Havens

4.1.1 Omgevingstype

Om over een gebied een milieuzonering te kunnen leggen, moet eerst de gevoeligheid van een gebied worden bepaald. De gevoeligheid van een gebied wordt bepaald door het omgevingstype. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt in twee omgevingstypen, namelijk 'rustige woonwijk' en 'gemengd gebied'.

Rustige woonwijk / rustig buitengebied 

Dit is een woonwijk die is ingericht volgens het principe van functiescheiding. Afgezien van wijkgebonden voorzieningen komen vrijwel geen andere functies voor. Langs de randen (in de overgang naar mogelijke bedrijfsfuncties) is weinig verstoring door verkeer. De richtafstanden bij dit omgevingstypen zijn opgenomen in tabel 4.1.

Gemengd gebied

Een 'gemengd gebied' is een gebied met een matige tot sterke functiemenging. Direct naast woningen komen andere functies voor zoals winkels, horeca en kleine bedrijven. Bij een gemengd gebied mogen de richtafstanden met één afstandsstap worden verkleind (zie tabel 4.1).

In tabel 4.1 zijn de richtafstanden voor beide omgevingstypen weergegeven.

Tabel 4.1 Richtafstanden conform VNG-publicatie

Milieucategorie	Richtafstand tot omgevingstype rustige woonwijk	Richtafstand tot omgevingstype gemengd gebied
1	10 m	0 m
2	30 m	10 m
3.1	50 m	30 m
3.2	100 m	50 m
4.1	200 m	100 m
4.2	300 m	200 m
5.1	500 m	300 m
5.2	700 m	500 m
5.3	1.000 m	700 m
6	1.500 m	1.000 m

4.1.2 Gebied met functiemenging

Omgevingstype heeft betrekking op het gebied in de omgeving van een bedrijventerrein. Naast omgevingstype wordt in de genoemde VNG publicatie ook onderscheiden een gebied met functiemenging. Hierbij gaat het om een kenmerk van het 'bedrijventerrein' zelf. Bij een functiemengingsgebied gaat het bijvoorbeeld om dorpskernen en woongebieden met kleinschalige of ambtelijke bedrijvigheid. Dit kunnen bestaande gebieden zijn waar bedrijvigheid en wonen naast elkaar zijn ontwikkeld of nieuwe gebieden waar specifiek functiemenging wordt nagestreefd. De bedrijfsactiviteiten kunnen verschillen van de activiteiten op een bedrijventerrein. Voor een gebied met functiemenging bestaat een specifieke Staat van Bedrijfsactiviteiten. De bedrijfsactiviteiten worden veelal onderscheiden in 3 categorieën, aangeduid met A, B en C. Categorie A bestaat uit bedrijven die in de 'gewone' Staat van Bedrijfsactiviteiten vallen onder categorie 1. In categorie B zijn de bedrijven opgenomen die in categorie 1 voor wat betreft het aspect gevaar, in categorie 2 voor de aspecten stof en geur en in categorie 3.1 voor het aspect geluid. De bedrijven mogen beperkt verkeersaantrekkend zijn. In categorie C gaat het om dezelfde bedrijven, maar dan mag de verkeersaantrekkende werking groter zijn.

4.1.3 Bestemmingsplan Havens

Het plangebied Havens bestaat uit verschillende deelgebieden, de havens, het gebied Lemsterhoek en Kamperhoek (Westgat). Deze verschillende deelgebied zijn onderstaand nader toegelicht.

Haven

Het deelgebied Havens grenst aan de oude dorpskern van Urk. In de gebieden direct grenzend aan de havens komen verschillende functies voor. Het is van oudsher een gebied met wonen, werken en andere voorzieningen. Dat geldt zeker voor het gebied ten noorden van de havens. Maar ook de woningen aan de oost- en westzijde van de havens maken deel uit van een gebied waar verschillende functies naast elkaar bestaan. Deze gebieden liggen langs wegen en water en in de nabijheid van bedrijfsactiviteiten. Van een rustige woonwijk is hier geen sprake. De gebieden rondom de havens moeten dan ook aangemerkt worden als gemengde gebieden.

Geluid

Rondom de haven vinden activiteiten plaats die vallen onder de term 'grote lawaaimakers' zoals opgenomen in de Besluit omgevingsrecht. Deze activiteiten worden verricht door machinefabriek Hoekman en scheepswerf Balk. Daarnaast vinden dergelijke activiteiten plaats aan de kades van de werkhaven. De maatregelen voor het uitvoeren van deze activiteiten zijn begrensd in de Havenverordening van de gemeente Urk.

De Haven is door de aanwezigheid van 'grote lawaaimakers' een gezoneerd industrieterrein. Dat betekent dat voor de cumulatieve geluidsbelasting van deze bedrijven er een 50 dB(A) contour geldt waarbuiten het geluid niet hoger mag zijn dan 50 dB(A). In het kader van dit bestemmingsplan is de 50 dB(A) contour opnieuw bepaald en vastgesteld. Een nadere toelichting hierop is gegeven in paragraaf 5.2. Voor de milieubelasting in de vorm van geluid is daarmee een grens gesteld waardoor een goed woon- en leefklimaat mogelijk is voor de nabij gelegen woningen.

Overige aspecten

Voor de thema's geur, gevaar en stof dient vervolgens te worden bepaald of er knelpunten zijn vanuit deze inrichting op gevoelige bestemmingen (hier woningen). Voor de scheepswerf Balk en de machinefabriek Hoekman geldt dat een afstand van 100 meter gehanteerd moet worden vanaf de terreingrens tot aan woningen, uitgaande van een rustige woonwijk. Omdat het hier gaat om een gemengd gebied, is de richtafstand lager, namelijk 50 m. Niet alle woningen liggen op 50 m afstand tot de perceelsgrens. Een aantal woningen aan de Sluisweg en de Klifweg ligt binnen de 50 m. Omdat het hier gaat om een al vele jaren bestaande situatie en de combinatie van woningen en havengebonden bedrijvigheid juist een kenmerk is van Urk, is deze situatie aanvaardbaar.

Uitgangspunt van dit bestemmingsplan is het positief bestemmen van de bestaande bedrijven en (bedrijfs)woningen. De scheepswerf Balk en de machinefabriek Hoekman hebben een maatbestemming gekregen. Bij eventueel vertrek van Balk of Hoekman, vervalt de hoge categorie van Balk en zijn alleen bedrijven met een maximale categorie van 3.1 op de locatie van Balk en 2 op de locatie van Hoekman mogelijk. In dat geval is een aantal woningen aan de Sluisweg niet inpasbaar. Wel wordt opgemerkt dat deze woningen voor het aspect geluid zijn beschermd door middel van een geluidscherm aan de achterzijde van de woningen, waardoor het woon- en leefklimaat aanvaardbaar zal zijn.

Dorpskern

In de dorpskern, buiten het bedrijventerrein van de haven, ligt scheepswerf Metz. Scheepswerf Metz is omgeven door woningen. De werf vormt een belangrijk onderdeel van de Urker cultuur en is reeds vele jaren op deze locatie aanwezig. De werf heeft de status van gemeentelijk monument. Op de werf is onderhoud aan schepen kleiner dan 25 meter toegestaan. Een dergelijke inrichting valt in categorie 4.1 met een richtafstand van 200 meter. De woningen liggen op aanzienlijk kortere afstand. De werf is failliet, het terrein is in eigendom van een projectontwikkelaar. Onduidelijk is vooralsnog wat de toekomstplannen van de werf zijn. Gezien het conserverende karakter van dit bestemmingsplan en het feit dat nog onduidelijk is op welke wijze de bestemming in de toekomst gewijzigd gaat worden, is vooralsnog de bestemming scheepswerf ongewijzigd gelaten.

Voormalige visafslag

Ook voor het centraal in het havengebied gelegen terrein van de voormalige visafslag, is nog onbekend hoe het gebied ingericht gaat worden. In de vigerende situatie rust hier een bedrijfsbestemming op. De visafslag is echter al jaren geleden verplaatst en de gebouwen zijn gesloopt. Het terrein heeft momenteel verscheidende functies. Het wordt ondermeer gebruikt als evenemententerrein voor grotere actviteiten, parkeerplaats voor toeristen die Urk bezoeken en camper parkeerplaats. In diverse beleidsstukken zijn globale plannen voor dit gebied gepresenteerd. De plannen met betrekking tot de toekomstige invulling van dit terrein zijn nog niet concreet. Om deze reden is de huidige bestemming op het terrein gehandhaafd.

Lemsterhoek

Voor het deelgebied Lemsterhoek is uitgegaan van functiemenging. Hiervoor is gekozen gezien de mix van wonen en bedrijven op dit bedrijventerrein. Verder sluit het aan bij die visie die de gemeente met dit gebied voor ogen heeft. Zij wil in de toekomst een bredere mix van functies toestaan. Op welke wijze en wanneer dit verder vorm gaat krijgen moet worden vastgelegd in een nog op te stellen structuurvisie voor het gebied. Uitgangspunt is ook hier dat de bestaande bedrijven gehandhaafd kunnen blijven en hun bedrijfsvoering kunnen voortzetten. De meeste bedrijven passen in het profiel van functiemenging. Er is een specifieke staat van bedrijfsactiviteiten voor functiemenging opgenomen. Deze staat is vergelijkbaar met de voorbeeld staat van de VNG voor functiemenging. De staat is aangevuld met een aantal specifieke bedrijfsactiviteiten.

Kamperhoek

Het deelgebied Kamperhoek bestaat uit bedrijven eventueel met bedrijfswoningen. Grenzend aan de Urkervaart zijn recent nieuwe bedrijfswoningen gerealiseerd, met daarbij per woning een bedrijfsunit. Deze zijn op één terrein gerealiseerd. Op de rest van het deelgebied zijn oudere bedrijven gevestigd met op sommige locaties eveneens een bedrijfswoning. Op het terrein is een aantal bedrijven aanwezig die een hogere categorie hebben dan op basis van hun ligging ten opzichte van de woningen, volgens de richtafstand wenselijk is. Als hier de norm van de richtafstand (voor nieuwe stiuaties) zou worden gehanteerd, dan zouden hier door de aanwezige woningen alleen bedrijven in lagere milieucategorieën mogelijk zijn. De bestaande bedrijven zouden dan niet meer mogelijk zijn. Dat is niet in lijn met het uitgangspunt om bestaande bedrijven te handhaven. De meeste bedrijfswoningen liggen aan de buitenkant van het bedrijventerrein, waardoor de milieubelasting in ieder geval aan één zijde lager is. Gezien deze omstandigheid en het feit dat het hier gaat om een al veel langer bestaande situatie, is de situatie hier aanvaardbaar. Wel hebben de bedrijven die in een hogere milieucategorie dan 3.1 vallen, een maatbestemming gekregen. Dus bij beëindiging van de bedrijfsactiviteiten, zijn alleen bedrijven uit maximaal categorie 3.1 mogelijk.

Zonering

In tabel 4.2 is een overzicht opgenomen van de zonering zoals die in het bestemmingsplan is opgenomen.

Tabel 4.2 Overzicht huidige zonering / bestemming en nieuwe zonering

Haven
Huidige zonering / bestemming	Nieuwe zonering
Ruime bedrijfsbestemming, uitzonderingen met name gericht op risicovolle en geurhinder gevoelige bedrijven, geen zonering opgenomen	Maatbestemmingen voor: - Oosthavenkade - scheepswerf - Klifkade 15 - machinefabriek - Evert Bakkerkade 1 - scheepswerf - Het Rif 1- garage - Het Rif 1 - verkooppunt motorbrandstoffen - Klifkade 9 - maritiem kantoor Overig: - Klifkade: categorie 2 - Voormalige visafslagterrein: categorie 2 - Gemaal: bedrijf-waterstaat
Lemsterhoek
Huidige zonering / bestemming	Nieuwe zonering
Ruime bedrijfsbestemming, geen zonering opgenomen	Maatbestemmingen voor: - Industrierondweg 4 - visverwerking - Industrierondweg 11 - visverwerking - Industrierondweg 25 - visverwerking - Ambachtsweg 7 - visverwerking - Industrierondweg 20 - fietsenwinkel - Urkerweg 1 - verkoop motorbrandstoffen met lpg Overig: - Conform staat van functiemenging
Kamperhoek
Huidige zonering / bestemming	Nieuwe zonering
Ruime bedrijfsbestemming, geen zonering opgenomen	Maatbestemmingen voor: - Stortemelk 1 - visverwerking cat 3.2 - Stortemelk 5 - visverwerking cat 3.2 - Westgat 2b - metaalbewerking - Westgat 9 t/m 14, 16, 19 - visverwerking cat 3.1 Overig: - Noordelijk terreindeel: categorie 2 - Overig terreindeel: categorie 3.1

Voor de kleine visverwerkende bedrijven uit categorie 3.1 in Kamperhoek is een uitsterfregeling opgenomen. Deze kleine bedrijven geven veelal geuroverlast voor de omgeving. De grotere visverwerkingsbedrijven hebben maatregelen getroffen om geuruitstoot tegen te gaan. Voor de kleinere bedrijven echter zijn deze maatregelen veelal te kostbaar. De uitsterfregeling houdt in dat als de bedrijfsactiviteiten voor tenminste een maand zijn gestaakt, geen visverwerkingsactiviteiten meer zijn toegestaan.

Voor de overige bedrijfsactiviteiten die op grond van een maatbestemming mogelijk zijn, is in het bestemmingsplan een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Als de bedrijfsactiviteiten zijn beëindigd kunnen B en W de maatbestemming schrappen.