GreenTech Park Brabant

2.1.1 Ambitieniveau

Met de ontwikkeling van GTPB speelt Boxtel met name in op de ontwikkeling en kansen van de circulaire economie. Bedrijven, al dan niet in samenwerking met onderwijsinstellingen, gericht op innovatie en duurzaamheid, kunnen zich hier vestigen. Het profiel van het bedrijventerrein is GreenTech; technologie die producten en processen duurzamer / milieuvriendelijker maakt. Het betreft de ontwikkeling van een duurzaam, circulair bedrijventerrein dat ruimte biedt aan kwalitatief hoogwaardige bedrijven. Het is hierbij belangrijk om te constateren dat 'kwalitatief hoogwaardige en innovatieve circulaire bedrijvigheid' in eerste instantie betrekking heeft op het type bedrijfsactiviteiten dat een bedrijf uitvoert en niet zozeer de verschijningsvorm/uitstraling van het vastgoed. De gemeente vindt de uitstraling van de bedrijven op GTPB echter ook belangrijk en wil met GTPB een werklandschap voor de toekomst ontwikkelen met representatieve bedrijven.

Het ambitieniveau voor GTPB is bepaald in samenspraak met omgeving en geïnteresseerde (lokale) bedrijven tijdens drie gebiedsdagen (zie paragraaf 6.2.1). Tijdens deze gebiedsdagen is de gemeente in gesprek gegaan over ambities en verwachtingen bij de ontwikkeling van GTPB. Op basis van deze gebiedsdagen is het ambitieniveau "exclusief" bepaald. Met dit ambitieniveau wordt ingezet op een exclusief profiel voor GTPB voor bedrijven die passen binnen de treden R0, R1 of R2 van de R-ladder (zie volgende figuur). De R-ladder is door het Planbureau voor de Leefomgeving opgesteld om Nederland naar een circulaire economie te ontwikkelen, waarbij minder grondstoffen worden gebruiken en waar grondstoffen na gebruik niet worden afdanken maar worden hergebruikt. De R-ladder geeft dus de mate van circulariteit aan (hoe hoger op de R-ladder, hoe meer circulariteit). Met de keuze om de grens bij R2 te leggen, wordt het slimmer maken en/of gebruiken van producten op GTPB gestimuleerd.

Schema R-ladder

Het ambitiedocument is op 26 juli 2022 vastgesteld.

Bij de R-ladder draait het om maximale herbruikbaarheid en minimale waardevernietiging van grondstoffen en materialen. Voorbeelden van vormen van bedrijvigheid volgens de R-ladder zijn: een fietsenproducent die fietsen bouwt op basis van hergebruikte frames. Elk jaar worden ongeveer 1 miljoen fietsen afgedankt. Door onderdelen die nog geschikt zijn opnieuw aan te wenden in de productie wordt de hoeveelheid afvalstoffen tegengegaan. Een aannemersbedrijf dat gebruik maakt van modulaire bouw waarbij de verschillende elementen opnieuw te gebruiken of te vervangen zijn. Ook kan gedacht worden aan het hergebruik van materialen, zoals bijvoorbeeld het hergebruik van hout voor daken. Een schoenenfabricant die voor de productie van zijn schoenen de afgedankte lederenbekleding van bijvoorbeeld treinen gebruikt. Een levensmiddelenproducent die voedselproducten die niet meer geschikt of minder geschikt zijn voor de verkoop in de supermarkt inzet als ingrediënt voor het maken van nieuwe levensmiddelen. Een electronicafabrikant die zijn producten zodanig maakt, dat deze eenvoudig te repareren zijn en waarvan onderdelen goedkoop te vervangen zijn, waardoor de producten een langere levensduur krijgen.

2.1.2 Leidende principes

In het ambitiedocument zijn tien leidende principes opgenomen voor de ontwikkeling van GTPB:

• 1. Circulaire economie;
• 2. Experimenteerruimte;
• 3. Interactie;
• 4. Samen delen;
• 5. Organische groei;
• 6. Lokale energie;
• 7. Landschappelijke en ecologische waarde;
• 8. Biobased materiaalgebruik;
• 9. Kansen voor iedereen;
• 10. Gezonde omgeving.

Verder uitgewerkt, zien we voor GTPB de volgende invulling.

De transitie naar een circulaire economie heeft ruimtelijke impact

De circulaire economie heeft een ruimtelijk effect via:

• 1. transitie bij bestaande bedrijven;
• 2. opkomst van nieuwe bedrijven en concepten;
• 3. een deel van de lineaire economie dat niet mee kan in de transitie (bedrijven die te laat in actie komen of aan het eind van hun bestaanscyclus zitten).

De circulaire transitie en het ruimtelijk effect slaan primair neer bij bestaande bedrijven. Bestaande bedrijven die zich willen vestigen op GTPB, zullen naar alle waarschijnlijkheid hun businessmodel moeten aanpassen - circulair maken - en zich gaan richten op een of meerdere treden van de R-ladder om toekomstbestendig te zijn. Tegelijkertijd komen er nieuwe circulaire bedrijven en concepten op die ruimte zoeken.

De verwachting is dat het aantal nieuwe initiatieven komende jaren verder toeneemt naarmate de circulaire economische structuur verder vorm krijgt. Immers een verandering in systeemdenken staat aan de basis van de circulaire economie. Kenmerkend voor systeemdenken is het zien van relaties, afhankelijkheden en kringlopen. In de formatieve fase (voorontwikkeling en opstartfase) groeit vooral de behoefte aan ruimte voor circulair experiment. Meerwaarde wordt gecreëerd door strategische partnerschappen en designrichtlijnen. Dit vergt een wederzijdse betrokkenheid en vertrouwen wat gefaciliteerd wordt door fysieke nabijheid van partners.

Er zijn echter ook bedrijven die niet meekunnen in de transitie van een lineaire naar een circulaire economie. Het gaat om bedrijven die enerzijds te laat in actie komen en anderzijds om bedrijven in sectoren die aan het eind van hun bestaanscyclus zitten. Deze bedrijven passen feitelijk niet in een circulaire en groene economie. Het ruimtegebruik van deze bedrijven neemt naar verwachting af. Het is echter niet zo dat er direct (1 - op - 1) ruimte vrijkomt die door andere bedrijven ingenomen kan worden. Daarnaast is de vrijkomende ruimte natuurlijk niet altijd passend voor nieuwe, circulaire activiteiten.

Samenwerken en experimenteren belangrijk voor circulaire bedrijven

Voor bedrijven in circulaire productketens/ecosystemen geldt dat samenwerking en experimenten tussen bedrijven belangrijk is om (in de toekomst) concurrerend te zijn of worden. Het kan daarbij gaan om een functionele samenwerking (delen van warmte, energie, grondstoffen, opslag, transport, etc.), maar ook om innovatieve samenwerking, gericht op product- of procesvernieuwing, kennisontwikkeling en -adoptie.

Om circulaire innovaties te ontwikkelen is het belangrijk om expliciet ruimte te bieden aan start-ups binnen GTPB. Als een innovatie vanuit de gevestigde orde moet gebeuren, gaat het (doorgaans) langzaam of zelfs zonder succes. Met de instroom van nieuwe kennis wordt een lock-in effect voorkomen en kan de transitie naar een circulaire economie worden versneld. Het is belangrijk dat specifieke ruimte en vastgoed wordt gereserveerd/gelabeld om dergelijke start-ups te accommoderen. Daarnaast is een goede verbinding met opleidingen en onderwijsinstellingen belangrijk. Denk hierbij aan bedrijven en opleidingen die goed samenwerken door bijvoorbeeld stageplaatsen aan te bieden.

Bedrijven die (prototype) producten hebben onderzocht in de start-up fase, en die succesvol en levensvatbaar zijn gebleken, willen die vervolgens in de praktijk brengen en testen/doorontwikkelen. Daarbij is het noodzakelijk om nieuwe circulaire concepten zowel op kleine schaal als op de daaropvolgende fases van opschaling te kunnen testen. Denk aan testfaciliteit(en) waar bedrijven en onderzoeksinstellingen hun innovatieve ideeën op duurzame(re) technologie op commerciële schaal kunnen testen en produceren met alle daarmee samenhangende activiteiten. Het gaat om zogeheten proeffabrieken (en proefopstellingen) om het vernieuwde product verder te innoveren en uiteindelijk op industriële schaal te produceren. Tot slot zijn er ook nieuwe circulaire bedrijven met reeds bewezen concepten die ruimte zoeken.

 

Kwalitatief hoogwaardige, innovatieve bedrijven

GTPB wil sturen op hoogwaardige, innovatieve en vernieuwende bedrijven. Circulaire innovaties kunnen betrekking hebben op nieuwe verdienmodellen, slim productontwerp of nieuwe technologieën (inclusief materialen van hernieuwbare en algemeen beschikbare grondstoffen). Circulaire bedrijven zijn vooral bezig met het maken van een omslag in grondstoffengebruik. Bedrijven die circulaire innovaties doorvoeren aan het begin van productketens hebben naar verwachting de hoogste milieuwinst. Een circulaire innovatie kan in dat geval leiden tot een vermindering van het grondstofverbruik. De focus ligt zodoende op het slimmer gebruiken en maken van producten (refuse (R0), rethink (R1) en reduce (R2)). Uiteraard kan een bedrijf meerdere type activiteiten uitvoeren en ook meerdere R-treden toepassen in haar bedrijfsvoering.

Op basis van de ambitie zijn met name proeffabrieken, experimenteerruimte, kleinschalige, reguliere productie- en verwerkingsbedrijven en research & development kansrijk voor GTPB. Bij het opstellen van de regels en de bedrijvenlijst is hierop ingespeeld door juist ook dit soort bedrijven mogelijk te maken.

De leidende principes staan centraal bij de uitgifte van bedrijfskavels. Hiervoor worden kwalitatieve uitgiftecriteria gehanteerd.

Werklandschap van de toekomst

GTPB wordt een werklandschap van de toekomst. Dit betekent een groen, gezond en klimaatbestendig bedrijventerrein. Het gaat om een werklocatie waar mensen graag werken, die de gezondheid van de gebruikers bevordert en die klimaatbestendig en biodivers is. GTPB voegt landschappelijke en ecologische waarde toe ten opzichte van de huidige situatie en de landschappelijke inrichting nodigt uit tot recreatief gebruik. Dit zal nader worden uitgewerkt in het beeldkwaliteitsplan (zie paragraaf 2.3).

Daarnaast wordt GTPB gasloos en maakt GTPB zo veel mogelijk gebruik van restwarmte die beschikbaar is bij bedrijven in de directe omgeving en de benodigde electriciteit wordt, voor zover mogelijk, op het GTPB zelf duurzaam opgewekt.

Life's Principles

De gemeente streeft naar een ontwikkeling van GTPB waarbij het gedachtegoed van Biomimicry een rol speelt. Biomimicry is een interdisciplinaire benadering die twee werelden bij elkaar brengt, die vaak als gescheiden worden beschouwd: natuur en technologie, biologie en innovatie, leven en design. In de meest praktische zin is biomimicry een manier om duurzame oplossingen te vinden door 'blauwdrukken', 'chemische recepten' en 'ecosysteemstrategieën' te lenen van de natuur.

Dit gedachtegoed is vertaald in zes life's principles die een bijdrage kunnen leveren aan de gebiedsinrichting, te weten:

• Pas je aan veranderende omstandigheden aan;
• Wees goed afgestemd op je lokale omgeving;
• Gebruik levensvriendelijke chemie;
• Ga efficiënt om met grondstoffen;
• Integreer ontwikkeling met groei;
• Evolueer om te overleven.

Schema life's principles

Er is vrijheid in de toepassing van deze life's principles, zodat het bedrijf dat zich wil vestigen zelf kan bepalen hoe met de bedrijfsvoering van het bedrijf aangesloten kan worden bij deze life's principles en een nadere invulling kan worden gegeven aan biomimicry.

3.1.1 Nationale Omgevingsvisie (2020)

Op 11 september 2020 is de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) vastgesteld. Met de NOVI kan het Rijk inspelen op de grote uitdagingen die er voor Nederland liggen. Allerlei trends en ontwikkelingen hebben invloed op de leefomgeving. Veranderende en groeiende steden, de overgang naar een duurzame en circulaire economie en het aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering vormen een deel van de opgave. Dit biedt kansen, maar vraagt ook om zorgvuldige keuzes, want de ruimte, zowel boven- als ondergronds, is een schaars goed.

Aan de hand van een toekomstperspectief op 2050 brengt de NOVI de langetermijnvisie in beeld. Op nationale belangen wil het Rijk sturen en richting geven aan het inrichten van de fysieke leefomgeving. De Nationale Omgevingsvisie richt zich daarbij op vier prioriteiten:

• 1. Ruimte maken voor klimaatverandering en energietransitie.
• 2. De economie van Nederland verduurzamen en ons groeipotentieel behouden.
• 3. Onze steden en regio's sterker en leefbaarder maken.
• 4. Het landelijk gebied toekomstbestendig ontwikkelen.

ad 1. Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie

Nederland moet zich aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering, zoals zeespiegelstijging, hogere rivierafvoeren, wateroverlast en langere perioden van droogte. Nederland is in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust. Dit vraagt maatregelen in de leefomgeving, bijvoorbeeld voldoende groen en ruimte voor wateropslag in onze steden. Voordeel is dat daarmee tegelijk de leefomgevingskwaliteit verbeterd wordt en het kansen biedt voor natuur.

In 2050 heeft Nederland een duurzame energievoorziening. Dit vraagt ruimte, onder meer voor windturbines en zonnepanelen. Het Rijk zet zich daarnaast in voor het maken van ruimtelijke reserveringen voor het hoofdenergiesysteem op nationale schaal.

ad 2. Duurzaam economisch groeipotentieel

Nederland werkt toe naar een duurzame, circulaire, kennisintensieve en internationaal concurrerende economie in 2050. Daarmee kan Nederland zijn positie handhaven in de top vijf van meest concurrerende landen ter wereld. Dit vraagt goede verbindingen via weg, spoor, lucht, water en digitale netwerken en een nauwe samenwerking met internationale partners, Het Rijk zet in op een sterk en innovatief vestigingsklimaat met een goede quality of life: een leefomgeving die de inwoners volop voorzieningen biedt op het gebied van wonen, bewegen, recreëren, ontmoeten en ontspannen. Belangrijk is wel dat de Nederlandse economie toekomstbestendig wordt, oftewel concurrerend, duurzaam en circulair. Het Rijk zet daarbij in op het gebruik van duurzame energiebronnen en op verandering van productieprocessen, zodat Nederland niet langer afhankelijk is van eindige, fossiele bronnen.

ad 3. Sterke en gezonde steden en regio's

Nederland versterkt het Stedelijk Netwerk Nederland en breidt deze uit, waarbij de richting van de verstedelijking wordt gekoppeld aan die van de ontwikkeling van (OV-)infrastructuur. Wonen en werken worden zoveel mogelijk in elkaars nabijheid ontwikkeld in de regio's waar er vraag is. Om het netwerk als geheel te benutten, zijn goede verbindingen tussen de stedelijke regio's nodig. Het Rijk hanteert een integrale verstedelijkingsstrategie voor duurzame stedelijke ontwikkeling, waarbij verstedelijking geconcentreerd plaatsvindt in de regio. Bij de invulling van de integrale verstedelijkingsstrategieën op regionale schaal wordt ingezet op een voorkeursvolgorde voor de ontwikkeling van nieuwe woon- en werklocaties. Deze volgorde wordt ook gehanteerd als groei in niet-stedelijk gebied moet plaatsvinden. Het Rijk richt de leefomgeving zo in dat deze een actieve, gezond leefstijl en maatschappelijke participatie bevorderd en versterkt het aanbod en de kwaliteit van het groen in de stad. Daarbij worden steden en regio's klimaatbestendig ingericht.

ad 4. Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied

Nederland zet in op het verbeteren van de balans tussen landgebruik en de kwaliteit van landschap, bodem, water en lucht. Dit betekent dat landgebruik in balans wordt gebracht met natuurlijke systemen en dat ontwikkelingen in het landelijk gebied niet ten koste gaan van landschappelijke kwaliteiten. Het landgebruik moet meer afgestemd worden op zoetwaterbeschikbaarheid en -gebruik. Middels een voorkeursvolgorde regionaal waterbeheer wordt ingezet op het voorkomen van wateroverlast en tekorten. Het Rijk maakt een duurzaam en vitaal landbouw- en voedselsysteem mogelijk, gebaseerd op kringlopen en natuurinclusiviteit. De biodiversiteit wordt beschermd en versterkt en het natuurlijk kaptiaal wordt duurzaam benut. Het Rijk zet in op het versterken en beschermen van unieke landschappelijke kwaliteiten. Nieuwe ontwikkelingen in het landelijk gebied voegen landschapskwaliteit toe. Hierbij wordt het omgevingsbeleid landschapsinclusief.

Om de beleidskeuzes op een heldere en voorspelbare manier te maken, hanteert de NOVI drie afwegingsprincipes, die helpen bij het prioriteren van de verschillende belangen en opgaven:

• 1. Combinaties van functies gaan voor enkelvoudige functies.
• 2. Kenmerken en identiteit van een gebied staan centraal.
• 3. Afwentelen wordt voorkomen.

Afweging met NOVI

De uitvoering van de NOVI vraagt om nieuwe manieren van samenwerken met blijvende brede, maatschappelijke betrokkenheid en inzet van overheden. Hierbij hanteert het NOVI vier uitgangspunten:

• We werken als één overheid, samen met de samenleving.
• We stellen de opgave(n) centraal.
• We werken gebiedsgericht.
• We werken permanent en adaptief aan de opgaven.

Het voorliggende bestemmingsplan past bij de ambities die het Rijk stelt om de transitie te maken naar een duurzame en circulaire economie (prioriteit 2). De ontwikkeling die met bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt, doet op geen enkele wijze afbreuk aan het ruimtelijk beleid van het Rijk.

3.1.2 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro)

De nationale belangen uit de NOVI die juridische borging vragen, worden geborgd in het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro). Deze AMvB is gericht op doorwerking van nationale belangen in gemeentelijke bestemmingsplannen en provinciale inpassingsplannen en zorgt voor sturing en helderheid van deze belangen vooraf.

De algemene regels in het Barro hebben vooral een conserverend/beschermend karakter. Het doel is te borgen dat geformuleerde nationale belangen niet gefrustreerd worden door ontwikkelingen die met bestemmingsplannen mogelijk worden gemaakt. De algemene regels die worden gesteld aan bestemmingsplannen zijn in het kader van de nationale belangen, voor zover relevant, meegenomen in dit bestemmingsplan.

Met het Barro maakt het Rijk voor 13 aangewezen nationale belangen gebruik van deze mogelijkheid om algemene regels te stellen voor bestemmingsplannen.

Gezien de ligging van het plangebied zijn er geen besluiten ten aanzien van de nationale belangen voor dit bestemmingsplan relevant.

3.2.1 Omgevingsvisie Noord-Brabant (2018)

Op 14 december 2018 is door Provinciale Staten van Noord-Brabant de Brabantse Omgevingsvisie "De kwaliteit van Brabant - Visie op Brabantse leefomgeving" vastgesteld. Deze Omgevingsvisie bevat de belangrijkste ambities voor de fysieke leefomgeving voor de komende jaren. Dat gaat om ambities op gebied van de energietransitie, een klimaatproof Brabant, Brabant als slimme netwerkstad en een concurrerende, duurzame economie. De omgevingsvisie geeft ook aan op welke nieuwe manieren de provincie met betrokkenen wil samenwerken aan omgevingsvraagstukken en welke waarden daarbij centraal staan. De Brabantse Omgevingsvisie geeft aan hoe de Brabantse leefomgeving er in 2050 uit zou moeten zien. En waar de provincie in 2030 tenminste moet staan om die lange termijndoelen te halen. De visie noemt een basisopgave en vier hoofdopgaven:

• De basis op orde: veiligheid, gezondheid en omgevingskwaliteit zijn van essentieel belang om goed te kunnen wonen, werken en leven in Brabant.
• Brabantse energietransitie: om Brabant op termijn energieneutraal te maken moeten we minder energie gebruiken en meer duurzame energie op gaan wekken.
• Slimme netwerkstad: de manier waarop we ons verplaatsen verandert en we stellen andere eisen aan steden. Dit heeft gevolgen voor het netwerk van steden en dorpen.
• Klimaatproof Brabant: als gevolg van klimaatverandering krijgen we meer extremen in temperatuur en neerslag. Hoe gaan we deze gevolgen aanpakken?
• Concurrerende, duurzame economie: Brabant wil top kennis- en innovatieregio blijven, waarbij de omslag naar een circulaire economie nodig is en digitalisering steeds belangrijker wordt.

De vier hoofdopgaven zijn belangrijk voor heel Noord-Brabant en spelen ook in de hele provincie. Bij de uitwerking van de vier hoofdopgaven is de basisopgave 'een veilige, gezonde leefomgeving met een goede omgevingskwaliteit' leidend.

Om de doelen van de hoofdopgave 'Werken aan de slimme netwerkstad' te bereiken, wordt ingezet op een samenhangende ruimtelijke koers waarin stad, land en mobiliteit met elkaar verbonden worden. Ingezet wordt op duurzame verstedelijking waarbij uitbreiding van het bestaande stedelijke gebied in steden en dorpen alleen wenselijk is vanuit kwalitatieve overwegingen en bij een concrete marktvraag.

Het streven is naar een stedelijk netwerk dat de gezondheid en het leefklimaat van de Brabanders versterkt. Aandacht gaat uit naar de milieukwaliteit en een aantrekkelijke en bereikbare groene omgeving en voorzieningenstructuur. Nabijheid en menging van wonen, werken, voorzieningen, parken en natuur draagt niet alleen bij aan gezondheid, maar nodigt ook uit tot sociale contacten en draagt daardoor bij aan de sociale cohesie binnen steden en dorpen. Dit is essentieel voor het functioneren van de slimme netwerkstad. Het gaat daarbij om het creëren van ontmoetingsplekken en een omgeving die uitnodigt tot sociale activiteiten.

De primaire verantwoordelijkheid voor het maken van keuzes over de inrichting van de fysieke leefomgeving ligt bij gemeenten. De provincie wil gemeenten volop ruimte bieden om hierin hun verantwoordelijkheid te nemen. Hierbij staan gemeenten niet los van hun omgeving. Door samen te werken met andere overheden, inwoners, bedrijfsleven en kennisinstellingen worden doelen makkelijker en sneller behaald. De provincie wil met deze visie bijdragen door de verdere invulling van de vier hoofdopgaven samen met gemeenten en andere partijen op te pakken. Regionale samenwerking heeft belangrijke toegevoegde waarde om de regio als koppelstuk te benutten.

De Brabantse Omgevingsvisie bevat geen sectorale beleidsdoelen. De concrete doelen, voor bijvoorbeeld natuur, water, veiligheid, milieu, mobiliteit en ruimtelijke kwaliteit staan nu nog in bestaande plannen van de provincie, zoals het Provinciaal Milieu- en Waterplan (PMWP), de structuurvisie Ruimtelijke Ordening, de nota Brabant Uitnodigend Groen (BrUG) en het Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan (PVVP).

De voorgenomen ontwikkeling die met dit bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt, past binnen het beleid van de Omgevingsvisie Noord-Brabant.

3.2.2 Interim omgevingsverordening Noord-Brabant (2022)

De Interim omgevingsverordening Noord-Brabant is door Provinciale Staten vastgesteld op 25 oktober 2019. Daarna is deze omgevingsverordening nog een aantal keer gewijzigd, waarbij de laatste wijziging is vastgesteld in april 2022.

De Interim omgevingsverordening betreft een samenvoeging van verschillende regelingen op provinciaal niveau met betrekking tot de fysieke leefomgeving. Dit betekent dat de regels betrekking hebben op milieu, natuur, ruimtelijke ordening, water, bodem en wegen. De Interim omgevingsverordening is daarbij een eerste stap op weg naar een definitieve omgevingsverordening, die op grond van de Omgevingswet wordt vastgesteld en die verplicht is voor provincies.

Per onderwerp zijn in de verordening gebieden tot op perceelsniveau begrensd. De onderwerpen in de verordening komen uit de provinciale omgevingsvisie en structuurvisie; de belangrijkste onderwerpen in de Interim omgevingsverordening zijn:

• omgevingskwaliteit;
• stedelijke ontwikkelingen;
• duurzame energie;
• natuurgebieden en andere gebieden met waarden;
• agrarische ontwikkelingen;
• overige ontwikkelingen in het buitengebied.

Voor sommige onderwerpen zijn in de verordening regels opgenomen waarmee gemeenten rekening moeten houden bij het opstellen van ruimtelijke plannen. In de Interim omgevingsverordening Noord-Brabant wordt onderscheid gemaakt tussen rechtstreeks werkende regels en instructieregels voor gemeenten.

Rechtstreeks werkende regels

Binnen het onderhavige plangebied zijn geen rechtstreeks werkende regels ten aanzien van milieubescherming van toepassing. Voor de rechtstreeks werkende regels landbouw is het gebied aangeduid als 'Landelijk gebied' en als "Stalderingsgebied".

Instructieregels gemeenten

Voor het plangebied zijn de volgende instructieregels gemeenten van toepassing.

• Landelijke kern en Stedelijk gebied (instructieregels gemeenten: stedelijke ontwikkeling en erfgoed)
• Stalderingsgebied (Instructieregels gemeenten: specifieke gebieden voor agrarische ontwikkelingen)
• Normen wateroverlast Stedelijk gebied (Instructieregels voor waterschappen: watersystemen, -veiligheid en -berging).

Landelijke kern en Stedelijk gebied (rood gekleurd) - instructieregels gemeenten: stedelijke ontwikkeling en erfgoed

(Duurzame) stedelijke ontwikkeling

Een bestemmingsplan dat voorziet in de ontwikkeling van een locatie voor wonen, werken of voorzieningen ligt binnen stedelijk gebied en bevat, conform 'artikel 3.42 duurzame stedelijke ontwikkeling' een onderbouwing dat de ontwikkeling past binnen de regionale afspraken en het een duurzame stedelijke ontwikkeling is.

Een duurzame stedelijke ontwikkeling voor wonen, werken of voorzieningen:

• bevordert een goede omgevingskwaliteit met een veilige en gezonde leefomgeving;
• bevordert zorgvuldig ruimtegebruik, waaronder de transformatie van verouderde stedelijke gebieden;
• geeft optimaal invulling aan de mogelijkheden voor productie en gebruik van duurzame energie;
• houdt rekening met klimaatverandering, waaronder het tegengaan van hittestress en voldoende ruimte voor de opvang van water;
• geeft optimaal invulling aan de mogelijkheden voor duurzame mobiliteit;
• draagt bij aan een duurzame, concurrerende economie.

Om zorgvuldig ruimtegebruik te bevorderen op een bedrijventerrein, bevat het bestemmingsplan regels over:

• een bij de aard van het bedrijventerrein en de toe te laten functies passende kavelomvang;
• het beperken van ontwikkelingen die een effectief gebruik van het bedrijventerrein beperken, waaronder:
  • 1. bedrijfswoningen;
  • 2. bedrijven die doelmatig gevestigd kunnen worden in gemengde gebieden tenzij deze bedrijven concept-versterkend werken en geclusterd worden;
  • 3. voorzieningen die gelet op hun publieksaantrekkende werking thuishoren in centrumgebieden tenzij deze concept-versterkend werken en geclusterd worden.

De ontwikkeling past binnen de regionale afspraken en de stedenbouwkundige- en landschappelijke inrichting houdt rekening met de omgevingskwaliteit in het gebied en de naaste omgeving en draagt bij aan een duurzame en concurrerende economie. Bij de inrichting van het GTPB wordt invulling gegeven aan de mogelijkheiden voor gebruik van duurzame energie, het toepassen van klimaatadaptieve maatregelen en het bieden van mogelijkheden voor duurzame mobiliteit. Met de clustering van duurzame, circulaire bedrijven wordt zorgvuldig ruimtegebruik gestimuleerd. In de regels van dit bestemmingsplan is vastgelegd welk type bedrijven is toegestaan en welke kavelomvang is toegestaan. Ook is vastgelegd welke functies op het terrein zijn toegestaan, passend bij de aard van het bedrijventerrein. Bedrijfswoningen, zelfstandige kantoren en zelfstandige detailhandel zijn uitgesloten.

De voorgenomen ontwikkeling die met dit bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt, is niet strijdig met de Interim omgevingsverordening.

3.2.3 Ontwerp Omgevingsverordening

Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant hebben op 23 maart 2021 de ontwerp Omgevingsverordening Noord-Brabant vastgesteld. Het ontwerp is opgesteld om te voldoen aan de nieuwe Omgevingswet en zal van kracht worden tegelijkertijd met de inwerkingtreding van de Omgevingswet.

Bij het opstellen van de ontwerp omgevingsverordening zijn de huidige regels in de Interim omgevingsverordening als uitgangspunt gehanteerd. De belangrijkste wijzigingen zijn:

• Er is aansluiting gezocht bij de opbouw van de rijksregels. Diverse nadere regelingen zijn in de Omgevingsverordening verwerkt.
• Vanwege het vervallen van de Wet bodembescherming zijn nieuwe regels opgenomen om verontreiniging van het grondwater te voorkomen. Het voorstel is om daarvoor ook voorbeschermingsregels vast te stellen.
• De aanwijzing van voor verzuring gevoelige kwetsbare gebieden (Wav-kaarten) is vervallen.
• De rechtstreeks werkende regels voor de ontwikkeling van veehouderij en mestbewerking vervallen. Het voorstel is om die te vervangen door voorbeschermingsregels.
• De rechtstreeks werkende regels gebaseerd op de Wet ruimtelijke ordening (Wro) zijn vervallen.
• Er is een attentiezone geluid opgenomen langs provinciale wegen waarbinnen aandacht wordt gevraagd voor het oprichten van geluidgevoelige bebouwing.

Daarnaast is er een aantal wijzigingen doorgevoerd naar aanleiding van nieuwe inzichten:

• Er zijn regels opgenomen voor een maximale boordiepte voor bodemenergiesystemen.
• Er zijn regels opgenomen voor grondverzet in grondwaterbeschermingszones, inclusief de toepassing voor PFAS-houdende grond.
• De regels voor het kappen van houtopstanden zijn aangepast vanwege de Brabantse Bossenstrategie.
• Omgevingskwaliteit heeft een centrale plek gekregen bij de instructieregels voor het omgevingsplan aan gemeenten. Hierbij is een bouw-sloop regeling vormgegeven en is een ruime maatwerkregeling opgenomen ter versterking van omgevingskwaliteit.
• De mogelijkheden voor collectieve woonvormen in het buitengebied zijn verruimd.
• Er zijn wijzigingen doorgevoerd in de gebieden op de kaart die aangeven waar welke regels gelden. Naast actualisaties zijn er ook gebieden vervallen of samengevoegd.

Voor het plangebied in combinatie met het voornemen zijn met name de volgende zaken relevant:

• De gronden zijn aangewezen als 'Stedelijk gebied'. Hiervoor gelden dezelfde regels als vastgesteld in de interim omgevingsverordening (zie paragraaf 3.2.2)
• Een omgevingsplan bepaalt dat voorafgaand aan het verrichten van een bouwactiviteit voor een gebouw of gedeelte van een gebouw dat de bodem raakt, inclusief een daaraan grenzende tuin of een aangrenzend terrein, onderzocht wordt of er sprake is van een mobiele verontreinigingssituatie. Ter plaatse van de mobiele verontreinigingssituatie mag niet worden gebouwd, tenzij de bron van de verontreiniging niet is gelegen op het te bebouwen perceel.
• Een omgevingsplan bepaalt dat het verrichten van activiteiten op een locatie met een historische bodemverontreiniging zonder onaanvaardbaar verspreidingsrisico alleen is toegestaan nadat mitigerende maatregelen zijn toegepast ter bescherming van het bodem- en watersysteem, die verdere verontreiniging van de bodem en het grondwater voorkomen, beperken of ongedaan maken en die redelijkerwijs kunnen worden verlangd.
• Boringen ten behoeve van bodemenergiesystemen zijn toegestaan tot een diepte van 80 meter.

De ontwerp omgevingsverordening is op dit het moment geen toetsingskader. Overigens kan wel worden opgemerkt dat het bestemmingsplan niet strijdig is met de ontwerp omgevingsverordening.

3.3.1 Structuurvisie Boxtel 2011

In juni 2011 heeft de gemeenteraad de structuurvisie Verfrissend Boxtel vastgesteld. De structuurvisie bestaat uit de Atlas (de ruimtelijke analyse en opgave) de Agenda (de visie op deelgebieden) en het Bedrijfsplan (de uitvoeringsagenda). De structuurvisie vormt een toetsingskader voor nieuwe initiatieven, biedt de basis voor concrete projecten en is een instrument om ondernemers en andere overheden bij de planvorming te betrekken en ze daarin te faciliteren. De vigerende sectorale beleidsstukken zijn in de structuurvisie beschreven en, voor zover nog relevant, overgenomen.

Boxtel presenteert zich in de structuurvisie als het hart van het Groene Woud, met onder andere de Kampina en de Dommel als belangrijke groene waarden. De kern van de structuurvisie is het koppelen van Boxtel aan het Groene Woud, waardoor wonen en werken zullen profiteren. Boxtel maakt daarom onder andere een keuze voor sterk herkenbaar centrum en een vitaal Ladonk/Vorst.

Deelgebied Westelijke Poort (Structuurvisie)

In de structuurvisie zijn het geldende beleid en de ambities samengebracht in een visie op de deelgebieden. GTPB maakt deel uit van het deelgebied Westelijke Poort en is aangeduid als deel Ladonk-Vorst (LA-V). Samen met de delen Ladonk en Stationszone wordt voor Ladonk-Vorst ingezet op een duurzame uitstraling. Dit gebied is weliswaar een dominant industrieel werkmilieu, maar met bedrijven die op een hoogwaardige duurzame wijze hun productieprocessen hebben ingericht. Er wordt niet gekozen voor een bepaalde specialisatie in dit gebied, maar voor differentiatie.

Door profilering van Ladonk-Vorst via succesvolle, innovatieve bedrijven en door een 'hoogwaardige' invulling kan Ladonk-Vorst een aantrekkelijke verbinding vormen naar het Groene Woud en de Kampina.

De ontwikkeling van het GTPB past binnen de visie die is opgesteld voor Ladonk-Vorst. Het bedrijventerrein zal zich met name richten op duurzaamheid en circulariteit, waarmee het goed past binnen de aangegeven kaders uit de structuurvisie.

3.3.2 Economische Agenda Boxtel 2016 - 2021

De gemeente Boxtel wil voor het versterken van de lokale economie de kracht van burgers, bedrijven, maatschappelijke instellingen, ketenpartners en medeoverheden aanboren. De gemeente heeft de ambitie uitgesproken om de economische positie van Boxtel in de regio (en daarbuiten) te versterken. Daarbij moet de regio actiever bij de ontwikkelingen van Boxtel worden betrokken en andersom. Er moeten relaties gelegd worden met de regio's om Boxtel heen. Daartoe is de Economische Agenda Boxtel 2016 - 2021 opgesteld.

De gemeente Boxtel wil vanuit haar eigenheid en eigen kracht haar bijdrage leveren aan het versterken van de lokale en regionale economie. Hiervoor is het van belang om heldere keuzes te maken en een helder profiel te kiezen. Door een helder profiel te kiezen is het makkelijker van meerwaarde te zijn voor regionale samenwerkingsverbanden. De Boxtelse agenda kan daarmee beter onder de aandacht worden gebracht. Bovendien biedt het aanknopingspunten voor de verschillende partners om een bijdrage te leveren.

De strategie van Boxtel is tweeledig:

1. De basis op orde en versterken;

2. Kansen voor nieuwe economische dragers benutten.

De gemeente Boxtel wil graag kansen voor de lokale economie verzilveren. Belangrijk hiervoor is dat de basis op orde is. Dat betekent dat de randvoorwaarden voor bedrijven om te kunnen ondernemen in Boxtel optimaal zijn. Het gaat in dit kader om de dienstverlening aan ondernemers. Van belang hierbij is dat economisch ontwikkeling en werkgelegenheid belangrijke dragers zijn voor sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen en milieudoelstellingen.

Het motto van het economisch profiel van Boxtel is "Boxtel, duurzaam creëren". Dit motto haakt aan op de unieke sterkten in de lokale economie: de maakindustrie die creëert, de inzet op duurzaamheid en de creativiteit binnen het beroepsonderwijs.

Met dit profiel kan Boxtel aanhaken bij de ontwikkelingen in de regio's Agrifood Capital en Brainport. Daarvoor is wel van belang de lokale sterke punten goed in beeld te hebben, te weten wat partijen nodig hebben om te excelleren en dit goed naar buiten uitdragen.

Voor een helder profiel is het belangrijk dat Boxtel keuzes maakt binnen haar economisch beleid. Op basis van de sociaal-economische analyse komen de Hightech Systemen & Materialen (HTSM) en Agrifood als belangrijke sectoren naar voren. Binnen agrifood is er daarbij speciale aandacht voor foodprocessing, maar ook voor circulaire economie (een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en het behoud van natuurlijke hulpbronnen als uitgangspunt neemt en waardecreatie voor mens, natuur en economie in iedere schakel nastreeft). Daarnaast is er de laatste jaren veel inzet gepleegd op het samenwerken in het Groene Woud, het landschap en de Dommel. Dit biedt kansen voor het versterken van de vrijetijdseconomie. Boxtel biedt verder een sterk aanbod van gespecialiseerde middelbare beroepsopleidingen. Daarbij biedt dit gespecialiseerde onderwijs voor Boxtel kansen om de netwerken van de regio te bedienen met onderscheidend aanbod.

In de Economische Agenda heeft de gemeente Boxtel de voornoemde sectoren als speerpuntsectoren aangemerkt. In dat kader wil de gemeente onder andere het volgende bereiken:

• Inzetten op projecten binnen de circulaire economie.
• Professionaliseren en opschalen GreenTech.
• Intensievere relaties tussen onderwijs, bedrijven en overheid.
• Samenwerking in Het Groene Woud intensiveren.
• Het opstellen van een agenda met onderwijsinstellingen en ondernemers over intensievere samenwerking.
• Creëren van experimenteerruimte voor studenten die kunnen bijdragen het oplossen van maatschappelijke vraagstukken.
• Korte lijnen tussen werkgevers en onderwijsinstellingen.
• Groei van de werkgelegenheid en werkgevers nauw betrekken bij toeleiden van mensen met achterstand op de arbeidsmarkt.
• Grotere overlevingskans startende bedrijven door coaching en advies.
• Huisvestingsmogelijkheden en flexibele werkplekken voor kleine zelfstandigen en ZZP-ers.

De voorgenomen ontwikkeling die met dit bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt, past binnen het beleid van de Eonomische Agenda Boxtel.

3.3.3 Schone luchtakkoord

In december 2020 heeft de gemeente Boxtel het Schone luchtakkoord ondertekend. De deelnemende partijen stellen als gezamenlijk doel om in 2030 minimaal 50% gezondheidswinst uit binnenlandse bronnen te realiseren ten opzichte van 2016. Daartoe voeren zij de afspraken uit dit akkoord uit.

Deze afspraken bevatten algemene bepalingen, landelijke maatregelen van de Rijksoverheid en deelnemende overheden en een aanvullend uitvoeringsplan per deelnemende gemeente of provincie. Ook om de luchtvervuiling uit het buitenland terug te dringen wordt de inzet in internationaal verband versterkt door ambitieus luchtkwaliteitsbeleid. Het streefresultaat is dat mensen in Nederland daardoor gemiddeld vier maanden langer leven. Voor heel Nederland levert dat €3 tot €6 miljard aan maatschappelijke baten per jaar op.

In een later stadium zal de gemeente een concreet uitvoeringsplan vaststellen. Daarin wordt gekeken naar het meenemen van verbetering van de luchtkwaliteit bij bestaande projecten en doelstellingen zoals het stimuleren van elektrisch vervoer, het gebruik van OV, het verduurzamen van bedrijventerreinen, de regionale energiestrategie en het verlagen van de stikstofuitstoot. Daarnaast wordt onderzocht of er mogelijk meer bijgedragen kan worden door vergunningverlening en toezicht en handhaving.

4.4.1 Quickscan natuurwetgeving

Bij een ruimtelijke ontwikkeling dient rekening gehouden te worden met natuurwetgeving. Voor een nieuw bestemmingsplan is het noodzakelijk het plan te toetsen aan de Wet natuurbescherming (hierna Wnb) en het beschermingskader van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). In de provincie Noord-Brabant heet het NNN het Natuurnetwerk Brabant (hierna NNB). Het NNB is planologisch beschermd en loopt via het ruimtelijk ordeningsrecht. De Wnb is opgedeeld in de gebiedsbescherming en soortenbescherming. Hieronder valt tevens de bescherming van houtopstanden.

In januari 2022 is een quickscan natuurwetgeving uitgevoerd voor het plangebied. In deze quickscan natuurwetgeving zijn de eventuele negatieve effecten op beschermde soorten en gebieden en benodigde vervolgstappen in het kader van de Wnb in beeld gebracht (zie Bijlage 5).

Natura 2000-gebieden

Het plangebied ligt circa 1,5 kilometer ten oosten van Natura 2000-gebied “Kampina & Oisterwijkse Vennen”. Andere Natura 2000-gebieden liggen op meer dan 10 kilometer afstand en zijn niet meegenomen in de beoordeling van deze quickscan.

Ligging plangebied ten opzichte van de Natura 2000-gebieden.

Door de ligging van het plangebied (afstand tot stikstofgevoelige habitattypen van de Natura 2000-gebieden) is een toename van emissies van stikstof, met als gevolg verzuring en vermesting, mogelijk. De effecten ontstaan door de uitstoot van nieuwe bedrijven en de verkeer aantrekkende werking van het bedrijventerrein. Andere effecten (zoals directe effecten op doelsoorten) zijn gezien de afstand en ligging van het dorp Lennisheuvel tussen het plangebied en Natura 2000-gebieden op voorhand uitgesloten.

De mogelijke verandering van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden is berekend in een AERIUS-berekening (zie paragraaf 4.4.3).

Houtopstanden

Houtopstanden buiten de bebouwde kom van minimaal 1.000 m2 of 21 bomen per rij zijn beschermd onder de Wnb. De houtopstand in het noordwesten van het gebied beslaat een oppervlakte groter dan 1.000 m2 en ligt buiten de bebouwde kom. Voor het verwijderen van de houtopstand is een kapmelding bij het bevoegd gezag van de Provincie Noord-Brabant verplicht en geldt een herplantplicht. Wanneer dat aan de orde is, dan zal aan deze herplantplicht worden voldaan.

De gemeente heeft het voornemen om medio 2023 een herbegrenzingsverzoek in te dienen. Als dit verzoek wordt gehonoreerd komen de bomen binnen de bebouwde kom te staan en zal het gemeentelijk beleid van toepassing zijn. In de Algemene Plaatselijke Verordening van de gemeente Boxtel is opgenomen dat voor het vellen van de houtopstand een omgevingsvergunning noodzakelijk is en kan een herplantplicht opgelegd worden.

Natuurnetwerk Brabant

Het plangebied ligt buiten het Natuurnetwerk Brabant (NNB). Het meest nabijgelegen NNB-onderdeel ligt op circa 630 meter ten zuidwesten van het plangebied en betreft een ecologische verbindingszone langs de Heerenbeekloop. Op circa 650 meter ten noorden stroomt de Dommel. De Dommel inclusief enkele aangrenzende percelen zijn onderdeel van het NNB. Deze percelen zijn aangewezen als “N03.01 Beek en Bron” en/of “N16.01 Droog bos met productie”.

Binnen de provincie Noord-Brabant is toetsing van effecten door (in)directe aantasting noodzakelijk. Van directe aantasting is geen sprake, omdat het plangebied buiten het NNB ligt. Van indirecte aantasting is geen sprake, omdat het plan niet leidt tot afname van de doelen tot het versterken van de natuurlijke verbindingen in Nederland. Het bedrijventerrein vormt geen barrière, vanwege de afstand tot het NNB en ligging nabij de bebouwde kom en de spoorbaan.

Ligging plangebied ten opzichte van het NNB

Soortenbescherming

Voor het onderzoek naar beschermde soorten zijn een bureauonderzoek en een veldbezoek uitgevoerd. Voor het bureauonderzoek is gebruik gemaakt van vrij beschikbare informatie, zoals verspreidingsgegevens van de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) van de afgelopen vijf jaar (periode 01-01-2016 t/m 23-11-2021). Daarnaast is gebruik gemaakt van eerdere rapportages met toetsingen van het plangebied en de verspreidingsatlas (verspreidingsatlas.nl) voor de verspreidingsgegevens van beschermde soorten.

Aanwezigheid beschermde soorten

Op basis van het bureauonderzoek en veldbezoek kan het volgende geconcludeerd worden:

• Flora: Geschikte groeiplaatsen ontbreken. Beschermde soorten flora zijn uitgesloten.

• Broedvogels zonder jaarrond beschermd nest: Beschermde broedvogels zonder jaarrond beschermd nest komen voor.
• Broedvogels met jaarrond beschermd nest: Broedlocaties en leefgebied van de kerk- en steenuil zijn mogelijk aanwezig. Broedlocaties en essentieel leefgebied van overige soorten zijn uitgesloten.
• Grondgebonden zoogdieren: Het plangebied is geschikt voor verblijfplaatsen en als leefgebied voor diverse soorten zoals (kleine) marterachtigen en andere algemene soorten grondgebonden zoogdieren.
• Vleermuizen: Het plangebied herbergt mogelijk verblijfplaatsen van soorten die in boomholten in open landschap leven. In het plangebied liggen geen essentiële vliegroutes en het plangebied op zichzelf vormt geen essentieel foerageergebied.
• Reptielen: Binnen het plangebied zijn beschermde reptielen uitgesloten.
• Amfibieën: Binnen het plangebied is mogelijk leefgebied van algemene soorten amfibieën en alpenwatersalamander aanwezig.
• Vissen: Beschermde vissoorten zijn uitgesloten binnen het plangebied.
• Overige soorten: Het plangebied herbergt mogelijk voortplantingsplaatsen van de teunisbloempijlstaart.

Effecten en toetsing

Op basis van de quickscan is de aanwezigheid van een aantal beschermde soorten niet uit te sluiten in het plangebied. Bij het uitvoeren van werkzaamheden vindt mogelijk verstoring en/of aantasting van broedplaatsen en leef- en foerageergebied van de aangetroffen soorten plaats. Daarnaast kunnen de werkzaamheden ook leiden tot mogelijk verwonden en doden van individuen. De nieuwe bestemming kan ook leiden tot permanente aantasting van het leefgebied.

Door de mogelijke effecten kunnen verbodsbepalingen van de Wnb worden overtreden, mits er geen mitigerende maatregelen getroffen worden. Deze overtreding van verbodsbepalingen geldt voor de Broedvogels zonder jaarrond beschermde nesten, de kerkuil, de steenuil, vleermuizen en de Teunisbloempijlstaart.

Binnen de provincie Noord-Brabant geldt een vrijstelling voor de binnen het plangebied algemeen voorkomende grondgebonden zoogdieren en amfibieën. Deze zijn hieronder daarom niet meegenomen. Voor deze soorten geldt de zorgplicht.

Vergunbaarheid

Vanwege de mogelijke permanente aantasting van het leefgebied, ontstaan ook risico's voor de vergunbaarheid. Voor beschermde soorten die mogelijk aanwezig zijn in het plangebied is in het huidige plan geen ruimte aanwezig:

• Vogels zonder jaarrond beschermde nesten: Door de nieuwe inrichting verdwijnen verschillende landschapselementen die als broedplaats voor verschillende soorten kunnen dienen.
• Vogels met jaarrond beschermde nesten: Door de nieuwe inrichting neemt het areaal leefgebied af, waardoor mogelijk de prooibeschikbaarheid daalt en broedterritoria verdwijnen.
• Marterachtigen: Door de nieuwe inrichting neemt het areaal leefgebied af, waardoor landschapselementen met verblijfmogelijkheden en mogelijk de prooibeschikbaarheid daalt en territoria verdwijnen.
• Vleermuizen: Door de nieuwe inrichting verdwijnen mogelijk aanwezige verblijfplaatsen.
• Alpenwatersalamander: Door de nieuwe inrichting neemt het areaal leefgebied af, waardoor landschapselementen met verblijfmogelijkheden en voorplantingswateren verdwijnen.
• Teunisbloempijlstaart: Door de nieuwe inrichting neemt het areaal leefgebied af, waardoor landschapselementen met waardplanten verdwijnen.

Hierdoor komt de staat van instandhouding van de verschillende soorten mogelijk in het gedrang. Door maatregelen te nemen, zoals het behouden van de verschillende landschapselementen of terugbrengen van deze landschapselementen in aangrenzende percelen is de vergunbaarheid van het plan groter. In dat geval kan het plan vastgesteld worden, onder voorwaarden dat soortgericht onderzoek uitgevoerd wordt om vast te stellen of een ontheffing in het kader van de soortbescherming van de Wnb noodzakelijk is.

Mitigerende maatregelen

Door het uitvoeren van mitigerende maatregelen zijn effecten te beperken. In de volgende tabel staan de mitigerende maatregelen die per soort(groep) genomen kunnen worden om overtredingen van verbodsartikelen van de Wnb te voorkomen.

Tabel: Mitigerende maatregelen per soortgroep

4 Voor het creëren van nieuwe structuren voor behoud van huidige leefgebied dient naar percelen in de directe omgeving gezocht te worden. Mogelijk zijn de percelen van “Vorst C” hiervoor beschikbaar.

Vervolgonderzoeken

In de volgende tabel zijn de soort(groep)en opgenomen waarvoor soortgericht onderzoek noodzakelijk is, indien de mitigerende maatregelen niet toepasbaar zijn.

Tabel: Benodigd onderzoek per soortgroep

Conclusie

Het plan leidt tot een toename van de stikstofdepositie van meer dan 0,00 mol/ha/jaar in Natura 2000-gebied Kampina & Oisterwijkse Vennen (zie paragraaf 4.4.3). Als het mogelijk is om te salderen waarbij de toename van de stikstofdepositie tot nul wordt gereduceerd, is geen belemmering voorzien voor de vergunbaarheid.

De houtopstand in het noordwesten van het gebied beslaat een oppervlakte groter dan 1.000 m2 en ligt buiten de bebouwde kom. De gemeente heeft het voornemen om medio 2023 een herbegrenzingsverzoek in te dienen. Als dit verzoek wordt gehonoreerd komen de bomen binnen de bebouwde kom te staan en zal het gemeentelijk beleid van toepassing zijn. In de Algemene Plaatselijke Verordening van de gemeente Boxtel is opgenomen dat voor het vellen van de houtopstand een omgevingsvergunning noodzakelijk is en kan een herplantplicht opgelegd worden. Wanneer dat aan de orde is, dan zal aan de geldende herplantplicht worden voldaan.

Door het plan treden geen (in)directe effecten op het NNB. Hiervoor zijn geen vervolgstappen noodzakelijk.

Op basis van de quickscan kan worden geconcludeerd dat beschermde soorten mogelijk essentiële functies hebben in het plangebied. In het huidige plan is geen ruimte voor de beschermde soorten. Dit levert risico’s op voor de vergunbaarheid van het plan. Met de voorgestelde mitigerende maatregelen, is overtreding van een deel van de verbodsartikelen van de Wnb uitgesloten. Dit geldt niet voor alle verbodsartikelen en daarom is soortgericht onderzoek naar beschermde soorten noodzakelijk. Uit de resultaten van het onderzoek volgt of een ontheffing soortbescherming Wnb noodzakelijk is om de activiteiten uit te kunnen voeren.

Vervolgstappen

In het kader van de gebiedsbescherming dient onderzocht te worden of saldering van de stikstofdepositie tot de mogelijkheden behoort. Indien dit niet mogelijk, dient een ADC-toets uitgevoerd te worden voor de vergunningsaanvraag.

In het kader van de soortbescherming dient naar de mogelijkheden te worden gezocht voor behoud van essentiële functies van beschermde soorten binnen en/of rondom het plangebied en dient soortgericht onderzoek naar de soorten uit de verschillende soortgroepen uitgevoerd te worden. Op basis van de resultaten volgt of een activiteitenplan opgesteld dient te worden ter onderbouwing van een eventuele ontheffingsaanvraag.

4.4.2 Soortgericht onderzoek

Naar aanleiding van de uitkomsten van de Quickscan is een Flora en fauna-onderzoek uitgevoerd (zie Bijlage 6) naar de volgende soort(groep)en:

• Kerk- en steenuil.
• Kleine marterachtigen.
• Vleermuizen.
• Alpenwatersalamander.
• Teunisbloempijlstaart.

Uit het onderzoek blijkt dat het plangebied leefgebied en verblijfplaatsen van diverse algemene soorten amfibieën, broedvogels, vissen en zoogdieren bevat. Voor soorten als steenmarter en wezel vormt het plangebied leefgebied met verblijffuncties. Voor de teunisbloempijlstaart vormt een deel van het plangebied potentieel leefgebied door de grote aantallen waardplanten. De soort is tijdens het onderzoek niet waargenomen, maar kan zich vestigen. Daarnaast maakt het plangebied onderdeel uit van belangrijk foerageergebied van de gewone dwergvleermuis uit de omgeving. Andere soorten vleermuizen zoals gewone grootoorvleermuis, laatvlieger en ruige dwergvleermuis maken hier incidenteel gebruik van.

Door het voornemen zal een deel van de functies binnen het plangebied plaatsmaken voor een bedrijventerrein. Van de volgende soorten zullen functies aangetast worden:

• Diverse algemene soorten amfibieën, broedvogels, vissen en zoogdieren.
• Voor soorten steenmarter en wezel zal het leefgebied met verblijffuncties worden aangetast.
• Voor de teunisbloempijlstaart is sprake van potentieel leefgebied vanwege de vele waardplanten.
• Voor de gewone dwergvleermuis zal belangrijk foerageergebied worden aangetast.

Conclusie

Als gevolg van het aantasten van het (potentieel) leefgebied, verblijffuncties en belangrijk foerageergebied zijn mitigerende maatregelen noodzakelijk. Wanneer zorgvuldig omgegaan wordt met het leefgebied van deze soorten en de mitigerende maatregelen gehanteerd worden, is de zekerstelling van de uitvoering van het plan vanuit het oogpunt van de Wet natuurbescherming, soortbescherming gewaarborgd. Voor de uitvoering van het project, na vergunningverlening, is een ontheffing in het kader van de Wet natuurbescherming noodzakelijk. Bij inachtneming van de in de rapportage voorgestelde mitigerende maatregelen is zicht op het verkrijgen van een ontheffing.

Het gaat daarbij om de volgende mitigerende maatregelen:

• De oppervlakte van de in het bestemmingsplan opgenomen bestemming 'Groen' (2 hectare), zal voor een oppervlakte van minimaal één hectare als optimaal leefgebied voor steenmarter en wezel ingericht worden.
• Voor de optimalisatie van het leefgebied voor steenmarter en wezel worden de maatregelen uit de Handreiking Kleine Marters van de Provincie Noord-Brabant gehanteerd.
• Behoud van zoveel mogelijk bestaande lijnvormige groenstructuren binnen en aan de randen van het plangebied.
• Invulling van het groen op de bedrijventerrein en de groenstroken zoveel als mogelijk laten aansluiten op elkaar.
• Invulling van al het groen op basis van aanwezige natuurwaarden:
  • 1. Planten van inheemse soorten uit de omgeving.
  • 2. Geen exoten of cultivars planten.
  • 3. Rommelhoekjes met ruigten inrichten, vrij van verstoring.
• Beheerplan voor het groen opstellen dat aansluit op de huidige natuurwaarden.
• Hekken en andere vormen van perceelafscheidingen dienen passeerbaar te blijven voor aanwezige soorten.
• Zoveel mogelijk beperken van het gebruik van kunstmatige verlichting in de richting van aanwezig groen.
• Indien gebruik van kunstmatige verlichting noodzakelijk is, deze aanpassen op de omgeving door het opstellen van een verlichtingsplan met maatregelen zoals:
  • 1. Schijnen op groenstructuren zoveel als mogelijk te voorkomen.
  • 2. Gebruik van diervriendelijke kleuren verlichting.
  • 3. Gebruik van sensoren, waardoor verlichting aangaat als het noodzakelijk is.

• Beperken van het aantal rijbewegingen en andere vormen van menselijke activiteiten tussen zonsondergang en zonsopkomst nabij de bestemmingen groen.
• Hanteer de volgende uitgangspunten voor de voorzieningen langzaam verkeer binnen de bestemming 'Groen':
  • 1. Invulling van voorzieningen zo min mogelijk door groenstructuren.
  • 2. Voorzieningen worden zoveel mogelijk aan één zijde van de groenstrook ingericht om het oppervlak aaneengesloten groen te maximaliseren.;
  • 3. Het aantal doorsnijdingen van natuurlijke groenstroken wordt tot een minimum beperkt om versnippering van leefgebieden te minimaliseren.
  • 4. Verlichting wordt geminimaliseerd door gebruik te maken van toepassingen zoals bewegingssensoren, natuurvriendelijke verlichting, timers voor instellen van perioden waarin het licht aan staat etc.
• Inventariseren van teunisbloempijlstaart binnen het plangebied tot aan start van werkzaamheden of het jaarlijks handmatig verwijderen van aanwezige waardplanten voor mei.

4.4.3 Aerius-berekeningen

De mogelijke verandering van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden door de voorgenomen ontwikkeling is berekend in een AERIUS-berekening voor de gebruiksfase. (zie Bijlage 7). De AERIUS-berekening voor de aanlegfase moet vanwege recente jurisprudentie nog plaatsvinden.

Methode

De belasting van de Natura 2000-gebieden rondom de emissiebronnen is berekend met behulp van een verspreidingsmodel. De verspreidingsberekeningen zijn uitgevoerd met behulp van de online-applicatie Aerius- Calculator (versie 2021). Aerius-Calculator is een rekenprogramma om de verspreiding van stoffen in de lucht te simuleren. Daarnaast berekent het model hoeveel van die stoffen per hectare terechtkomt (depositie).

Op het moment dat de nieuwe Aerius-calculator 2022 beschikbaar komt, worden beide Aerius-berekeningen met deze calculator uitegevoerd.

Uitgangspunten gebruiksfase

De depositie in de gebruiksfase wordt veroorzaakt door de geprojecteerde bedrijven op GTPB en de verkeersaantrekkende werking van het bedrijventerrein.

Bedrijvigheid

Op het bedrijventerrein ontstaat NOx en NH3 emissie vanwege de uitstoot van bedrijven. De emissie is bepaald aan de hand van de kerngetallen behorend bij juridisch-planologische maximale milieucategorie ter plaatse. De emissie van toekomstige bedrijven zal afhankelijk zijn van verschillende factoren, zoals bedrijfsactiviteiten, bedrijfsprocessen, verbrandingsinstallaties en dergelijke. Het is niet bekend welke bedrijven zich in het ontwikkelingsgebied gaan vestigen. Daarom is gebruik gemaakt van de volgende door Arcadis ontwikkelde emissiekentallen voor bedrijventerreinen (actualisatie 2021).

Tabel: Overzicht emissiekentallen Arcadis voor bedrijventerreinen, actualisatie 2021

Op basis van de oppervlakte van het terrein en de emissiekentallen per milieucategorie zijn de bijbehorende NOx en NH3 uitstoot berekend, deze zijn weergegeven in de volgende tabel.

Tabel: Uitstoot per gedeelte bedrijventerrein

Verkeersaantrekkende werking

Het bedrijventerrein heeft een verkeersaantrekkende werking. Vanwege de veranderde verkeerssituatie rondom het plangebied veranderen verkeersintensiteiten op bepaalde wegdelen, hierdoor verandert ook de hoeveelheid NOx en NH3 die wordt uitgestoten en locatie waar wordt uitgestoten. Om de effecten hiervan op de stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden mee te nemen wordt een verschilberekening uitgevoerd tussen de plansituatie en de autonome situatie.

De verkeersbewegingen worden meegenomen vanaf het bedrijventerrein tot het moment dat het verkeer opgaat in het autonome verkeer. Hierbij wordt rekening gehouden met de verkeerscategorieën licht verkeer, middelzwaar vrachtverkeer en zwaar vrachtverkeer en de stagnatiefactor op het wegvak. De verkeerscijfers hebben betrekking op het jaar 2030.

Uitgangspunten aanlegfase

PM

Resultaten en conclusie

De maximale berekende stikstofdepositie in de gebruiksfase is 0,28 mol/ha/jaar in het Natura 2000-gebied Kampina & Oisterwijkse Vennen. Daarnaast vindt er stikstofdepositie plaats op de Natura2000-gebieden Loonse en Drunense Duinen & Leemkuilen, Vlijmens Ven, Moerputten& Bossche Broek, Kempenland-West, Regte Heide& Riels Laag, Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux, Langstraat en Strabrechtse Heide & Beuven. Op basis van dit resultaat is een Passende beoordeling opgesteld (zie paragraaf 4.4.4).

4.4.4 Passende beoordeling

De ontwikkeling van de voorgenomen ontwikkeling GTPB leidt tot emissies van NOx en NH3 vanwege de uitstoot van nieuwe bedrijven op GTPB. Ook heeft GTPB een verkeersaantrekkende werking. Vanwege de veranderde verkeerssituatie rondom het plangebied veranderen verkeersintensiteiten op bepaalde wegdelen, hierdoor verandert ook de hoeveelheid NOx en NH3 die wordt uitgestoten en locatie waar het wordt uitgestoten. Uit het onderzoek (zie paragraaf 4.4.3) naar de stikstofdepositie van GTPB in de gebruiksfase volgt de conclusie dat de maximaal berekende stikstofdepositie plaatsvindt op de het nabijgelegen Natura 2000-gebied Kampina & Oisterwijkse Vennen. Daarnaast vindt er stikstofdepositie plaats op de Natura2000-gebieden Loonse en Drunense Duinen & Leemkuilen, Vlijmens Ven, Moerputten& Bossche Broek, Kempenland-West, Regte Heide& Riels Laag, Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux, Langstraat en Strabrechtse Heide & Beuven.

De passende beoordeling (zie Bijlage 8) is opgesteld om aan te tonen dat GTPB uitvoerbaar is in het kader van de Wet natuurbescherming.

Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering (Wsn)

Met ingang van 1 juli 2021 is de Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn) en het Besluit stikstofreductie en natuurverbetering (Bsn) in werking getreden. In de wet zit een systeem van monitoring en bijsturing: het effect van bronmaatregelen om de stikstofuitstoot van landbouw, verkeer, bouw en industrie te verminderen wordt jaarlijks getoetst en het herstel van de natuur elke twee jaar. De wet bevat ook een gedeeltelijke vrijstelling van de natuurvergunningsplicht voor de aanleg-/ of sloopfase, waarin emissies tijdelijk en beperkt zijn. Deze vrijstelling is nader uitgewerkt in het Bsn. Het Bsn stelt nadere regels met betrekking tot de inhoud van het programma dat is geïntroduceerd in de Wsn en de monitoring en evaluatie daarvan. Het Bsn geeft nadere invulling aan de partiële vrijstelling die in de Wnb wordt geïntroduceerd en regelt voor welke activiteiten in de bouwsector die vrijstelling geldt. De tijdelijke stikstofemissies uit onder ander de bouwsector (in de sloop- en aanlegfase) worden gecompenseerd in een landelijk natuurverbeteringsprogramma.

Voor de voorgenomen ontwikkeling GTPB geldt dat de bouwactiviteiten en de daarmee samenhangende vervoersbewegingen voor het onderdeel stikstof zijn vrijgesteld. De aanlegfase van GTPB is om deze reden buiten beschouwing gelaten in de passende beoordeling. De vrijstelling geldt alleen voor tijdelijke stikstofemissies en niet voor structurele emissies in de gebruiksfase en andere effecten in de aanlegfase en sloopfase (bijvoorbeeld verstoring).

Beleidsregel natuurbescherming Noord-Brabant

Bij het aanvragen van een vergunning Wet natuurbescherming (Wnb) wordt de aanvraag door het bevoegd gezag getoetst aan de Beleidsregel natuurbescherming Noord-Brabant. In de beleidsregels stelt de provincie voorwaarden aan onder andere extern salderen (artikel 2.7), om te voorkomen dat toestemmingverlening voor nieuwe of gewijzigde initiatieven leidt tot een toename van de stikstofdepositie en om te borgen dat een daling van stikstofdepositie wordt gerealiseerd.

Uitgangspunt voor externe saldering is dat uitsluitend gesaldeerd mag worden met feitelijk gerealiseerde capaciteit, tenzij er redenen zijn om hiervan gemotiveerd af te wijken. Door uit te gaan van de feitelijk gerealiseerde capaciteit kan de niet-gerealiseerde capaciteit niet betrokken worden bij aanvragen met salderen. Zo wordt voorkomen dat het alsnog benutten van deze capaciteit leidt tot een feitelijke stijging van depositie. In de beleidsregels is ook bepaald dat de saldo-ontvanger bij extern salderen 70% van de verkregen stikstofemissie kan benutten; de overige 30% mag niet ingezet worden voor ontwikkelingen en draagt bij aan de depositiedaling.

Voor saldo gevende veehouderijen geldt ook dat de stikstofemissie gecorrigeerd moet worden naar de op dat moment geldende staleisen uit de (Interim) Omgevingsverordening Noord-Brabant. De provincie is wettelijk verplicht ervoor te zorgen dat de opbrengst van de stalmaatregelen ten goede komt aan de natuur. Deze stikstofopbrengst mag daarom niet worden ingezet voor nieuwe economische ontwikkelingen door gebruik te maken van extern salderen. In het besluit op de intrekking is bovendien opgenomen aan welke partijen de stikstofruimte, op basis van extern salderen wordt overgedragen.

Bij extern salderen blijft altijd gelden dat slechts 70% van de stikstofruimte opnieuw kan worden benut.

Extern salderen

Om negatieve effecten op de omliggende Natura 2000-gebieden te voorkomen, wordt voor de ontwikkeling van GTPB als maatregel gebruik gemaakt van extern salderen. Saldering betekent in dit geval dat er in de omgeving van GTPB en de Natura 2000-gebieden (waaronder Kampina & Oisterwijkse Vennen) een bestaande stikstofbron is komen te vervallen, in dit geval de veehouderij aan de Nieuwedijk 19, ten gunste van voorgenomen ontwikkeling. Het betreft daarmee zogenaamde externe saldering. Dit is gedaan door het intrekken van de toestemming (en beëindiging van het gebruik van de dierplaatsen) voor het houden van 89.746 legkippen. Dit staat gelijk aan een ammoniakemissie van 8.256,6 kg/NH3/jaar.

Door gebruik te maken van externe saldering kan een toename van stikstofdepositie door GTPB (gebruiksfase) worden toegestaan. In de salderingsovereenkomst zijn afspraken gemaakt over de verdeling van de te salderen ammoniak van deze veehouderij over GTPB en twee andere projecten. Voor GTPB worden als mitigerende maatregel 10.000 dierplaatsen voor legkippen van de veehouderij ingezet, wat overeenkomt met 838,1 kg/NH3/jaar.

Uit de stikstofdepositieberekening komt naar voren dat er na extern salderen een maximale stikstofdepositie is van 0,01 mol/ha/jaar op het Natura 2000-gebied Langstraat. De berekende depositie is echter een randeffect ten gevolge van de 25 km grens die wordt aangehouden in Aerius 2021. In realiteit zou de stikstofdepositie ook hier af moeten nemen.

Randeffect

Zoals hierboven beschreven is er in de Aerius-berekening van GTPB, waarbij een extern saldering wordt toegepast, sprake van een randeffect. Een randeffect ontstaat doordat de AERIUS Calculator 2021 de depositiebijdrage van een emissiebron tot een afstand van maximaal 25 kilometer berekent. Bij een verschilberekening tussen de referentiesituatie en de beoogde situatie, waarbij in de beoogde situatie emissiepunten zijn verplaatst, treden randeffecten op indien er op of rond de 25 kilometer stikstof gevoelige habitats liggen. Aan de randen van de 25 kilometer zone worden in de verschilberekening depositie toe- of afnames berekend. Dit komt doordat er op de maximale rekenafstand van 25 kilometer van de bron(nen) uit de referentiesituatie geen (of gedeeltelijke) overlap optreedt met de maximale rekenafstand van 25 kilometer van de bron(nen) in de beoogde situatie.

Schematische weergave met toe- en afnames ten gevolge van maximale rekenafstand 25 km. Situaties beide met 1 bron. In de praktijk is dit vaak complexer met meer bronnen (BIJ12, 2022).

Randeffecten kunnen inzichtelijk worden gemaakt met de AERIUS Calculator vanaf versie 2021.1. De locatie van Greentech Boxtel verschilt van de locatie van het boerenbedrijf waarmee wordt gesaldeerd. De 25 kilometer straal rondom GTPB komt hiermee niet precies overeen met de 25 kilometer straal om de veehouderij. Door de harde grens die de Aerius calculator aanhoudt, wordt het gedeelte dat op meer dan 25 kilometer afstand van de veehouderij ligt niet meegenomen in de berekening. Hierdoor kan niet uit de berekening worden gehaald wat er buiten die 25 kilometer van de veehouderij gebeurt met betrekking tot de mogelijke stikstofdepositie afname. Voor GTPB is het randeffect inzichtelijk gemaakt met de de nieuwe AERIUS calculator versie.

De uitkomst van de berekening voor de gebruiksfase met randeffect is weergegeven in onderstaande afbeelding.

 

Situatie met randeffect (ingezoomd)

De depositieresultaten zonder randeffect zijn weergegeven in onderstaande afbeelding.

Situatie zonder randeffect

Uit de Aerius-berekening (zie voorstaande afbeeldingen) blijkt dat er 'zonder randeffect' geen resultaten berekend worden boven de 0,00 mol/ha/jaar. Geconcludeerd kan worden dat de berekende stikstofdepositie in de Aerius-berekening veroorzaakt wordt door een randeffect, dat wordt veroorzaakt door uitgangspunten die worden gehanteerd in het Aerius programma/model. In werkelijkheid is er dus geen sprake van een toename van de stikstofdepositie op het Natura 2000-gebied Langstraat.

Conclusie

Uit de verschillende Aerius-berekeningen en de onderbouwing over het randeffect, blijft dat de volledige verhoogde stikstofdepositiebijdrage op de Natura 2000-gebieden, als gevolg van de ingebruikname van het bedrijventerrein GTPB, extern wordt gesaldeerd door het overnemen van emissierechten van een agrarisch bedrijf aan de Nieuwedijk 19. Op basis van de intrekking van de gehele Wnb-vergunning van deze veehouderij wordt er voldaan aan de gestelde voorwaarden in de Beleidsregel natuurbescherming Noord-Brabant voor extern salderen. Omdat er als gevolg van extern salderen geen sprake meer is van een extra stikstofdepositiebijdrage op Natura 2000-gebieden, zijn (significant) negatieve effecten op stikstofgevoelige habitattypen en soorten in de verschillende Natura 2000-gebieden (waaronder Kampina & Oisterwijkse Vennen) uitgesloten.

Omdat er geen sprake meer is van een depositietoename en dus een negatief effect, is het ook niet nodig om het voornemen in cumulatie met andere plannen en projecten die wel vergund zijn, maar nog niet gerealiseerd zijn, te beoordelen (cumulatietoets).

Door het gebruik van externe saldering blijft het voornemen wel vergunningplichtig in het kader van de Wet natuurbescherming.

Dit betekent dat elk bedrijf gelijktijdig met de omgevingsvergunning bouwen tevens een Wnb-vergunning dient aan te vragen.

4.7.1 Historisch vooronderzoek

In verband met de voorgenomen herontwikkeling van het gebied tot duurzaam bedrijvenpark GTPB is in maart 2022 een historisch vooronderzoek verricht op meerdere agrarische percelen in het plangebied (zie Bijlage 11). Het doel van het onderzoek is het verzamelen van relevante informatie met betrekking tot onder andere het voormalige en huidige (bodem)gebruik, om zodoende potentieel verdachte activiteiten en/of bekende bodemverontreinigingen in beeld te brengen.

Huidige en historische situatie en gebruik

De onderzoekslocatie is gelegen ten zuiden van de woonkern Boxtel tussen de buurtschappen Lennisheuvel en de Vorst. Het gebied heeft momenteel nog een agrarische functie en bestaat voornamelijk uit gras- en maïspercelen (bouwland). Volgens het Actueel Hoogtebestand Nederland (www.ahn.nl) bevindt het maaiveld zich op een hoogte van circa 8 à 8,5 m +NAP.

Diverse percelen worden afgewaterd door sloten. Er liggen twee waterpoelen in het plangebied. Tijdens de ruilverkaveling zijn diverse sloten gedempt.

De historische kaarten laten zien dat de onderzoekslocatie gelegen is in “De Vorst”. De Vorst heeft een oudste vermelding uit 1342 en ligt ten zuiden van Boxtel. In 1342 kocht de heer Van Boxtel de rechten op het bos Vorst (hertogelijk bos). Aan de noordwestkant van het bos ontstond een gehuchtje Vorst, dat zeer klein was. Het bos De Vorst was, met het nu nog bestaande bos de Velders, een van de weinige bossen die de Middeleeuwen overleefden, alvorens ook dit bos werd gekapt in de 20e eeuw. Boeren maakten van alle 'woeste gronden' landbouwgrond zoals te zien op de historische topografische kaarten. Van het bos, de dreven en de bebouwing bleef vrijwel niets over. Met de grote ruilverkaveling in de jaren '70 zijn ook de laatste restanten natuur in De Vorst verdwenen.

Het is een nat landbouwgebied geworden waar de aangelegde greppels en sloten voor de benodigde afwatering zorgden. Rond 1984 zijn diverse sloten/greppels gedempt. Het is niet bekend waarmee dit is gebeurd.

Rond 1999 is de oude historische weg Boseind die door het plangebied loopt (verlengde van de Korte Heide), deels verwijderd. De aanwezige sloot/greppel is hier niet gedempt (nog aanwezig).

In de volgende afbeelding zijn de gedempte sloten (paars) en verwijderde weggedeelte (lichtblauw) weergegeven op de topografische kaart uit 1980. Ter plaatse is niet eerder bodemonderzoek uitgevoerd.

Ligging gedempte watergangen (paars) en verwijderde weggedeelte (blauw)

Binnen het plangebied hebben 2 agrarische bedrijven gestaan, te weten aan de Korte Heide 6 en De Vorst 10/10a. De ligging van deze veehouderijen is terug te zien op de historische kaarten en luchtfoto's.

De Vorst 10/10a

In 1977 is hier een melkveehouderij opgericht met melkveestallen en een werktuigenloods. Op 6 december 1993 is een handhavingscontrole uitgevoerd door de gemeente. In het verslag wordt onder meer melding gemaakt van:

• Afgewerkte olie en smeerolie wordt zodanig bewaard dat er kans bestaat op het optreden van bodemverontreiniging;
• Op het terrein waren circa 15 asbesthoudende golfplaten aanwezig ter vervanging van kapotte golfplaten;
• Er wordt geconstateerd dat de opslag van bestrijdingsmiddelen niet conform de daartoe geldende voorschriften plaatsvindt.

In het dossier is geen tekening aanwezig waar de opslag plaatsvond. Er wordt geen melding gemaakt van de aanwezigheid van (ondergrondse) brandstoftanks.

Op de historische kaarten van Topotijdreis.nl is te zien dat het bedrijf sinds 1999 nog een tweetal uitbreidingen heeft gekend.

In 2000 heeft Geofox een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd ter plaatse van de huidige planlocatie en het gebied ten noordwesten hiervan (thans bekend als Vorst A, industrieterrein Ladonk).

Op de luchtfoto van 2008 is te zien dat er een kavelpad aanwezig is geweest vanaf het erf van De Vorst 10 in noordoostelijke en vervolgens noordwestelijke richting.

Het boerenbedrijf is in 2010 ontmanteld. Alle gebouwen zijn gesloopt en het terrein ligt sindsdien braak/grasland. Er is kort na de sloop een poel ontstaan of aangelegd welke in de loop der jaren dichtgegroeid is met opstand.

Korte Heide 6

Op dit adres was een boerderij en stal/garage aanwezig welke omstreeks 1920 en 1940 waren gebouwd. Tussen de boerderij en de opstallen was het erf verhard met klinkers en ten zuiden van de boerderij met grind/sintels (circa 10-20 cm dikte). Het gehele perceel inclusief weiland (circa 18.640 m2) is in 2007 verkennend onderzocht, waarna het perceel is verkocht aan de gemeente Boxtel.

Op basis van een oppervlakteberekening via StreetSmart en onderliggende luchtfoto (2009) bedroeg de bebouwde oppervlakte inclusief omliggende erf en tuin circa 3.500 m2. De opstallen zijn in 2010 gesloopt.

Bodemopbouw en geohydrologie

De bodemopbouw van de onderzoekslocatie wordt schematisch weergegeven in de volgende tabel.

Tabel: Geo(hydro)logische indeling (bron: Dinoloket)

De stroming van het freatisch grondwater is, volgens de grondwaterkaart van Nederland, overwegend noordelijk gericht. Lokaal kan de stromingsrichting hiervan afwijken bijvoorbeeld door de ligging van sloten. De locatie bevindt zich niet binnen de grenzen van een grondwaterbeschermingsgebied.

DINO loket laat zien dat er diepe boringen binnen het plangebied zijn geplaatst in 1996 en 1997. Deze drie boringen laten zien dat de eerste 5 meter van de bodem voornamelijk uit zand bestaat met een fijne en middelgrote korrelgrootte. In twee van de drie boringen is er een leemlaag gevonden rond 1-2m minus maaiveld.

Het freatisch grondwater fluctueert behoorlijk maar bevindt zich naar verwachting op een diepte van gemiddeld circa 1 m minus maaiveld.

Verwachting ten aanzien van de bodemkwaliteit

Uitgevoerde bodemonderzoeken

Op en rondom de onderzoekslocatie zijn in het verleden diverse bodemonderzoeken uitgevoerd. De enkele (beperkte) verontreinigingen die zich buiten het plangebied bevinden, hebben de bodemkwaliteit binnen het plangebied niet nadelig beïnvloed.

In 2000 heeft een terreindekkend verkennend bodemonderzoek gedaan op de onderzoekslocatie (en daarbuiten). Dit onderzoek was als onderzoeksstrategie "grootschalig-onverdacht" ingestoken, waarbij echter geen specifiek onderzoek heeft plaatsgevonden naar de gedempte sloten, de verwijderde weg (Boseind; verlengde van de Korte Heide) en een voormalig kavelpad. De 2 boerderijlocaties zijn in 2007/2008 verkennend onderzocht. Na deze onderzoeken hebben zich geen belangrijke wijzigingen meer voorgedaan, behoudens de sloop van de 2 boerderijen met opstallen aan de Vorst 10/10a en de Korte Heide 6 in/rond 2010. Onbekend is in hoeverre nog specifiek aanvullend bodemonderzoek heeft plaatsgevonden na afloop van de sloop ter plaatse van de opstallen en erfverhardingen. Dit lijkt op basis van het dossieronderzoek niet het geval te zijn geweest.

Asbest

Op de historische kaarten en luchtfoto's is te zien dat aan de zuidwesthoek van de onderzoekslocatie (Korte Heide) en aan de oostzijde (de Vorst) boerderijen hebben gestaan. Alle opstallen zijn rond 2010 gesloopt. Het is niet bekend of voorafgaande of na de sloop een asbestonderzoek heeft plaatsgevonden in de bodem en of alle erfverhardingen en ondergrondse infra volledig zijn verwijderd. Gezien de datum van de sloopwerkzaamheden is de verwachting dat geen asbesthoudende materialen zijn achtergebleven.

Tevens is omstreeks 1999 een deel van de weg Korte Heide (Boseind) verwijderd en zijn er binnen het plangebied een aantal sloten/greppels gedempt. Onbekend is wat er met funderingsmateriaal van de weg is gebeurd en/of er gedeeltelijk nog materiaal in de bodem aanwezig is. Onderzoek van Geofox in 2000 ter plaatse van het nog aanwezige deel van de Korte Heide wijst uit dat het funderingsmateriaal verontreinigd is. Om de sloten te dempen kan niet worden uitgesloten dat hiervoor mogelijk gebiedsvreemde grond en/of (asbesthoudend) puin is gebruikt. Geofox heeft hier in 2000 en 2008 niet specifiek onderzoek naar gedaan. Hetzelfde geldt voor een voormalig kavelpad dat vanaf het erf van de boerderij aan de Vorst 10/10a in noordelijke richting liep.

Bodemkwaliteitskaart

Op de bodemkwaliteitskaart van de regio Noordoost Brabant (Lievense, 27 februari 2019) is de onderzoekslocatie voor de bovengrond ingedeeld in de bodemkwaliteitszone 'uitbreidingsgebieden bebouwde kom en buitengebied' en de ondergrond ingedeeld in de bodemkwaliteitszone 'overig gebied'. Voor de bovengrond en voor de ondergrond geldt de ontgravingsklasse 'Landbouw/natuur'. Op de bodemfunctieklassenkaart heeft het gebied de functieklasse 'Industrie'.

Voor PFAS is een separate bodemkwaliteitskaart en nota bodembeheer opgesteld waaraan de gemeente Boxtel deelneemt. Op basis van deze bodemkwaliteitskaart is aanvullend PFAS-onderzoek niet langer noodzakelijk indien de vrijgekomen grond binnen het beheersgebied wordt hergebruikt. Voorwaarde blijft dat de toepassing van grond gemeld wordt en dat een vooronderzoek conform NEN 5725 is uitgevoerd waaruit blijkt dat de toe te passen partij niet afkomstig is van een verdachte locatie, waaronder locatie met PFAS-bronnen.

In het kader van het Besluit bodemkwaliteit en de voorgaande opmerking dient onderhavig rapport tevens als dergelijk vooronderzoek indien er sprake is van grondverzet.

Signaleringskaart potentiële PFAS-bronnen

Om vast te stellen of mogelijk sprake kan zijn van puntbronnen ten aanzien van verontreinigingen met PFAS-verbindingen is een inventarisatie gemaakt van potentiële PFAS bronnen op en rondom het plangebied.

Geconcludeerd wordt dat er geen PFAS-verdachte bronlocaties op het onderzoekslocatie of de directe omgeving aanwezig zijn.

Conclusies en aanbevelingen

Op en rondom de onderzoekslocatie zijn in het verleden diverse bodemonderzoeken uitgevoerd. De enkele (beperkte) verontreinigingen die zich buiten het plangebied bevinden, hebben de bodemkwaliteit binnen het plangebied niet nadelig beïnvloed.

Daar waar de milieuhygiënische bodemkwaliteit bekend is, is deze geschikt voor de gewenste bestemming (maximaal lichte verontreinigingen in grond en grondwater). Echter, op basis van het vooronderzoek wordt geconcludeerd dat de bodemkwaliteit niet overal in voldoende mate is vastgelegd. Dit betreffen de volgende deellocaties binnen het plangebied:

• A. Voormalige boerderij en erf Vorst 10/10a (A1) inclusief kavelpad (A2).
• B. Voormalige boerderij en erf Korte Heide 6.
• C. Gedempte sloten.
• D. Verwijderde weg (Boseind).

Geadviseerd wordt om een verkennend bodem- en asbestonderzoek ter plaatse van deze deellocaties uit te voeren. Tevens wordt aanbevolen om tegelijkertijd de onderzoeksgegevens van Geofox (uit 2000/2008) te actualiseren en om een verkennend waterbodemonderzoek uit te voeren ter plaatse van de twee poelen en huidige watergangen. Hierbij ervan uitgaande dat deze poelen en sloten gedempt zullen worden in het kader van de herontwikkeling.

4.7.2 Verkennend bodem- en asbestonderzoek

Op basis van het historisch vooronderzoek bodem (zie paragraaf 4.7.1) is een verkennend bodemonderzoek en een verkennend onderzoek asbest in de bodem verricht op de historisch verdachte deellocaties van het toekomstig bedrijventerrein GTPB. Het betreft de locaties:

• A1: Voormalige boerderij en erf Vorst 10/10a.
• A2: Voormalige kavelpad erf Vorst 10/10a.
• B: Voormalige boerderij en erf Korte Heide 6.
• C: Gedempte sloten.
• D: Verwijderde weg Boseind.

Het verkennend bodem- en asbestonderzoek (zie Bijlage 12) is uitgevoerd conform de NEN 5740+A1 (strategie voor het uitvoeren van verkennend bodemonderzoek, Nederlands Normalisatie-instituut, 2016) en de NEN 5707+C2 (Inspectie en monsterneming van asbest in bodem en partijen grond, Nederlands Normalisatie-instituut, 2017).

Het doel van deze onderzoeken is het vaststellen van de huidige milieuhygiënische bodemkwaliteit ter plaatse van de onderzoekslocatie ten behoeve van de geplande ontwikkeling.

Resultaten veldwaarnemingen

De lokale bodemopbouw is gebaseerd op de uitgevoerde boringen. De bodem bestaat tot de geboorde dieptes van maximaal 3,7 m-mv vrijwel volledig uit zand. Plaatselijk is 1,0 m-mv of dieper een kleilaag aanwezig.

In de grond zijn plaatselijk bodemvreemde bijmengingen aangetroffen welke zouden kunnen duiden op en bodemverontreiniging.

Op het maaiveld (locaties A1, A2, B en D) is geen asbestverdacht (plaat)materiaal aangetroffen. In de opgeboorde grond zijn diverse bodemvreemde (puin)bijmengingen aangetroffen. Het betreft hier zwak tot matige bijmenging met baksteen en/of puin. Het uitkomende materiaal is op locatie uitgespreid en gezeefd. Hierbij zijn geen (asbest)verdachte materialen aangetroffen.

Hierbij wordt opgemerkt dat voor deellocatie B en D de maaiveldinspectie niet (volledig) is uitgevoerd. Nadat de belemmeringen voor een visuele inspectie zijn weggenomen, wordt de maaiveldinspectie (asbest) afgerond.

De troebelheid van de genomen grondwatermonsters is conform de NEN 5744+C1 met behulp van een veldmeting bepaald. Het grondwater in alle peilbuizen bleek troebel (een watermonster met een waarde > 10 NTU wordt als troebel beschouwd). Een verhoogde troebelheid kan leiden tot een overschatting van analyseresultaten. Omdat de analyseresultaten van de troebele monsters ruimschoots onder de interventiewaarden en allemaal eenzelfde beeld geven van de grondwaterkwaliteit, is de verwachting dat de troebelheid geen negatieve invloed heeft op de verder interpretatie van de resultaten.

De zuurgraad (pH) en het geleidingsvermogen van het grondwater (EC) zijn normaal te noemen voor dit type bodem.

Laboratoriumonderzoek

De chemische analyses van de monsters geven informatie over de aanwezigheid en de gehalten van de onderzochte stoffen. Toetsing van de analyseresultaten van grond- en grondwater heeft plaatsgevonden aan het toetsingskader zoals gedefinieerd in de Circulaire bodemsanering per 1 juli 2013 en de Regeling bodemkwaliteit van 13 december 2007. De gemeten gehalten voor grond zijn gecorrigeerd naar een standaardbodem (25% lutum en 10% organische stof).

Daarnaast is een toetsing van de grondmonsters uitgevoerd aan de grenswaarden per bodemkwaliteitsklasse volgens de Regeling bodemkwaliteit. Deze toetsing geeft een indicatieve indruk over de toepassingsmogelijkheden van eventueel vrijkomende grond. De resultaten zijn getoetst aan de normen van het generieke beleid als genoemd in de regeling.

De analyseresultaten zijn getoetst aan de Circulaire bodemsanering van 1 juli 2013. Hierin staat beschreven dat de interventiewaarde voor (water)bodem 100 mg/kg.ds. gewogen asbest (serpentijnconcentratie plus tienmaal de amfiboolconcentratie) betreft.

Daarnaast zijn de analyseresultaten aan het Besluit bodemkwaliteit (Bbk) getoetst. De restconcentratienorm voor toepassing en het hergebruik van alle asbest bevattende materialen (inclusief grond, baggerspecie en puingranulaat) is vastgesteld op 100 mg/kg gewogen (serpentijnconcentratie plus tienmaal de amfiboolconcentratie). De uitkomst van deze toetsing dient als indicatief te worden beschouwd en geeft geen uitsluitsel over de toepassings- en hergebruiksmogelijkheden. Hiervoor is een partijkeuring noodzakelijk.

Conclusies deellocaties

Deellocatie A1: Voormalige boerderij en erf Vorst 10/10a

• In de bovengrond bevat plaatselijk zwakke bijmenging met baksteen of puin.
• Op het maaiveld en in de opgeboorde grond is visueel geen asbestverdacht materiaal waargenomen.
• De bovengrond is licht verontreinigd met DDD.
• De ondergrond is niet verontreinigd met de onderzochte parameters.
• In het grondwater is een licht verhoogde concentratie nikkel en een matig verhoogde concentratie barium aangetroffen.
• Er is geen asbest aangetroffen.

Deellocatie A2: Voormalige kavelpad erf Vorst 10/10a

• De bodem bevat geen bodemvreemde bijmengingen.
• Op het maaiveld en in de opgeboorde grond is visueel geen asbestverdacht materiaal waargenomen.
• De boven- en ondergrond zijn niet verontreinigd met de onderzochte parameters.
• In het grondwater is een licht verhoogde concentratie barium aangetroffen.
• Er is geen asbest aangetroffen.

Deellocatie B: Voormalige boerderij en erf Korte heide 6

• De gehele bovengrond bevat zwak tot matige bijmenging met baksteen en/of puin.
• De maaiveldinspectie is slechts gedeeltelijk uitgevoerd. In de opgeboorde grond is visueel geen asbestverdacht materiaal waargenomen.
• De bovengrond is licht verontreinigd met DDD en/of alfa-HCH, Chloordaan, minerale olie en PCB.
• De ondergrond is niet verontreinigd met de onderzochte parameters.
• In het grondwater is een licht verhoogde concentratie barium aangetroffen.
• Er is een gehalte asbest aangetoond van 3 tot 35 mg/kg.ds. Aangezien het gewogen gehalte aan asbest lager is dan 0,5x de interventiewaarde (100 mg/kg.ds) is er geen aanleiding tot het uitvoeren van nader onderzoek.

Deellocatie C: Gedempte sloten

• De bovengrond bevat plaatselijk zwakke bijmenging met baksteen.
• Visueel is geen asbestverdacht materiaal aangetroffen.
• Er zijn geen waarnemingen gedaan die kunnen duiden op de aanwezigheid van de voormalige sloot, zoals slib- en rietresten. Hierdoor valt niet met zekerheid vast te stellen of de gedempte sloten daadwerkelijk zijn 'aangeboord'.
• Er zijn geen waarnemingen gedaan die duiden dat de voormalige sloten gedempt zijn met materiaal.
• Aannemelijk is dat de sloten zijn gedempt met gebiedseigen grond.
• Op basis van de analyse- en toetsingsresultaten is de boven- of ondergrond niet verontreinigd met de onderzochte parameters.

Deellocatie D: Verwijderde weg Boseind

• De bovengrond bevat plaatselijk zwakke bijmenging met baksteen.
• De maaiveldinspectie is niet uitgevoerd in verband met dichte begroeiing. In de opgeboorde grond is visueel geen asbestverdacht materiaal aangetroffen.
• De bovengrond is licht verontreinigd met lood, minerale olie PCB en/of zink. Tevens is een matig verhoogd gehalte aan PAK en zink aangetoond. De gehalten overschrijden de grens van het uitvoeren van een nader onderzoek.
• De ondergrond is licht verontreinigd met PAK.
• Het grondwater is niet verontreinigd met de onderzochte parameters.
• Er is geen asbest aangetroffen.

De matige verontreiniging beperkt zich vermoedelijk tot boring D03 in verband met de aanwezigheid van bodemvreemde bijmengingen. Omdat ter plaatse van boring D03 of in de directe omgeving voor geen enkel monster de interventiewaarde wordt overschreden, wordt aangenomen dat er geen sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging (25 m3 sterk verontreinigd grond). De matige verontreiniging met PAK en zink wordt zodoende gezien als een spot, waardoor aanvullend onderzoek niet noodzakelijk wordt geacht.

Eindconclusie

Op basis van bovenstaande bevindingen worden vanuit milieuhygiënisch oogpunt en ten aanzien van asbest geen belemmeringen voorzien voor het toekomstig gebruik van de onderzoekslocatie.

Bij alle grondwerkzaamheden moet rekening worden gehouden met het vrijkomen van verontreinigde grond waarmee conform de geldende wet- en regelgeving (Besluit Bodemkwaliteit) op milieuhygiënisch verantwoorde wijze mee moet worden omgegaan.

4.7.3 Verkennend waterbodemonderzoek

Het onderzoek is nog in uitvoering en zal later toegevoegd worden als Bijlage 13.

PM

6.2.1 Participatie

Gebiedsdagen

In het proces om tot ontwikkeling van GTPB te komen, is gekozen voor een gebiedsgerichte aanpak, waarbij zowel de omgeving als geïnteresseerde ondernemers mee konden praten over de ambities en de ruimtelijke inrichting van GTPB aan de hand van meerdere scenario's. Als onderdeel van de gebiedgerichte aanpak is gebruik gemaakt van het zogenaamde Rad van de Leefomgeving. Dit rad is gebaseerd op het principe van People, Planet en Prosperity: de drie hoofdpijlers voor duurzame ontwikkeling. Hieraan is een vierde kwadrant toegevoegd, namelijk de plek (Places). Door de verbinding met een specifieke plek wordt het een duurzame gebiedsontwikkeling waarbij de ruimtelijke kwaliteit centraal staat.

Fundament voor duurzame gebiedsontwikkeling

Proces

Er zijn drie gebiedsdagen georganiseerd, waarbij de middag is gebruikt om met de geïnteresseerde ondernemers in gesprek te gaan en de avond de omgeving de gelegenheid kreeg om mee te praten.

De eerste gebiedsdag "initiëren" (18 januari 2022) betrof een eerste verkenning van de ambities en wensen en een eerste verkenning van mogelijke ruimtelijke scenario’s. Op de tweede gebiedsdag "variëren en optimaliseren" (15 februari 2022) ging het om het verbeteren van de scenario’s aan de hand van een beoordelingskader bepaald door de thema's van het Rad van de Leefomgeving. Ook is aandacht besteed aan mogelijke ontwikkelstrategieën. De derde gebiedsdag "selecteren en committeren" (29 maart 2022) stond in het teken van het ambitieweb (hierbij is een score van 0: conform wet- en regelgeving. De scores 1 t/m 3 is een getrapte verbetering en prioriteit van een ambitie) en de uitgewerkte ruimtelijke scenario’s om tot een voorkeursscenario te komen. Voor de ambitie voor GTPB wordt verwezen naar paragraaf 2.1.

Ambitieweb ontwikkeling GTPB

Tijdens de gebiedsdagen en het concretiseren van de ambities kreeg scenario 2 van de drie gepresenteerde scenario's de voorkeur van zowel de omgeving als de bedrijven. Voor een toelichting op het voorkeursscenenario wordt verwezen naar paragraaf 2.2.

Inloopbijeenkomst bestemmingsplan

Op 12 september 2022 heeft een inloopbijeenkomst plaatsgevonden in de raadszaal van de gemeente Boxtel. Tijdens deze inloopbijeenkomst konden aanwezigen zich laten informeren over de voortgang van het bestemmingsplan GTPB en kennisnemen van het vastgestelde ambitiedocument. De inloopbijeenkomst is door circa 25 personen bezocht.

6.2.2 Vooroverleg

Op grond van artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening is het bestuursorgaan dat is belast met de voorbereiding van een bestemmingsplan verplicht om daarbij overleg te plegen met de besturen van betrokken gemeenten, waterschappen en die diensten van provincie en Rijk die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening. Het voorontwerp bestemmingsplan is daartoe verzonden naar de volgende instanties:

• Provincie Noord-Brabant
• Waterschap De Dommel
• ProRail
• Tennet
• Gasunie
• GGD
• Veiligheidsregio Brabant-Noord

De ingekomen reacties van voorstaande instanties zijn voorzien van een gemeentelijk antwoord en opgenomen in de Nota vooroverleg (zie Bijlage 17). De reacties zijn, voor zover ruimtelijk relevant, in het ontwerp bestemmingsplan verwerkt.

6.2.3 Zienswijzen

Op de voorbereiding van het besluit omtrent de aanpassingen is de in artikel 3.8 Wro geregelde procedure van toepassing, dat wil zeggen dat het ontwerp gedurende zes weken ter inzage dient te liggen, waarbinnen eenieder zijn zienswijze kenbaar heeft kunnen maken.

Het ontwerp bestemmingsplan heeft ingevolge artikel 3.8 van de Wet ruimtelijke ordening in de periode van @@ tot en met @@ ter inzage gelegen, met de mogelijkheid (schriftelijke) zienswijzen in te dienen tot en met @@.

In een separate zienswijzennota zijn de ingekomen zienswijzen inhoudelijk weergegeven en is een reactie terzake gegeven. Daarnaast komen ook de ambtshalve wijzigingen aan bod. De zienswijzennota is opgenomen in bijlage @@.