Oosthem - Ald Rien fase 2

1.1 Aanleiding

Aan de noordzijde van Oosthem ligt de recentste woningbouwlocatie Ald Rien fase 1. In december 2021 heeft de gemeenteraad ingestemd met het ontwikkelen van het woongebied Ald Rien in Oosthem, met een tweede fase van maximaal 20 woningen aan de noordzijde van fase 1. Hierbij wordt tevens een goede landschappelijke inpassing opgezet om de overgang naar het buitengebied op goede wijze vorm te geven.

Om deze ontwikkeling juridisch-planologisch mogelijk te maken, is het vaststellen van een nieuw bestemmingsplan noodzakelijk. Dit bestemmingsplan voorziet hierin.

1.2 Plangebied

Het plangebied ligt aan de noordzijde van het dorp Oosthem. Het plangebied omvat agrarische gronden, die grenzen aan de straat Ald Rien, ten oosten van de Nessenwei en ten westen van het water Alde Riene. De exacte begrenzing van het plangebied is weergegven op de verbeelding van dit bestemmingsplan. In figuur 1.1 is de globale ligging van het plangebied weergegeven en geeft daarmee een indruk van de ligging ten opzichte van de bestaande kern van Oosthem.

Figuur 1.1 Ligging van het plangebied

1.3 Planologische regeling

1.4 Leeswijzer

De juridisch-planologische regeling van dit bestemmingsplan wordt in de volgende hoofdstukken nader toegelicht en gemotiveerd. Na deze inleiding wordt in hoofdstuk 2 een korte toelichting gegeven op het plangebied en komt het plan aan de orde. In dit hoofdstuk zijn tevens de uitgangspunten van het bestemmingsplan opgenomen. Daarna volgt in hoofdstuk 3 een uiteenzetting van het relevante beleid. Vervolgens worden in hoofdstuk 4 de voor het plangebied relevante milieu- en omgevingsaspecten besproken. Hoofdstuk 5 beschrijft de juridische aspecten van het bestemmingsplan en in hoofdstuk 6 wordt tot slot een weergave gegeven van de uitvoerbaarheid.

2.1 Ontstaan en ontwikkeling

De ruimtelijke structuur van het dorp wordt bepaald door de twee waterlopen Bolswardervaart en Oude Rijn. Op het punt waar de Oude Rijn uitmondt in de Bolswardervaart is de eerste bebouwing van het dorp ontstaan. De Bolswardervaart is in historische zin de belangrijkste oude infrastructuurlijn. Beide oeverwallen werden gebruikt als vestigingsplek. Verder is de kerk op een terp gebouwd en is oudere bebouwing langs de oude dijklichamen tot stand gekomen.

Meer planmatige uitbreidingen van het dorp hebben plaatsgevonden aan De Himmen in het zuiden van het dorp en aan het Skerwâld aan de noordzijde van het dorp. De meest recente uitbreiding heeft aan de noordzijde plaatsgevonden, aan de Ald Rien. Daarbij zijn tevens twee (kleine) havens gerealiseerd.

2.2 Huidige ruimtelijk-functionele structuur

Het dorp Oosthem is voornamelijk een woondorp, met slechts enkele voorzieningen. Het gaat daarbij onder meer om twee kerken en een bakkerij. Voor het overige zijn vrijwel uitsluitend woningen aanwezig. Deze woningen bestaan voornamelijk uit één bouwlaag met een kap, al zijn er in de uitbreidingen ook woningen aanwezig van twee bouwlagen met een kap.

Deze uitbreidingen zijn voornamelijk in het noordelijke deel van het dorp gerealiseerd, waarvan de laatste aan de Ald Rien is gebouwd. Het plangebied ligt ten noorden hiervan en bestaat uit een stuk agrarische grond, dat als grasland is ingericht. Het plangebied wordt begrensd door de woningen aan de Ald Rien (fase 1) en een sportveld aan de zuidzijde, de Alde Rien aan de oostzijde, een smalle waterloop aan de noordzijde en de Nessenwei aan de westzijde. In figuur 2.1 is een luchtfoto weergegeven van de huidige situatie in het plangebied.

Figuur 2.1 Luchtfoto van de huidige situatie in het plangebied

2.3 Planbeschrijving

Het plan betreft de nieuwste uitbreiding van het dorp; Ald Rien fase 2. Op de agrarische gronden die in de huidige situatie aanwezig zijn worden maximaal 20 woningen gerealiseerd met bijbehorend openbaar gebied. Welke type woningen worden gerealiseerd staat nog open. Zowel vrijstaande al twee-onder-één-kap- en rijwoningen worden binnen het plangebied toegestaan. In het noordwestelijke deel worden zogenaamde vrijstaande waterwoningen gerealiseerd. Deze woningen komen op een waterpartij te staan die ten behoeve hiervan wordt aangelegd. Een impressie van de indeling van het plangebied en het beoogde principe van de landschappelijke inpassing is weergegeven in figuur 2.2.

Figuur 2.2 Impressie van de toekomstige inrichting van het plangebied

Ten noorden van de woningen wordt een gebied ingericht ten behoeve van de landschappelijke inpassing van deze uitbreidingswijk, waar ook een wandelpad wordt aangelegd. Deze zijde grenst direct aan het buitengebied, waardoor een dergelijke inpassing noodzakelijk is.

Bebouwing

De nieuwbouw in het plan bestaat volledig uit grondgebonden woningen. Er worden zowel woningen bestaande uit één bouwlaag met kap mogelijk gemaakt, als woningen bestaande uit twee bouwlagen met kap. De bouwvorm en de hoogte zal daarbij overeenkomen met die in de omgeving. Er worden een verscheidenheid aan typen woningen mogelijk gemaakt, zodat uiteindelijk kan worden bekeken welke type woningen het best aansluiten op de vraag. Vrijstaande woningen, twee-onder-één-kap woningen en rijwoningen zijn daarbij mogelijk. In figuur 2.3 is een alternatieve impressie opgenomen waarbij in plaats van twee-onder-één-kap woningen rijwoningen zijn ingetekend.

Figuur 2.3 Alternatieve impressie van de toekomstige inrichting van het plangebied

Het plan gaat uit van een maximum van 20 woningen. In het noordoosten komt een speciaal type woningen voor: de waterwoning. Deze worden in een waterpartij gesitueerd.

Groen

In het plan is gekeken naar een goede landschappelijke inpassing. Het noorden grenst direct aan het buitengebied. Deze gronden worden gebruikt om de uitbreidingswijk op goede wijze landschappelijk in te passen en voor de aanleg van een wandelpad. Ook langs het bestaande sportveld (aan de noordzijde) is ruimte voor een groenvoorziening met mogelijk speelvoorzieningen.

Beeldkwaliteit en landschappelijke inpassing

De bouwmogelijkheden (zoals de plaats van hoofdgebouw, de goot en bouwhoogte en de oppervlakte aan bebouwing) worden vastgelegd in dit bestemmingsplan. Voor het plangebied heeft de gemeente vanuit de welstandsnota (zie ook paragraaf 3.3.4) geen regels die toegepast kunnen worden op dit gebied). Om deze reden is een specifiek beeldkwaliteitsplan opgesteld voor de ontwikkeling. In dit beeldkwaliteitsplan is de beoogde beeldkwaliteit gemotiveerd waar de ontwikkeling aan moet voldoen. Hierin is ook het principe van de landschappelijke inpassing aangegeven. In de verdere uitwerking van de plannen wordt hier rekening mee gehouden. Het beeldkwaliteitsplan is opgenomen als bijlage 2 en dit wordt door de gemeenteraad tegelijkertijd met het bestemmingsplan vastgesteld. Ten behoeve van de juridische borging van de landschappelijke inpassing, is een voorwaardelijke verplichting in de regels opgenomen.

2.4 Verkeer en parkeren

Een uitbreiding van 20 woningen is voor een dorp als Oosthem een relatief grote woningbouwontwikkeling, die ook op het gebied van verkeer en parkeren mogelijk invloed kan hebben op de omgeving. Om die reden is ten behoeve van dit bestemmingsplan een mobiliteitstoets uitgevoerd, om zo de gevolgen op het gebied van verkeer en parkeren inzichtelijk te maken. Deze toets is opgenomen als bijlage 1. Uit de mobiliteitstoets is naar voren gekomen dat er geen knelpunten in de verkeersafwikkeling en de verkeersveiligheid zullen ontstaan als gevolg van dit plan. Voor de ontsluiting wordt gebruik gemaakt van de bestaande route via Ald Rien fase 1 die in noordelijke richting wordt doorgetrokken en een nieuwe ontsluiting aan de westzijde van het plangebied die aansluit op de bestaande T-kruising aan de Nessenwei. Tevens zal de parkeerbehoefte geheel binnen het plangebied worden opgevangen en is geen sprake van afwikkeling op de omgeving.

3.1 Rijksbeleid

3.2 Provinciaal beleid

Het provinciale beleid is uiteengezet in de Omgevingsvisie Fryslân 2020: 'De romte diele'. De belangrijkste uitgangspunten uit het provinciale beleid zijn nu nog vastgelegd in de Verordening Romte Fryslân. Hierin zijn voor de provinciale belangen regels opgenomen, waar in bestemmingsplannen rekening mee gehouden moet worden. De Verordening Romte Fryslân wordt naar verwachting in 2023 vervangen door de Omgevingsverordening Fryslân.

3.3 Gemeentelijk beleid

4.1 Mer-beoordeling

In het Besluit m.e.r. is aangegeven welke activiteiten in het kader van het bestemmingsplan planmer-plichtig, projectmer-plichtig of mer-beoordelingsplichtig zijn. Voor deze activiteiten zijn in het Besluit m.e.r. drempelwaarden opgenomen. Wanneer niet voldaan wordt aan de drempelwaarden moet het bevoegd gezag bij de betreffende activiteiten nagaan of mogelijk sprake is van belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu. Daarbij lettend op de omstandigheden als bedoeld in bijlage III van de EEG-richtlijn milieueffectbeoordeling. Deze omstandigheden betreffen:

• de kenmerken van de projecten;
• de plaats van de projecten;
• de kenmerken van de potentiële effecten.

In het Besluit milieueffectrapportage is opgenomen dat de aanleg, wijziging of uitbreiding van een stedelijk ontwikkelingsproject m.e.r.-beoordelingsplichtig is in gevallen waarin de activiteit betrekking heeft op een oppervlakte van 100 hectare of meer of een aaneengesloten gebied en 2000 of meer woningen omvat (Besluit milieueffectrapportage, Bijlage onderdeel D11.2). In de voorgenomen ontwikkeling wordt het mogelijk om 20 woningen toe te voegen. Daarmee blijft de ontwikkeling onder de drempelwaarden. Dit betekent dat kan worden volstaan met een zogenaamde 'vormvrije m.e.r.-beoordeling'.

In dit kader is een separate aanmeldingsnotitie opgesteld. Deze is als bijlage 3 opgenomen. Door het college van B&W is op basis van de vormvrije m.e.r.-beoordeling besloten dat geen MER nodig is.

4.2 Geluid

Het aspect 'geluid' gaat over geluidhinder op geluidgevoelige objecten als gevolg van verkeer en industrie. De Wet geluidhinder (Wgh) is hiervoor het toetsingskader. Rondom wegen met een maximumsnelheid van meer dan 30 km/uur, spoorwegen en aangewezen bedrijven(terreinen) zijn geluidzones van toepassing. Als er geluidgevoelige objecten, zoals woningen, binnen deze zones worden toegevoegd, dan moet geluidbelasting op de gevels hiervan worden bepaald en getoetst aan de normen.

In voorliggend geval is sprake van de nieuwbouw van woningen. Onderzoek is alleen noodzakelijk als de geluidgevoelige bestemming binnen de wettelijke geluidzone van de weg gelegen is. In artikel 74.1 van de Wgh is aangegeven dat een weg een zone heeft die zich uitstrekt vanaf de as van de weg tot de volgende breedte aan weerszijden van de weg:

De hiervoor geldende zones gelden niet voor:

• a. wegen die zijn aangeduid als woonerf (art. 74.2);
• b. wegen waarvoor een maximumsnelheid van 30 km/uur geldt (artikel 74.2).

Het plangebied ligt in deels binnen en deels buiten "stedelijk gebied" en binnen de wettelijk vastgestelde geluidzone (250 meter) van de Nessenwei als bedoeld in artikel 74 van de Wet geluidhinder. De woningen zelf worden aan 30 km/uur-wegen gesitueerd en deze wegen kennen daarom geen wettelijke geluidzone.

Hoewel de woningen (deels) binnen de geluidzone van de Nessenwei komen te staan, is gezien de situatie ter plaatse, op voorhand in te schatten dat een akoestisch onderzoek niet noodzakelijk is. De Nessenwei betreft een zeer verkeersluwe weg. De weg loopt van Oosthem het buitengebied in, en komt uiteindelijk uit bij kleine plaatsen zoals Abbegaasterrige en Folsgare. Het aantal verkeersbewegingen dat hierlangs komt is daardoor zeer beperkt en betreft voornamelijk bestemmingsverkeer. Oosthem wordt voornamelijk via de andere kant van het dorp bereikt en ontsloten, in de richting van Nijezijl, IJlst en Sneek. Bovendien komen de woningen op een vrij ruime afstand tot deze weg te staan.

Gelet op de lage verkeersintensiteit, de afstand van het plangebied tot de geluidgezoneerde wegen wordt gesteld dat de Wet geluidhinder geen belemmering vormt voor de uitvoerbaarheid van het initiatief en dat nader onderzoek niet nodig is. Bovendien moet bij de vergunningverlening van de woningen aangetoond worden dat voldaan wordt aan de voorwaarden voor het binnenniveau.

4.3 Milieuzonering

Tussen bedrijfsactiviteiten en hindergevoelige functies (waaronder wonen) is een goede afstemming nodig. Het doel daarbij is het voorkomen van onacceptabele hinder ter plaatse van woningen, maar ook om te zorgen dat bedrijven niet worden beperkt in de bedrijfsvoering en ontwikkelingsmogelijkheden. Bij de afstemming wordt gebruik gemaakt van de richtafstanden uit de VNG-brochure 'Bedrijven en milieuzonering'. Een richtafstand wordt beschouwd als de afstand waarbij onaanvaardbare milieuhinder redelijkerwijs is uitgesloten. Deze afstand wordt gemeten tussen de bestemmingen van bedrijven en de gevels van geluidsgevoelige objecten. Bedrijfsactiviteiten zijn daarvoor ingedeeld in een aantal milieucategorieën.

Binnen het plangebied worden maximaal 20 woningen mogelijk gemaakt, wat betekent dat er rekening gehouden dient te worden met omliggende bedrijfsactiviteiten. In dit geval zijn rondom het plangebied geen bedrijven gevestigd. De dichtstbijzijnde functies zijn een kerk en een bakkerij, op circa 120 meter afstand tot het plangebied. Voor deze functies geldt echter maximaal milieucategorie 2, met een richtafstand van 30 meter. Hier wordt dus ruimschoots aan voldaan.

Direct ten zuiden van het plangebied ligt een sportveld. Ter plaatse zijn geen bouwmogelijkheden opgenomen en is geen sportvereniging gevestigd. Het gaat hier om incidentele, kleinschalige sportactiviteiten en is feitelijk niet meer dan een trapveldje. Hiervoor geldt geen richtafstand in het kader van milieuzonering.

4.4 Bodem

Met het oog op een goede ruimtelijke ordening, moet in geval van ruimtelijke ontwikkelingen worden aangetoond dat de bodem geschikt is voor het beoogde functie gebruik. Ter plaatse van locaties die verdacht worden van bodemverontreiniging, moet ten minste verkennend bodemonderzoek worden uitgevoerd. In geval van verontreinigingen is de Wet bodembescherming van toepassing. In de wet is geregeld dat als ter plaatse van een plangebied ernstige verontreinigingen worden aangetroffen, er sprake is van een saneringsgeval.

In dit geval is een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd om de bodemkwaliteit ter plaatse in kaart te brengen. Dit onderzoek is opgenomen als bijlage 4. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat in de bovengrond en de ondergrond geen verhoogde gehalten gemeten zijn. In het grondwater is voor barium een licht verhoogde concentratie gemeten.

Van zware metalen is het bekend dat deze in (sterk) verhoogde concentraties in het grondwater voor kunnen komen zonder dat voor deze metalen verhoogde gehalten in de grond worden gemeten of er een andere directe verontreinigingsbron aanwezig is. De gemeten concentraties aan barium hebben vermoedelijk dan ook een natuurlijke oorzaak. De gemeten concentraties zijn daarnaast dusdanig dat een aanvullend onderzoek naar deze parameter niet noodzakelijk is. Vanuit milieuhygiënisch oogpunt zijn er geen belemmeringen voor de voorgenomen plannen.

Op grond van de Ontgrondingenwet kan daarnaast een ontgrondingsvergunning nodig zijn voor afgravingen. Provincie Fryslân is bevoegd gezag voor dergelijke ontgrondingen. Hierin is onder andere bepaald dat geen vergunning nodig is voor ontgrondingen die noodzakelijk zijn voor de verwerkelijking van een in een bestemmingsplan aan de grond gegeven bestemming als in het bestemmingsplan is aangegeven dat de diepte van de ontgronding niet meer bedraagt dan 2,00 meter beneden het maaiveld of en bij de ontgronding niet meer dan 10.000 m3 bodemmateriaal naar elders wordt afgevoerd of in depot wordt gezet.

Voor dit project is er geen sprake van ontgrondingvergunningsplichtige activiteit, er is namelijk sprake van een gesloten grondbalans. De grond die vrijkomt bij het graven van de waterpartij zal worden gebruikt voor het ophogen van de grond in het overige gebied.

4.5 Luchtkwaliteit

In de Wet milieubeheer zijn normen voor luchtkwaliteit opgenomen. Deze normen zijn bedoeld om de negatieve effecten op de volksgezondheid, als gevolg van te hoge niveaus van luchtverontreiniging, tegen te gaan. Als maatgevend voor de luchtkwaliteit worden de gehalten fijn stof (PM10) en stikstofdioxide (NO2) gehanteerd.

In Fryslân zijn geen knelpunten op het gebied van luchtkwaliteit. Op basis van de Grootschalige Concentratie- en Depositiekaarten blijkt dat er in Oosthem en omgeving sprake is van een goede luchtkwaliteit.

Overschrijdingen van de grenswaarden voor luchtkwaliteit zijn veelal het gevolg van het aantal verkeersbewegingen in een gebied. Op grond van de algemene maatregel van bestuur 'niet in betekenende mate' (NIBM) vormen luchtkwaliteitseisen geen belemmeringen voor projecten die niet in betekenende mate bijdragen aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Op grond van de Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen) zijn (onder andere) woningbouwprojecten met minder dan 1.500 woningen vrijgesteld van toetsing.

De voorgenomen ontwikkeling betreft de herontwikkeling van in totaal maximaal 20 woningen. Het plan draagt niet in betekenende mate bij aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Aanvullend onderzoek naar het aspect luchtkwaliteit is niet noodzakelijk. Het aspect luchtkwaliteit vormt dan ook geen belemmering voor de ontwikkeling.

4.6 Ecologie

Bij ruimtelijke ontwikkelingen moet rekening gehouden worden met de natuurwaarden van de omgeving en met beschermde plant- en diersoorten. Bij de bescherming van gebieden gaat het om op Europees niveau aangewezen Natura 2000-gebieden. Verder worden in de provinciale verordening gebieden beschermd die van belang zijn voor de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), nu Natuurnetwerk Nederland (NNN). De bescherming van gebieden en de bescherming van soorten en hun verblijfplaatsen is geregeld in de Wet natuurbescherming.

4.7 Archeologie

Per 1 juli 2016 is de Monumentenwet 1988 vervallen. Een deel van de wet is op deze datum overgegaan naar de Erfgoedwet. Het deel dat betrekking heeft op de besluitvorming in de fysieke leefomgeving gaat over naar de Omgevingswet, wanneer deze naar verwachting in 2023 in werking treedt. Dit geldt ook voor de verordeningen, bestemmingsplannen, vergunningen en ontheffingen op het gebied van archeologie. Vooruitlopend op de datum van ingang van de Omgevingswet zijn deze artikelen te vinden in het Overgangsrecht in de Erfgoedwet, waar ze ongewijzigd van toepassing blijven zolang de Omgevingswet nog niet van kracht is.

Waardering FAMKE

Voor de gemeente wordt gebruik gemaakt van de Friese Archeologische Monumentenkaart Extra (FAMKE). De kaart is opgemaakt voor twee perioden: de ijzertijd-middeleeuwen en de steentijd-bronstijd. Op basis van de advieskaart ijzertijd-middeleeuwen geldt een onderzoeksplicht bij ruimtelijke ingrepen met een oppervlakte vanaf 500 m2. Dit is ook verwerkt in het geldende bestemmingsplan, waarin de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie 2' is opgenomen, met dezelfde regeling. Op basis van de advieskaart steentijd-bronstijd is geen onderzoek noodzakelijk.

Archeologisch onderzoek

In het plangebied is in 2007 een archeologisch bureau- en booronderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek is opgenomen als bijlage 8. Uit het veldonderzoek blijkt dat het gebied is opgebouwd uit lagen veen en zware klei. Op een hoogte van circa -1,8 meter NAP is een overgang van veen naar klei aanwezig. Deze overgang markeert de inbraak van een getijgeul die het gebied ontwaterde. Langs de westrand van het onderzoeksgebied is direct boven deze overgang een brandlaagje aanwezig. Het houtskool daarvan is waarschijnlijk afkomstig van westelijk van het gebied, mogelijk van het opzettelijk plat branden van kweldervegetatie. Aanwijzingen voor menselijke activiteiten binnen het onderzoeksgebied zelf zijn niet gevonden. Voor het gehele terrein acht het onderzoeksbureau beschermende of beperkende maatregelen niet wetenschappelijk verdedigbaar en archeologisch vervolgonderzoek is niet noodzakelijk. De gemeente als bevoegd gezag is akkoord met dit selectieadvies. Er worden er geen eisen verbonden aan een eventuele omgevingsvergunning vanuit de archeologische monumentenzorg en dus kan de dubbelbestemming voor archeologische waarden komen te vervallen. Wel blijft de archeologische meldingsplicht van toevalsvondsten van kracht (art. 5.10, lid 1 Erfgoedwet). Concreet houdt dit in dat wanneer bij graafwerkzaamheden vondsten worden aangetroffen, waarvan de vinder redelijkerwijs moet kunnen weten dat het archeologie betreft, dit moet worden gemeld bij het bevoegd gezag, zijnde de gemeente.

4.8 Cultuurhistorie

In het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is bepaald dat in een ruimtelijk plan een beschrijving opgenomen moet worden van de manier waarop met de aanwezige cultuurhistorische waarden rekening is gehouden.

Conform de gemeentelijke erfgoedvisie en -nota wordt uitgegaan van de Cultuur Historische kaart van de provincie Fryslân (CHK), waar ook de Friese Archeologische Monumentenkaart Extra (FAMKE) deel van uit maakt. Op deze kaarten is informatie opgenomen over archeologische en cultuurhistorische waarden.

Op basis van de Cultuur Historische Kaart (CHK) van de provincie Fryslân liggen ter plaatse van het plangebied geen cultuurhistorische waarden. Wel is de Nessenwei aangeduid als historisch pad en de Alde Rien als vaarweg aangeduid. Deze blijven echter ook in de voorgenomen situatie aanwezig en onaangetast door de ontwikkeling. Er wordt daarmee geen afbreuk gedaan aan de cultuurhistorische waarden in de omgeving.

4.9 Water

Deze 'waterparagraaf' bevat de wettelijk verankerde watertoets. Hierin wordt beoordeeld wat de effecten van het bestemmingsplan op de waterhuishouding zijn en of er waterschapsbelangen spelen. Het plangebied ligt in het beheersgebied van Wetterskip Fryslân. In de Leidraad Watertoets van het Wetterskip staan de uitgangspunten waarmee bij het ontwikkelen van ruimtelijke plannen rekening moet worden gehouden. De beschrijving van de wateraspecten sluit zoveel mogelijk aan bij de indeling van het Waterbeheerplan en de Leidraad Watertoets in de thema's Veilig, Voldoende en Schoon.

Watertoetsproces

Het plan is via de digitale watertoets kenbaar gemaakt bij het waterschap. Hieruit blijkt dat de invloed van het plan mogelijk zodanig is dat de normale procedure van de watertoets van toepassing is. Redenen hiervoor zijn de aanwezigheid van hoofdvaarwegen en de eventuele potentiële toename aan verharding.

Ruimtelijke adaptie

Om ook in de toekomst prettig te kunnen wonen, werken en recreëren moeten steden en dorpen ingericht worden met het oog op de toekomst. Het is belangrijk kansen te benutten om het gebied klimaat robuust in te richten. Zo is het mogelijk om het bebouwd gebied beter bestand te maken tegen hevige regenbuien, periodes van droogte en hitte en de gevolgen van een mogelijke overstroming.

Binnen het plangebied wordt veel groen aangelegd, onder meer ten noorden van het sportveld en aan de noordzijde van het plangebied, waar gronden ten behoeve van landschappelijke inpassing worden ingericht. Verder wordt een waterpartij aangelegd in het noordoosten, hier worden waterwoningen gerealiseerd.

Het hemelwater zal in het plangebied van fase 2 van Ald Rien afwateren op de nog te realiseren waterpartij. Het plan is in de eerste fase uitgewerkt voor hemelwaterlozing in de polder. Fase 1 loost in de sloot langs de Nessenwei.

Daarnaast wordt bij de omgevingsvergunningaanvraag voor de woningen gekeken of een gescheiden rioolstelstel mogelijk is. Verder helpt de groene inrichting overmatige hitte in het stedelijk gebied te beperken.

Veilig

Meerlaagse veiligheid en klimaatadaptie: Voor het aspect 'veilig' gaat het over overstromingsrisico's. Het plangebied ligt vrij voor de boezem en is niet beschermd door een boezemkade tegen hoge waterstanden. Daarom dient in de uitvoering rekening te worden gehouden met de droogleggingsnorm en voldoende hoog te bouwen. In de uitwerking zal hier rekening mee worden gehouden. Het plangebied en de waterpartij is op polderniveau gelegen, maar de woningen worden op boezemniveau gebouwd of komen op palen (boezempeilhoogte) dan wel drijvend op het water te staan en zijn daarmee klimaatadaptief. De waterpartij wordt duurzaam ingericht met natuurvriendelijke oevers. De waterplas vangt het regenwater van de buurt op en beweegt daardoor met de seizoenen mee, wat een grote natuurwaarde met zich meebrengt.

Het peil van de aan te leggen waterpartij is gepland op -1.70 NAP. Hiervoor wordt een peilwijziging aangevraagd. Bij de aanleg van het wandelrondje wordt rekening gehouden met voldoende drooglegging. De paden worden niet verhard maar in gras uitgevoerd en met maaien wordt het pad aangeduid.

Daarnaast ligt langs de Alde Rien een regionale waterkering. Dit is aan de oostzijde van het plangebied. Deze regionale kering mag niet worden aangetast als gevolg van de voorgenomen ontwikkeling. In de uitvoering zal hier rekening mee worden gehouden.

Voldoende

Compensatie: Het waterschap hanteert als uitgangspunt dat de toename verhard oppervlak in een gebied voor 10% wordt gecompenseerd in de vorm van nieuw oppervlaktewater of waterberging. Het dempen van watergangen moet volledig gecompenseerd worden. Deze compensatie is bedoeld om wateroverlast door het versneld afvoeren van hemelwater vanaf de verhardingen te voorkomen. Compensatie is nodig bij een toename aan verharding van meer dan 200 m2 binnenstedelijk en meer dan 1.500 m2 buitenstedelijk. Om te voorzien in de benodigde watercompensatie wordt een waterpartij aangelegd in het noorden van het plangebied. De compensatie voor verharding en bebouwde oppervlak voor Ald Rien fase 1 is ook meegenomen in dit plan (bovenop de compensatie voor fase 2).

Schoon

Afvalwater en regenwatersysteem: Het uitgangspunt is om regenwater en rioolwater zoveel mogelijk gescheiden af te voeren. In het plangebied wordt daarom gekeken of een gescheiden rioolstelsel mogelijk is. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van milieuvriendelijke en duurzame materialen, zodat afstromend hemelwater niet verontreinigd wordt.

Waterkwaliteit: Voor een goede waterhuishouding zal het water kunnen instromen vanaf de zijde van De Alde Rien. De verversing zal worden verzorgd door het water van de sloot langs de Nessenwei door de waterpartij te leiden. In de sloot langs de Nessenwei wordt aan de noordkant van de aansluiting een pendam geplaatst met een hoogte van -1,60 NAP (voorstel). Aan de afstroomzijde van de vijver komt een pendam met een vertragende afvoer met een maximale hoogt van -1,60 NAP en minimale hoogte van -1,70 NAP (voorstel). Hiermee kan verversing van het water plaatsvinden en kan tevens vertraagde afvoer plaatsvinden. De bouwwijze en onderhoudstechniek moeten emissievrij zijn om verontreiniging van het water te voorkomen. In dit geval zal gebruik worden gemaakt van milieuvriendelijke (bouw)materialen.

Vervolg

Waterwet: Voor alle ingrepen in de waterhuishouding moet een vergunning worden aangevraagd of een melding worden gedaan in het kader van de Waterwet.

Procedure: Het wateradvies wordt gecommuniceerd met de ontwikkelaar en geldt als uitgangspunt voor de uitvoering van het plan.

4.10 Externe veiligheid

Externe veiligheid gaat over het beheersen van de risico's die ontstaan voor de omgeving bij het gebruik, de opslag en het vervoer van gevaarlijke stoffen, zoals vuurwerk, LPG en munitie. Sinds een aantal jaren is er wetgeving over “externe veiligheid” om de burger niet onnodig aan te hoge risico's bloot te stellen. De normen voor externe veiligheid zijn vastgelegd in onder andere het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi), Besluit externe veiligheid transportroutes (BEVT) en het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb).

Het externe veiligheidsbeleid heeft vorm gekregen in de risicobenadering. Er wordt getoetst aan twee verschillende normen: het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Ten aanzien van het plaatsgebonden risico geldt een kans van 10-6 als grenswaarde. Dit betekent dat binnen de zogenaamde PR 10-6-contour geen nieuwe kwetsbare objecten mogen worden toegestaan. Voor ontwikkeling van nieuwe beperkt kwetsbare objecten, geldt deze norm als streefwaarde. Het GR drukt de kans per jaar uit dat een groep mensen van minimaal een bepaalde omvang overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Het onderscheid tussen kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten is vastgelegd in het Besluit externe veiligheid inrichtingen.

Om na te gaan of sprake is van risicovolle inrichtingen, transportroutes en buisleidingen is gebruik gemaakt van de risicokaart. Hieruit is naar voren gekomen dat in de wijde omgeving geen risicovolle inrichtingen, transportroutes en buisleidingen aanwezig zijn die invloed hebben op het plangebied. Uit het oogpunt van externe veiligheid zijn daarom geen belemmeringen voor de voorgenomen ontwikkeling.

4.11 Kabels en leidingen

Bij de uitvoering van ruimtelijke ontwikkelingen moet rekening worden gehouden met de aanwezigheid van elektriciteit- en communicatiekabels en nutsleidingen in de grond. Hier gelden beperkingen voor ingrepen in de bodem. Daarnaast zijn zones, bijvoorbeeld rondom hoogspanningsverbindingen, straalpaden en radarsystemen van belang. Deze vragen vaak om het beperken van gevoelige functies of van de hoogte van bouwwerken. Voor ruimtelijke plannen zijn alleen de hoofdleidingen van belang. De kleinere, lokale leidingen worden bij de uitvoering door middel van een Klic-melding in kaart gebracht.

In en rondom het plangebied liggen geen kabels of leidingen die moeten worden voorzien van een planologische regeling.

5.1 Het juridische systeem

Het bestemmingsplan voldoet aan alle vereisten die zijn opgenomen in de Wet ruimtelijke ordening (Wro), het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Inherent hieraan is de toepassing van de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP) 2012. De SVBP maakt het mogelijk om bestemmingsplannen te maken die op vergelijkbare wijze zijn opgebouwd en op een zelfde manier worden verbeeld. De SVBP 2012 is toegespitst op de regels die voorschrijven hoe bestemmingsplannen conform de Wro en het Bro moeten worden gemaakt. De SVBP geeft bindende standaarden voor de opbouw en de verbeelding van het bestemmingsplan, digitaal en analoog. De regels van dit bestemmingsplan zijn opgesteld volgens deze standaarden.

Het bestemmingsplan regelt de gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden van de gronden in het plangebied. De juridische regeling is vervat in een verbeelding en bijbehorende regels. Op de verbeelding zijn de verschillende bestemmingen vastgelegd, in de regels (per bestemming) de bouw- en gebruiksmogelijkheden.

5.2 Toelichting op de bestemmingen

6.1 Maatschappelijke uitvoerbaarheid

Tijdens het voortraject van de planvorming is het dorpsbelang Oosthem – Nijezijl e.o. nauw betrokken geweest. In november 2021 heeft er een eerste kennismaking plaatsgevonden en is het Plan van Aanpak gepresenteerd. Het Raadsbesluit over het Plan van Aanpak en vaststelling voorbereidingskrediet is per mail aan hen teruggekoppeld. Vervolgens zijn in januari 2022 de vier stedenbouwkundige modellen aan het dorpsbelang gepresenteerd, waarbij werd ingestemd met alle varianten met daarbij een lichte voorkeur voor één daarvan. Deze voorkeur en andere aandachtspunten zijn meegenomen in de verdere uitwerking. Tijdens een overleg in maart 2022 is een update over het proces gegeven, inclusief een toelichting van de planeconoom. Eind mei is de definitieve stedenbouwkundige uitwerking gepresenteerd aan het dorpsbelang en is men geïnformeerd over het vervolgproces inclusief de planologische procedure.

Het bestemmingsplan doorloopt een uitgebreide procedure. Tijdens deze procedure zijn er verschillende momenten waarop burgers en belanghebbenden hun mening op het plan kenbaar kunnen maken. Hieronder volgt een nadere toelichting.

Voorontwerpfase

Dit voorontwerpbestemmingsplan is voor zes weken ter inzage gelegd en is in het kader van vooroverleg verzonden aan de overlegpartners. De resultaten van dit vooroverleg en de inspraak zijn aangegeven in bijlage 9 en verwerkt in het ontwerpbestemmingsplan.

Ontwerpfase

Het ontwerpbestemmingsplan heeft vervolgens de in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) opgenomen formele bestemmingsplanprocedure doorlopen. Dit betekent dat het ontwerpbestemmingsplan gedurende zes weken ter inzage heeft gelegen. Een ieder kreeg de gelegenheid voor het indienen van zienswijzen. Tijdens deze periode zijn twee zienswijzen ingediend.

Vaststellingsfase

Ten aanzien van eventuele ingekomen zienswijzen is een gemeentelijk standpunt bepaald in de zienswijzennota. Het resultaat van de zienswijzennota is verwerkt in het vast te stellen bestemmingsplan. De indieners van de zienswijzen worden hiervan op de hoogte gesteld. De gemeenteraad stelt het bestemmingsplan op basis hiervan gewijzigd vast. Hierbij is ook een ambsthalve wijziging in het bestemmingsplan opgenomen, zoals is aangegeven in het Vaststellingsbesluit. Tot slot is tegen de vaststelling van het bestemmingsplan beroep mogelijk bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.

6.2 Economische uitvoerbaarheid

Voor de uitvoerbaarheid van het plan is het van belang te weten of het economisch uitvoerbaar is. De economische uitvoerbaarheid wordt enerzijds bepaald door de exploitatie van het plan (financiële haalbaarheid) en anderzijds door de wijze van kostenverhaal van de gemeente (grondexploitatie).

Financiële haalbaarheid

Het bestemmingsplan vormt het toetsingskader voor een gemeentelijke ontwikkeling. Het project richt zich op een marktsegment waar momenteel vraag naar is. De gemeente heeft aangetoond dat het plan financieel haalbaar is.

Kostenverhaal

Doel van de in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) opgenomen grondexploitatieregeling is het bieden van ruimere mogelijkheden voor het kostenverhaal en het creëren van meer sturingsmogelijkheden. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de publiekrechtelijke weg via een exploitatieplan en de privaatrechtelijke weg in de vorm van overeenkomsten. In het geval van een exploitatieplan kan de gemeente eisen en regels stellen voor de desbetreffende gronden, (woning)bouwcategorieën en fasering. Bij de privaatrechtelijke weg worden dergelijke afspraken in een (anterieure) overeenkomst vastgelegd.

De gronden worden door de gemeente zelf uitgegeven, waardoor er geen noodzaak is voor het opstellen van een exploitatieplan.