnetwerk Brabant (bron: atlasleefomgeving.nl)

Het plangebied ligt op circa 460 meter van de rivier de Tongelreep (figuur 4.13). Deze rivier maakt onderdeel uit van het Natura 2000-gebied 'Leenderbos Groote Heide & Plateaux. Het plangebied kan een negatieve invloed hebben op het Natura 2000-gebied door de stikstofdepositie in de realisatiefase en in de gebruiksfase door de toename aan verkeer. Om uit te zoeken dat er geen stikstofdepositie in beide fases is op dit Natura 2000-gebied, zijn er stikstofdepositieberekeningen uitgevoerd in de AERIUS tool (versie 2022.2), zie Bijlage 15 voor de aanlegfase berekening in 2024 en Bijlage 16 voor de aanleg- en gebruiksfase berekening in 2025. In Bijlage 17 zijn de berekeningen toegelicht in een memo.

Uit de berekeningen met AERIUS Calculator (versie 2022.2) voor de aanleg- en gebruiksfase blijkt dat er geen toename is van stikstofdepositie hoger dan 0,00 mol/ha/jr. Op basis van de berekeningen zijn significante negatieve effecten op Natura 2000]gebied in zowel de aanlegfase als de gebruiksfase uitgesloten. De beoogde ontwikkeling is daarom uitvoerbaar in het kader van de Wet natuurbescherming.

Figuur 4.13: Plangebied, blauw omkaderd, ten opzichte van Natura 2000-gebied ‘Leenderbos Groote Heide & De Plateaux’ (bron: atlasleefomgeving.nl)

5.9.4 Conclusie

Door de omgevingsdienst is een ontheffing verleend voor het verstoren van beschermde dieren. Middels maatregelen kunnen de werkzaamheden worden uitgevoerd.

Het planvoornemen heeft in de aanleg- en gebruiksfase geen stikstofdepositie op gevoelige gebieden.

5.10.1 Toetsingskader

In de regio Zuidoost-Brabant zijn veel intensieve veehouderijen gevestigd. Bij de vergunningverlening wordt getoetst of de uitstoot van geur voldoet aan de norm zodat op individueel niveau de veehouderij geen geuroverlast veroorzaakt. Dit wordt de voorgrondbelasting genoemd.

Alle uitstoot van geur van alle veehouderijen bij elkaar opgeteld heeft echter ook een opgeteld effect (cumulatie), dit wordt de achtergrondbelasting genoemd. Ook voor de achtergrondbelasting zijn normen opgesteld die gekoppeld zijn aan een beleving van de kwaliteit van de leefomgeving.

5.10.2 Toetsing

De kwaliteit van de leefomgeving met betrekking tot achtergrondbelasting geur wordt binnen en rondom het plangebied als 'zeer goed' ervaren.

Figuur 4.14: Uitsnede kaart 'Achtergrondbelasting geur' (bron: ODZOB)

5.10.3 Conclusie

Ter plaatse van het plangebied heerst qua geur een goed woon- en leefklimaat.

5.11.1 Toetsingskader

De hoofdlijnen voor regelgeving rondom luchtkwaliteitseisen staan beschreven in de Wet milieubeheer (hoofdstuk 5, titel 5.2 Wm). Hierin zijn grenswaarden opgenomen voor luchtvervuilende stoffen. Voor ruimtelijke projecten zijn fijn stof (PM10 en PM2,5) en stikstofdioxide (NO2) de belangrijkste stoffen. Een project is toelaatbaar als aan één van de volgende voorwaarden wordt voldaan:

• er is geen sprake van een feitelijke of dreigende overschrijding van een grenswaarde;
• het project leidt per saldo niet tot een verslechtering van de luchtkwaliteit;
• het project is opgenomen in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) of een regionaal programma van maatregelen;
• het project draagt alleen 'niet in betekenende mate' (NIBM) bij aan de luchtverontreiniging conform het Besluit NIBM en Regeling NIBM. Een project is twee gevallen 'niet in betekenende mate':
  • 1. het project behoort tot de lijst met categorieën van gevallen (inrichtingen, kantoor- en woningbouwlocaties) die is opgenomen in de Regeling NIBM;
  • 2. het project heeft een toename van minder dan 3% van de jaargemiddelde concentratie NO2 en PM10 (1,2 µg /m³).

5.11.2 Toetsing

Met het invoeren van het extra aantal voertuigbewegingen en aandeel vrachtverkeer bepaalt de NIBM-tool - uitgaande van worst case omstandigheden - de bijdrage aan luchtkwaliteit en daarmee of een plan wel of niet NIBM is. Uitgaande van een verkeersgeneratie van 123 mvt/etmaal op een gemiddelde weekdag (zie paragraaf 5.2) toont de NIBM-tool aan dat het verkeer vanwege de nieuwe woningen niet in betekenende mate bijdraagt bij aan een verslechtering van de luchtkwaliteit (zie figuur 4.13). Daarom hoeft dit project formeel niet te worden getoetst aan de luchtkwaliteitsnormen.

Figuur 4.13: Toepassing NIBM-tool

Tabel 4.4: Grenswaarden maatgevende stoffen Wm

stof	toetsing van	grenswaarde
stikstofdioxide (NO2))	jaargemiddelde concentratie	40 µg/m³
fijn stof (PM10)	jaargemiddelde concentratie	40 µg/m³
	24-uurgemiddelde concentratie	max. 35 keer p.j. meer dan 50 µg/m³
Fijn stof (PM2,5)	jaargemiddelde concentratie	25 µg/m³

Doordat de NSL-Monitoringstool de eerste maanden van 2023 niet werkt, is gebruik gemaakt van de Grootschalige Concentratie- en Depositiekaarten Nederland (GCN en GDN). De concentraties zijn als volgt:

• Stikstofdioxide (NO2): 10 tot 15 µg/m3
• Fijn stof (PM2,5): 8 tot 10 µg/m3
• Fijn stof (PM10): 14 tot 16 µg/m3

Alle waarden in dit gedeelte van de gemeente Waalre blijven dus ruim onder de grenswaarden (tabel 4.4).

5.11.3 Conclusie

Het omgevingsaspect luchtkwaliteit is geen belemmering voor het project.

6.2.1 Inleidende regels

Artikel 1 Begrippen

In dit artikel is een omschrijving gegeven van de in het bestemmingsplan gebruikte begrippen. Deze worden opgenomen om interpretatieverschillen te voorkomen.

Artikel 2 Wijze van meten

In artikel 2 is een omschrijving gegeven van de te gebruiken wijze van meten.

6.2.2 Bestemmingsregels

De regels in verband met de bestemmingen kennen alle een gelijke opbouw (voor zover van toepassing). De bestemmingsomschrijving betreft de centrale bepaling van elke bestemming. Het betreft een omschrijving waarin limitatief de functies worden genoemd, die binnen de bestemming zijn toegestaan.

De bouwregels zijn direct gerelateerd aan de bestemmingsomschrijving. Ook het gebruik van gronden en bebouwing is gekoppeld aan de bestemmingsomschrijving. In de bouwregels staan uitsluitend bepalingen die betrekking hebben op het bouwen. Bouwregels zijn dan ook alleen van toepassing bij de toetsing van aanvragen om bouwvergunning. De afwijking van de bouwregels geven burgemeester en wethouders de bevoegdheid om onder voorwaarden door middel van een omgevingsvergunning afwijken van een specifieke regel.

De specifieke gebruiksregels vormen een nadere concretisering van het toegestane gebruik. In het kader van een aanlegvergunningstelsel zijn bepaalde werken en werkzaamheden niet toegestaan zonder dat hiervoor een aanlegvergunning is verkregen van het daartoe bevoegde gezag.

In dit bestemmingsplan zijn 3 bestemmingen benoemd.

Artikel 3 Groen

De bestemming 'Groen' is gelegd op alle groenvoorzieningen binnen het plangebied, die kunnen worden aangemerkt als structureel groen. Binnen deze bestemming zijn paden toegestaan voor langzaam verkeer en tevens speelvoorzieningen, nutsvoorzieningen, en waterhuishoudkundige voorzieningen. Gebouwen zijn binnen deze bestemming niet toegestaan met uitzondering van gebouwen voor algemeen nut. Voor zover ten dienste van de bestemming zijn bouwwerken, geen gebouwen zijnde, wel toegestaan.

Artikel 4 Verkeer

De bestemming 'Verkeer' biedt ruimte aan alle voor dit plan benodigde onderdelen voor realisatie van de openbare ruimte. Het omvat niet alleen verkeerskundige doeleinden, maar tevens groenvoorziening, waterberging, speelvoorzieningen et cetera.

Artikel 5 Wonen

Binnen de bestemming 'Wonen' is geregeld waar en hoe gebouwd mag worden. Tevens is geregeld hoe de bebouwing mag worden gebruikt. De privé buitenruimten vallen ook binnen deze bestemming.

6.2.3 Algemene regels

In hoofdstuk 3 van de regels is een aantal standaardbepalingen opgenomen te weten, de anti-dubbeltelbepaling, algemene bouwregels, algemene afwijkingen bestemmingsplan, algemene wijzigingsregels en de algemene procedureregels.

Artikel 7 Anti-dubbeltelregel

De anti-dubbeltelregel is opgenomen om te voorkomen dat, wanneer volgens een bestemmingsplan bepaalde gebouwen en bouwwerken niet meer dan een bepaald deel van een bouwperceel mogen beslaan, het opengebleven terrein niet nog eens meetelt bij het toestaan van een ander gebouw of bouwwerk, waaraan een soortgelijke eis wordt gesteld.

Artikel 8 Algemene bouwregels

In dit artikel is geregeld dat overschrijding van het bouwvlak en/of bestemmingsvlak en de bouwhoogte van ondergeschikte bouwdelen is toegestaan met een maximale maat. De oppervlakte van balkons is hierin ook gemaximeerd. Ook is er een maximale hoogte van brandtrappen opgenomen.

Daarnaast wordt in dit artikel, bij de toepassing van regels van het bestemmingsplan, de aanvullende werking van de bouwverordening uitgesloten. Verder wordt in dit artikel een opsomming gegeven van onderwerpen, waarop de bouwverordening wel van toepassing is.

Artikel 9 Algemene gebruiksregels

In dit artikel is aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid gegeven om af te wijken van het bepaalde, in het bestemmingsplan geregelde onderwerpen. Hierbij gaat het om afwijkingsregels die gelden voor alle bestemmingen in het plan.

Artikel 11 Algemene afwijkingsregels

In dit artikel is aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid gegeven om door middel van een omgevingsvergunning af te kunnen wijken van de regels.

6.2.4 Overgangs- en slotregels

Artikel 12 Overgangsrecht

In deze bepaling is vorm en inhoud gegeven aan het overgangsrecht.

Artikel 13 Slotregel

Als laatste is de slotregel opgenomen. Deze bepaling omschrijft de titel van het plan.