N322 Zaltbommel

4.3 Archeologie en cultuurhistorie

Archeologie

Per 1 september 2007 is de Wet op de archeologische monumentenzorg van kracht geworden. In het kader hiervan dient de provincie ruimtelijke planvorming te toetsen op archeologische waarden. Indien potentiële archeologische waarden worden verstoord, dient hier nader onderzoek naar te worden verricht.

Uitgangspunten in de monumentenwet zijn op hoofdzaken:

• archeologische waarden zoveel mogelijk (in situ) in de bodem bewaren;
• vroeg in de ruimtelijke ordening al rekening houden met archeologie;
• bodemverstoorders betalen archeologisch vooronderzoek en mogelijke opgravingen.

In 2012 heeft een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek in de vorm van verkennend booronderzoek voor de onderzoekslocatie plaatsgevonden (ADC, rapport 3112, 17 september 2012). Het volledige rapport is opgenomen in Bijlage 3 Archeologisch onderzoek.

Hierin wordt geconcludeerd dat archeologische resten worden verwacht op de oever- en /of crevasseafzettingen. Deze zijn in het westen van het plangebied te vinden. In de rest van het plangebied is daarentegen weliswaar sprake van een grotendeels onverstoord bodemprofiel, maar zijn er geen directe aanwijzingen voor de aanwezigheid van archeologische vindplaatsen.

Tevens is in het verleden een opgraving plaatsgevonden direct ten oosten van het plangebied.

Geadviseerd wordt om in de gebieden met een hoge archeologische verwachting een inventariserend veldonderzoek uit te voeren door middel van het aanleggen van proefsleuven (IVO-P), teneinde gaafheid, omvang, datering en conservering van archeologische resten te onderzoeken. Dit betreft onderstaand aangegeven gebieden.

In overleg met de bevoegde overheid (Provincie Gelderland) is gekozen voor archeologische begeleiding in plaats van proefsleuvenonderzoek. Deze optie zal ook gebruikt worden voor het uiterst westelijke deel van het plangebied, dat niet bij dit onderzoek is betrokken. Ter borging van de mogelijk aanwezige archeologische waarden in de bodem is in voorliggend inpassingsplan voor deze deellocaties een dubbelbestemming ´Waarde - Archeologie' opgenomen. Hiermee wordt geregeld dat er bij werkzaamheden of archeologisch (vervolg)onderzoek of archeologische begeleiding dient plaats te vinden voor deze deellocaties.

Cultuurhistorie

Sinds 1 januari 2012 is in artikel 3.1.6, tweede lid, onderdeel a van het Bro geregeld dat cultuurhistorische waarden uitdrukkelijk dienen te worden meegewogen bij het vaststellen van bestemmingsplannen.

De provincie Gelderland beschikt over een eigen cultuurhistorische atlas. Op de kaart 'Historisch landschap, historische stedenbouw en archeologie' staan voor het plangebied of de directe omgeving geen cultuurhistorisch waardevolle objecten.

De gemeente Zaltbommel beschikt over een Cultuurhistorische inventarisatie en archeologiebeleid. Hierin is een deel van het weidegebied, middels een groene omlijning, aangeduid als 'gecombineerd oud en modern boerenland met gave patronen'. Langs veel verbindingen zijn middels blauwe lijnen 'weteringen, relicten' aangegeven. Met een roze stippellijn is een 'doorgaande weg Moderne tijd' aangeduid. In het oosten van het plangebied is met grijs een 'kade dorpspolder, verdwenen' gemarkeerd.

Nabij het plangebied is aan de Steenweg de Witte Watertoren, op het Vitens terrein gelegen, aangeduid als 'gemeentelijk monument'. Dit betonnen bouwwerk is in 1964 gebouwd en geniet sinds 22 augustus 2006 bescherming als gemeentelijk monument. Onder de bescherming valt zowel het interieur als het exterieur. Naar verwachting zal de Witte Watertoren in 2012 aangewezen worden als rijksmonument.

Uitsnede kaartbijlage 2, cultuurhistorische inventarisatie en archeologiebeleid

Bij het opstellen en vormgeven van de landschappelijke inpassing van het tracé, is met het aspect cultuurhistorie rekening gehouden. Echter, de aanwezige waarden zijn niet dusdanig waardevol dat deze in zijn geheel ontzien moeten worden. Gezien de keuze voor het tracé en de hiermee gepaard gaande keuze voor een nieuwe stadsrand voor Zaltbommel, is een beperkte aantasting aan de rand van het gebied onvermijdelijk. Bovendien is een beperkte aantasting aan de rand van het gebied acceptabel, gezien het belang van een verbetering van de huidige verkeerssituatie. Deze aantasting is echter zo veel mogelijk geminimaliseerd, waardoor rekening is gehouden met de aanwezige cultuurhistorische waarden.

Conclusie

Ter borging van de mogelijk aanwezige archeologische waarden in de bodem is in voorliggend inpassingsplan voor de betreffende deellocaties een dubbelbestemming ´Waarde - Archeologie' opgenomen.