Sneek - waterwoningen Houkepoort

1.1 Aanleiding

In de nieuwe woonwijk Houkepoort te Sneek (gemeente Súdwest-Fryslân) bevindt zich aan de Noorderrak een bouwvlak voor een 25 meter hoge woontoren met 15 appartementen. De realisatie van de woontoren is door te weinig belangstelling niet haalbaar gebleken. Daarom is vanuit de initiatiefnemer en de gemeente gekeken naar andere ontwikkelingsmogelijkheden. Het huidige planvoornemen is om de woontoren te vervangen door zes waterwoningen met één gezamenlijk bijgebouw op de vaste wal.

De voorgenomen ontwikkeling is niet in overeenstemming met het geldende bestemmingsplan. Om de ontwikkeling juridisch-planologisch mogelijk te maken, dient het bestemmingsplan te worden herzien. Het nieuwe bestemmingsplan voorziet in de gewenste juridisch-planologische kaders. Aangetoond zal worden dat het voornemen in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening.

1.2 Plangebied

Het plangebied ligt in de nieuwbouwwijk Houkepoort in Sneek. In afbeelding 1.1 is de ligging van het plangebied weergegeven ten opzichte van de directe omgeving en ten opzichte van Sneek.

Afbeelding 1.1 Ligging van het plangebied (bron: Pdokviewer)

1.3 Planologische regeling

1.4 Leeswijzer

Na deze inleiding wordt in Hoofdstuk 2 een beschrijving gegeven van de huidige situatie, het initiatief en de landschappelijke inpassing. Dit wordt in Hoofdstuk 3 en Hoofdstuk 4 getoetst aan het beleid en de milieu- en omgevingsaspecten. Hoofdstuk 5 bevat een conclusie. Tenslotte behandelt Hoofdstuk 6 de uitvoerbaarheid van het project.

2.1 Huidige situatie

Aan de Houkesloot, de vaarverbinding tussen Sneek en het Sneekermeer, is een nieuw wooneiland genaamd Houkepoort gerealiseerd. In deze woonwijk zijn in fases ongeveer 180 woningen gerealiseerd. Rondom het plangebied zijn dan ook nieuwe woningen gerealiseerd. Het plangebied zelf is momenteel onbebouwd en bevindt zich in het water.

In het bestemmingsplan is geregeld dat ter plaatse van het plangebied een woontoren met een hoogte van 25 meter met 15 appartementen gerealiseerd mag worden. In afbeelding 2.1 is een luchtfoto van de huidige situatie weergegeven.

Afbeelding 2.1 Luchtfoto plangebied (bron: Pdokviewer)

2.2 Voorgenomen situatie

Het planvoornemen voorziet in de realisatie van zes waterwoningen met daarbij parkeervoorzieningen en één gezamenlijk bijgebouw op de wal. De waterwoningen mogen maximaal 7,6 meter hoog worden gemeten vanaf het wateroppervlak. De omvang van een waterwoning bedraagt maximaal 100 m2. In het ontwerp van de waterwoningen dienen de terrassen te worden geïntrigeerd (zie ook het beeldkwaliteitsplan in paragraaf 2.3). In afbeelding 2.2 is een impressie weergegeven van een waterwoning. Het gezamenlijk bijgebouw van de waterwoningen is maximaal 3,3 meter hoog.

Afbeelding 2.2 Impressie waterwoningen (bron: initiatiefnemer)

2.3 Beeldkwaliteitsplan

Voor de woonwijk is in het verleden een beeldkwaliteitsplan opgesteld. Dit beeldkwaliteitsplan is opgenomen in de welstandsnota en geeft criteria waar de ontwikkeling aan moet voldoen, met als doel de beoogde ruimtelijke kwaliteit van de ontwikkeling te kunnen waarborgen. De voorgestelde plannen voor het plangebied sluiten op hoofdlijnen aan op de eisen uit de welstandsnota. Echter, op bepaalde aspecten vraagt de ontwikkeling om een specifiek welstandskader, omdat waterwoningen niet zijn voorzien in het plan. Om deze reden is een specifiek beeldkwaliteitsplan opgesteld voor de ontwikkeling, waarin criteria zijn opgenomen waaraan de waterwoningen moeten voldoen. In de uitwerking van de plannen wordt hier rekening mee gehouden. Het beeldkwaliteitsplan is opgenomen in bijlage 1.

2.4 Verkeer en parkeren

Bij ruimtelijke ontwikkelingen moet rekening worden gehouden met de parkeerbehoefte die daardoor ontstaat. Daartoe worden berekeningen uitgevoerd op basis van de publicatie 'Toekomstbestendig parkeren. Van parkeerkencijfers naar parkeernormen' (publicatie 381) van het CROW. Het CROW ontwikkelt en publiceert kennis onder andere op het gebied van verkeer en parkeren. De kencijfers van het CROW zijn landelijk (en juridisch) geaccepteerd en worden gezien als de meest betrouwbare gegevens met betrekking tot het bepalen van de verkeersgeneratie en het benodigde aantal parkeerplaatsen. Overigens wordt opgemerkt dat bij iedere functie in de CROW-publicatie een maximum- en minimumaantal wordt genoemd. Dit is de bandbreedte. Specifiek voor de parkeernormen wordt aangesloten op het gemeentelijk beleid.

Parkeren

De woonwijk Houkepoort is inmiddels in de afrondende fase. De woonwijk Houkepoort voldoet ruim aan de parkeernormen die vastgesteld zijn in de parkeernormennota. Als voorbeeld: "een vrijstaande woning heeft nu in het plan minimaal een garage, een oprit en een parkeerplaats in het openbaar gebied. Hiermee zouden er in theorie drie auto's een plek hebben. In de parkeernormennota worden twee parkeerplaatsen per woning voorgeschreven. De vrijstaande woningen hebben daarmee allemaal minimaal één parkeerplaats in de plus ten opzichte van wat wordt voorgeschreven in de parkeernormennota. En in de praktijk hebben de woningen vaak nog meer parkeerruimte op eigen terrein."

Het huidige parkeerterrein bij de waterwoningen telt nu 20 parkeerplaatsen. Dit parkeerterrein was bij de totstandkoming van de woonwijk bedoeld om het parkeren van de 'woontoren' in het water op te vangen. Deze 'woontoren' is er niet gekomen en maakt nu plek voor de waterwoningen. Dit parkeerterrein was niet bedoeld om het parkeren van de vrijstaande woningen en de twee-onder-een kapwoningen op te vangen. De parkeerbehoefte van de omliggende woningen wordt al opgevangen door het parkeren in de straat en op eigen terrein.

Op basis van de vastgestelde parkeernormennota wordt de parkeerbehoefte van de waterwoningen bepaald. Het gaat hier om zes waterwoningen met een parkeernorm van twee parkeerplaatsen per waterwoning. In totaal is de parkeerbehoefte 12 parkeerplaatsen. Het plan van de waterwoningen heeft tot gevolg dat er een gemeenschappelijke berging (walvoorziening) op de wal wordt geplaatst. Deze komen gedeeltelijk te staan op de huidige parkeerplaatsen. Er verdwijnen daardoor 5 parkeerplaatsen, die aan de zuidzijde met extra drie parkeerplaatsen zullen worden gecompenseerd. Hierdoor telt het parkeerterrein nog 18 parkeerplaatsen. In vergelijking met de parkeerbehoefte van 12 parkeerplaatsen zijn er nog zes parkeerplaatsen 'over'. Hiermee wordt er ruim voldaan aan de vastgestelde parkeernormen. In de praktijk blijkt ook dat het huidige parkeerterrein bij de waterwoningen weinig wordt gebruikt.

Gelet op bovenstaande is het dan ook niet te verwachten dat door de ontwikkeling van de zes waterwoningen een onevenredig parkeerprobleem in de woonwijk gaat ontstaat.

Verkeersgeneratie

Voor de verkeersgeneratie wordt aangesloten bij de cijfers van het CROW. Voor de gemeente Súdwest-Fryslân wordt uitgegaan van een stedelijkheidsgraad 'weinig stedelijk' (bron: CBS Statline). Gezien de ligging van het plangebied in de woonwijk van de kern Sneek kan het gebied aangemerkt worden als 'rest bebouwde kom', waarbij voor de waterwoningen aangesloten wordt op een 'koop, huis, vrijstaand' en voor de toegestane appartementen 'Koop, appartement, midden'.

Op basis van de cijfers van het CROW dient voor de waterwoningen rekening gehouden te worden met een theoretische toename in de verkeersgeneratie van afgerond 51 vervoersbewegingen (8,4*6). In voorliggend geval komt de woontoren met de daarbij behorende 90 verkeersgeneratie te vervallen (6*15). Gelet hierop is sprake van een theoretische verbetering van de verkeersgeneratie met 39 verkeersbewegingen. De huidige wegenstructuur is ingericht op de te realiseren woontoren. Nu deze is komen te vervallen en sprake is van de realisatie van de waterwoningen, is er sprake van een theoretische verbetering. Met de voorgenomen ontwikkeling blijft de bestaande ontsluiting gehandhaafd en heeft deze voldoende capaciteit voor de afwikkeling van het verkeer.

Conclusie

Voldaan wordt aan de parkeernormen. De nieuwe ontwikkeling zal niet leiden tot problemen in de verkeersafwikkeling en parkeren.

3.1 Rijksbeleid

3.2 Provinciaal beleid

De belangrijkste uitgangspunten uit het provinciale beleid zijn vastgelegd in de Verordening Romte Fryslân. Hierin zijn voor de provinciale belangen regels opgenomen, waar in ruimtelijke plannen rekening mee gehouden moet worden.

3.3 Gemeentelijk beleid

4.1 Mer-beoordeling

Beleid en normstelling

In onderdeel C en D van de bijlage bij het Besluit m.e.r. is aangegeven welke activiteiten in het kader van het omgevingsvergunning plan-m.e.r.-plichtig, project-m.e.r.-plichtig of m.e.r.-beoordelingsplichtig zijn. Voor deze activiteiten zijn in het Besluit m.e.r.-drempelwaarden opgenomen. Indien een activiteit onder de drempelwaarden blijft, dient alsnog een vormvrije m.e.r.-beoordeling uitgevoerd te worden, waarbij onderzocht dient te worden of de activiteit belangrijke nadelige gevolgen heeft voor het milieu, gelet op de omstandigheden als bedoeld in bijlage III van de EEG-richtlijn milieueffectbeoordeling. Deze omstandigheden betreffen de kenmerken van het project, de plaats van het project en de kenmerken van de potentiële (milieu)effecten.

Per 16 mei 2017 is de regelgeving voor de MER en m.e.r.-beoordeling gewijzigd met daarin een nieuwe procedure voor de vormvrije m.e.r.-beoordeling.

• Voor de ontwerp-bestemmingsplanfase moet een m.e.r-beoordelingsbeslissing worden genomen, waarin wordt aangegeven of er wel of geen MER nodig is, gelet op de kenmerken van het project, de plaats van het project en de kenmerken van de potentiële (milieu)effecten en mogelijke mitigerende maatregelen. Deze beslissing wordt als bijlage bij het bestemmingsplan opgenomen.
• Voor elke aanvraag waarbij een vormvrije m.e.r.-beoordeling aan de orde komt moet de initiatiefnemer een aanmeldingsnotitie opstellen, waarbij ook mitigerende maatregelen mogen worden meegenomen. Het bevoegd gezag dient binnen zes weken na indiening een m.e.r.-beoordelingsbesluit af te geven. Een vormvrije m.e.r.-beoordelingsbeslissing hoeft echter niet gepubliceerd te worden.

Onderzoek

In het Besluit milieueffectrapportage is opgenomen dat de aanleg, wijziging of uitbreiding van een stedelijk ontwikkelingsproject m.e.r.-beoordelingsplichtig is in gevallen waarbij de activiteit betrekking heeft op een oppervlakte van 100 hectare of meer of een aaneengesloten gebied en 2.000 of meer woningen omvat (Besluit milieueffectrapportage, Bijlage onderdeel D11.2). De beoogde ontwikkeling bestaat uit de realisatie van 6 woningen en valt daarmee ruim onder de drempelwaarde.

Conclusie

De beoogde ontwikkeling blijft ruim onder de drempelwaarde. Dit betekent wel dat een zogenaamde 'vormvrije m.e.r.-beoordeling' noodzakelijk is. Deze is in bijlage 2 toegevoegd aan het bestemmingsplan. Op basis van deze beoordeling blijkt dat het plangebied niet gelegen is in een kwetsbaar gebied en/of gebied met een beschermde status. De aard en beperkte omvang van het plan leiden niet tot belangrijke nadelige milieugevolgen mits de genoemde mitigerende maatregelen worden uitgevoerd. Met inachtneming van deze maatregelen is het doorlopen van een volledige m.e.r.-procedure niet noodzakelijk.

4.2 Bedrijven en milieuzonering

In het kader van een goede ruimtelijke ordening is ruimtelijke afstemming tussen bedrijfsactiviteiten, voorzieningen en gevoelige functies (woningen) noodzakelijk. Bij deze afstemming kan gebruik worden gemaakt van de richtafstanden uit de basiszoneringslijst van de VNG-brochure 'Bedrijven en milieuzonering' (2009). Een richtafstand kan worden beschouwd als de afstand waarbij onaanvaardbare milieuhinder als gevolg van bedrijfsactiviteiten redelijkerwijs kan worden uitgesloten.

In de VNG-brochure wordt onderscheid gemaakt tussen een rustige woonwijk en een gemengd gebied. Voor een rustige woonwijk wordt een strenger toetsingsregime gehanteerd, met een richtwaarde van 45 dB bij woningen. Voor een gemengd gebied is dit 50 dB. Een rustige woonwijk wordt gedefinieerd als een woonwijk die is ingericht volgens het principe van functiescheiding. Hier komen naast wijkgebonden functies geen andere functies voor, zoals bedrijven of voorzieningen. Ook is er weinig verstoring door verkeer. Een gemengd gebied is een gebied met een matige tot sterke functiemenging. Direct naast woningen komen hier ook andere functies voor, zoals winkels, horeca en kleine bedrijven.

Het plangebied ligt in de nieuwe woonwijk Houkepoort van de gemeente Súdwest-Fryslân. In het plangebied zijn geen bedrijfsfuncties aanwezig. De dichtstbijzijnde bedrijfsfunctie (Yacht Electronics Rimare B.V.) ligt op meer dan 300 meter afstand tot het plangebied aan de Oude Oppenhuizerweg. Op basis van het geldende bestemmingsplan is in de directe omgeving van het plangebied bedrijvigheid toegestaan tot en met milieucategorie 2. In woongebied geldt hiervoor een richtafstand van 30 meter. Aan deze afstand wordt voldaan omdat het dichtstbijzijnde bedrijfsperceel op circa 300 meter van het plangebied is gelegen. Het aspect milieuzonering vormt geen belemmering voor de beoogde ontwikkeling.

4.3 Geluid

De Wet geluidhinder (Wgh) bevat geluidnormen en richtlijnen over de toelaatbaarheid van geluidniveaus als gevolg van rail- en wegverkeerslawaai en industrielawaai. Op basis van de Wgh dient een akoestisch onderzoek te worden uitgevoerd bij het voorbereiden van een omgevingsvergunning indien het plan een geluidgevoelig object mogelijk maakt binnen een geluidszone van een bestaande geluidsbron of indien het plan een nieuwe geluidsbron mogelijk maakt. Het akoestisch onderzoek moet uitwijzen of de wettelijke voorkeurswaarde bij geluidgevoelige objecten wordt overschreden en zo ja, welke maatregelen nodig zijn om aan de voorkeurswaarde te voldoen.

Voor het plangebied zijn de aspecten wegverkeers-, railverkeers- en industrielawaai van belang, aangezien nieuwe geluidsgevoelige objecten (woningen) worden gerealiseerd. Voor het geldende bestemmingsplan 'Sneek-Houkepoort' is een akoestisch onderzoek uitgevoerd. Daaruit komt naar voren dat ter plaatse van het plangebied de geluidskwaliteit redelijk is. Als gevolg van de Stadsrondweg Oost treedt wel bij het bouwvlak een overschrijding op van de voorkeurswaarde van 48 dB uit de Wet geluidhinder. De maximaal toelaatbare hogere grenswaarde van 63 dB wordt niet overschreden. Voor het bouwvlak is een hogere waarden van 52 dB vastgelegd ten gevolge van de Stadsrondweg Oost. Tenslotte ligt rondom het plangebied woningen waardoor het afgeschermd is van de Stadsrondweg Oost en ligt het plangebied aan een 30 km/uur-weg, waardoor op basis van de Wet geluidhinder geen akoestisch onderzoek noodzakelijk is. Ten aanzien van het geluid van warmtepompen is nader onderzoek gedaan (zie bijlage 3). Uit het onderzoek blijkt op basis van een worst-case situatie dat de cumulatieve geluidsbelasting, ten gevolge van de warmtepompen, ten hoogste 44 dB(A) etmaalwaarde op de omliggende woningen bedraagt. Hiermee wordt de grenswaarde van 50 dB(A) etmaalwaarde voor een rustige woonwijk niet overschreden. Hiermee kan gesteld worden dat er sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Ten aanzien van de Wet geluidhinder zijn geen belemmeringen voor het bestemmingsplan te verwachten.

4.4 Water

Toetsingskader

Van groot belang voor de ruimtelijke ordeningspraktijk is de wettelijk verplichte 'watertoets'. De watertoets kan worden gezien als een procesinstrument dat moet waarborgen dat gevolgen van ruimtelijke ontwikkelingen voor de waterhuishouding meer expliciet worden afgewogen. Belangrijk onderdeel van de watertoets is het vroegtijdig afstemmen van ontwikkelingen met de betrokken waterbeheerder. Het onderhavige plangebied ligt in het beheersgebied van Wetterskip Fryslân.

Toetsing
Het plan is via de digitale watertoets kenbaar gemaakt bij Wetterskip Fryslân (kenmerk: 00002275). In bijlage 4 is de watertoets opgenomen. Hieruit blijkt dat de korte procedure van toepassing is. Het Wetterskip heeft geen bezwaren kenbaar gemaakt tegen het plan. De belangrijkste thema's zijn waterveiligheid, de afvoer van schoon hemelwater en afvalwater, voldoende en de waterkwaliteit.

Waterkwantiteit

Door ruimtelijke ontwikkelingen neemt de hoeveelheid verhard oppervlak toe met als gevolg een versnelde afvoer van hemelwater. Het is nodig om deze versnelde afvoer te compenseren om de waterberging in een gebied in stand te houden. De meest voorkomende manier van compenseren is het graven van oppervlaktewater. Uiteraard is het toepassen van alternatieve maatregelen in het plan ook mogelijk. In de waterparagraaf, regels en of verbeelding dient duidelijk aan te worden gegeven wat voor maatregelen er worden genomen om de versnelde afvoer als gevolg van de toename verharding te compenseren.

Het is niet toegestaan zonder watervergunning neerslag versneld tot afvoer te laten komen indien daarbij meer dan 200 m² onverharde grond in stedelijk gebied en 1.500 m² in landelijk gebied wordt bebouwd of verhard. Er geldt een vrijstelling van de vergunningsplicht wanneer wordt voldaan aan de compensatieregels genoemd in dit wateradvies. De meest voorkomende manier van compenseren is het graven van extra oppervlaktewater. Bij het graven van extra oppervlaktewater hanteert het Wetterskip de volgende compensatienorm:

• boezem 5%, dit heeft alleen betrekking op de Friese boezem;
• polder 10%.

In het voorliggend plan neemt de verharding ten opzichte van het vigerende bestemmingsplan af doordat het appartementengebouw wordt ingeruild voor een zestal waterwoningen. Voor de verharding van het appartementengebouw heeft in het verleden watercompensatie plaats gevonden in het kader van de gehele gebiedsontwikkeling Houkepoort (bestemmingsplan Houkepoort/Houkemar). De Havenkom is o.a. aangemerkt als compenserende waterpartij (BP Sneek-Houkepoort uit 20017). De waterwoningen zullen op het water drijven en hierdoor wordt geen water gedempt. Gelet op de voorgenomen ontwikkeling en het resultaat van de watertoets heeft de ontwikkeling geen negatieve invloed op de waterschapsbelangen.

4.5 Bodem

Toetsingskader

Met het oog op een goede ruimtelijke ordening moet bij ruimtelijke ontwikkelingen worden aangetoond dat de bodem geschikt is voor het beoogde functiegebruik. Ter plaatse van locaties die verdacht worden van bodemverontreiniging, moet ten minste verkennend bodemonderzoek worden uitgevoerd. In geval van verontreinigingen is de Wet bodembescherming van toepassing. In de wet is geregeld dat als ter plaatse van een plangebied ernstige verontreinigingen worden aangetroffen, er sprake is van een saneringsgeval.

Toetsing

De bestemming ter plaatse van het plangebied is een woonbestemming. De gronden zijn in de huidige situatie bestemd voor het toekomstige gebruik. Uit het bodemloket volgt dat de locatie voldoende is onderzocht. Het aspect bodem vormt geen belemmering voor de voorgenomen ontwikkeling.

4.6 Archeologie

Toetsingskader

Op 1 juli 2016 is de Erfgoedwet van kracht geworden. De Monumentenwet 1988 is met ingang van 1 juli 2016 dan ook vervallen. De bepalingen uit de Monumentenwet 1988 zijn deels overgegaan naar de Erfgoedwet en – zodra die wet in werking treedt in 2023 – deels naar de Omgevingswet. De bepalingen en vergunningen uit de Monumentenwet 1988 die overgaan naar de Omgevingswet blijven van toepassing tot de datum dat de Omgevingswet in werking treedt. Deze artikelen gelden tot dat moment als overgangsrecht op grond van de Erfgoedwet en tenzij expliciet vermeld, veranderen deze niet van inhoud. Tot die tijd blijft de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) het wettelijke kader voor de omgang met gebouwde en aangelegde rijksmonumenten en de Monumentenwet 1988 voor de omgang met de archeologische rijksmonumenten.

Algemeen

Bij het opstellen en uitvoeren van ruimtelijke plannen wordt rekening gehouden met de bekende en de te verwachten archeologische waarden. Op welke plaatsen archeologisch onderzoek aan de orde is, wordt op grond van het gemeentelijk beleid bepaald. De gemeente volgt hiertoe de provinciale Friese Archeologische Monumentenkaart Extra (FAMKE). Op deze kaart worden voor de perioden steentijd-bronstijd en ijzertijd-middeleeuwen adviezen gegeven over eventueel te verrichten onderzoeken.

De archeologisch waardevolle terreinen en de verwachtingszones zijn beschermd via een dubbelbestemming archeologie, afhankelijk van de toegekende waarde. Zoals gezegd wordt gebruik gemaakt van twee soorten archeologische waarden. Het betreft de dubbelbestemmingen 'Waarde - Archeologie 1' en 'Waarde - Archeologie 2'. Waarde - Archeologie 1 wordt gehanteerd voor terreinen of gebieden die op de FAMKE het advies 'streven naar behoud' en 'waarderend onderzoek' hebben meegekregen, dus de bekende archeologisch waardevolle terreinen. Waarde - Archeologie 2 wordt gehanteerd voor gebieden die op de FAMKE het advies 'karterend onderzoek' en 'quickscan' hebben gekregen en zijn dan ook gebieden met een archeologische verwachtingswaarde.

Toetsing

Voor het geldende bestemmingsplan is onder andere ter plaatse van het plangebied door RAAP Archeologisch Adviesbureau een inventariserend archeologisch onderzoek verricht (RAAP-rapport 854, september 2004). Uit het onderzoek blijkt dat ter plaatse van het plangebied geen archeologische vindplaats is.

Gelet op het vorenstaande zijn er geen negatieve effecten op de archeologische waarden. Wanneer bij de werkzaamheden toch archeologische resten worden aangetroffen, moet hiervan direct melding worden gemaakt bij de het bevoegde gezag.

4.7 Cultuurhistorie

Toetsingskader

Goede ruimtelijke ordening betekent een integrale afweging van alle belangen die een effect hebben op de kwaliteit van de ruimte. Een van die belangen is cultuurhistorie. Per 1 januari 2012 is in het kader van de modernisering van de monumentenzorg (MOMO) in het Besluit ruimtelijke ordening van het Rijk opgenomen dat gemeenten bij het maken van ruimtelijke plannen rekening moeten houden met cultuurhistorische waarden.

Afbeelding 4.1 Uitsnede cultuurhistorische waardenkaart (bron: Provincie Fryslân)

In het plangebied (de rode cirkel op afbeelding 4.1) zijn geen cultuurhistorische waardevolle elementen van de cultuurhistorische waardenkaart van de Provincie Fryslân aanwezig. Wel lagen in het verleden twee onverharde paden en een boerderijplaats nabij het plangebied. Deze relicten uit het verleden zijn niet meer zichtbaar aanwezig. Gelet hierop zijn er geen cultuurhistorische waardevolle elementen meer aanwezig waar met voorliggend plan rekening gehouden dient te worden. Met de voorgenomen ontwikkeling wordt in voldoende mate rekening gehouden met de cultuurhistorische waarden ter plaatse.

4.8 Ecologie

Toetsingskader

Met de Wet natuurbescherming (Wnb) zijn alle bepalingen met betrekkingen tot de bescherming van natuurgebieden en dier- en plantensoorten samengebracht in één wet. De Wnb implementeert diverse Europeesrechtelijke regelgeving, zoals de Vogelrichtlijn in de Nederlandse wetgeving. In de Wnb wordt onderscheid gemaakt tussen gebiedsbescherming en soortenbescherming.

Gebiedsbescherming

De Wnb kent diverse soorten natuurgebieden. De Natura 2000-gebieden zijn door de Minister van Economische Zaken aangewezen gebieden die deel uitmaken van het Europese netwerk van natuurgebieden. Daarnaast bestaat het Natuur Netwerk Nederland (NNN) uit gebieden die worden aangewezen in de provinciale verordening. Binnen de NNN-gebieden mogen in beginsel geen ruimtelijke ontwikkelingen plaatsvinden.

Toetsing

In en nabij het plangebied is geen sprake van beschermde natuurgebieden. Het dichtstbijzijnde Natura 2000-gebied betreft het Sneekermeergebied en ligt op meer dan 1 kilometer afstand tot het plangebied. Van directe negatieve effecten (bijvoorbeeld geluid/verlichting) op Natura 2000-gebieden is, gelet op de onderlinge afstand, geen sprake. Naast directe negatieve effecten dient tevens de mogelijke toename van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden onderzocht te worden. In de volgende subparagraaf wordt nader ingegaan op het aspect stikstofdepositie op het Natura 2000-gebied. Het plangebied ligt niet binnen een Natura 2000-gebied in het kader van de Wet natuurbescherming. Gezien de aard en omvang van de ontwikkeling zijn geen negatieve effecten op de instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied te verwachten.

Het plangebied ligt buiten beschermde natuurgebieden. Directe effecten, zoals areaalverlies en versnippering, kunnen hierdoor worden uitgesloten. Gezien de afstand tot natuurgebieden en de locatie van het plangebied (stedelijke omgeving) kunnen ook verstoring en verandering van de waterhuishouding worden uitgesloten. De geplande ontwikkeling zou kunnen leiden tot een toename in stikstofdepositie. In AERIUS calculator is voor dit plan de depositie berekend. Dit onderzoek is opgenomen in bijlage 5. Hieruit blijkt dat significante negatieve effecten op beschermde gebieden tijdens de gebruiksfase kunnen worden uitgesloten. De Wet natuurbescherming en het beleid van de provincie Fryslân staan de uitvoering van het plan dan ook niet in de weg.

Bij de vaststelling van het bestemmingsplan zal, in afwachting van de beschikbaarheid van de update van Aerius, een geactualiseerde Aerius-berekening worden toegevoegd waarin de realisatiefase meegenomen wordt. Op dit moment wordt ervanuit gedaan dat er geen negatieve effecten zullen zijn.

Soortenbescherming

In de Wnb wordt onderscheid gemaakt tussen soorten die worden beschermd in de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn en daarnaast de overige soorten. De Wnb bevat onder andere verbodsbepalingen ten aanzien van het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, als bedoeld in artikel 1 van de Vogelrichtlijn.

Voor de ontwikkeling is een quickscan flora en fauna (Bijlage 6) uitgevoerd. In het volgende onderdeel is de conclusie uit het rapport opgenomen.

Algemene broedvogels

Binnen en vlak buiten het plangebied kunnen enkele vogelsoorten tot broeden komen. Geadviseerd wordt om de voorgenomen werkzaamheden buiten het broedseizoen uit te voeren. Voor het broedseizoen wordt over het algemeen de periode van 15 maart-15 juli aangehouden. Echter, afhankelijk van de soort en klimatologische omstandigheden kunnen soorten eerder of later in het jaar tot broeden komen. Wat voor deze soorten van belang is, is of er sprake is van een broedgeval. Zo ja, is deze altijd beschermd.

Zorgplicht

In het plangebied kunnen soorten voorkomen waar een vrijstelling geldt voor ruimtelijke ingrepen. De zorgplicht van de Wnb (art. 1.11) schrijft echter voor dat men verplicht is om alles wat redelijkerwijze mogelijk is, te doen of na te laten om schade aan wilde planten en dieren zo veel mogelijk te voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld tot uitdrukking komen in altijd zo te werk gaan dat dieren kunnen ontsnappen, of in deze verplaatsen naar een geschikte biotoop in de directe omgeving. Deze algemene zorgplicht geldt voor elke soort en elk individu in Nederland. Mits eventueel aangetroffen dieren de kans krijgen om te vluchten of eventueel aangetroffen dieren worden verplaatst naar een plek in de omgeving die niet onder invloed staat van werkzaamheden, wordt voldaan aan de zorgplicht.

Gelet op het advies worden de werkzaamheden vooralsnog buiten het broedseizoen van de algemene broedvogels gepland. Daarmee kan een significant negatief effect op deze soorten uitgesloten worden. Indien de werkzaamheden eerder uitgevoerd zullen worden, zal nader onderzoek plaatsvinden. Maatregelen die uit dit onderzoek volgen zullen dan uitgevoerd worden om een significant negatief effect op deze soorten uit te kunnen sluiten.

Conclusie

De Wet natuurbescherming vormt vooralsnog geen belemmering voor de uitvoering van de voorgenomen activiteiten.

4.9 Externe veiligheid

Toetsingskader

Externe veiligheid gaat over het beheersen van de risico's voor de omgeving bij het gebruik, de opslag en het vervoer van gevaarlijke stoffen, zoals vuurwerk, LPG en munitie. Sinds een aantal jaren is er wetgeving over externe veiligheid om de burger niet onnodig aan te hoge risico's bloot te stellen. De normen voor externe veiligheid zijn vastgelegd in onder andere het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi), het Besluit externe veiligheid transportroutes (BEVT) en het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb).

Het externe veiligheidsbeleid heeft vorm gekregen in de risicobenadering. Er wordt getoetst aan twee verschillende normen: het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Ten aanzien van het plaatsgebonden risico geldt een kans van 10-6 als grenswaarde. Dit betekent dat binnen de zogenaamde PR 10-6-contour geen nieuwe kwetsbare objecten mogen worden toegestaan. Voor ontwikkeling van nieuwe beperkt kwetsbare objecten geldt deze norm als streefwaarde. Het GR drukt de kans per jaar uit dat een groep mensen van minimaal een bepaalde omvang overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Het onderscheid tussen kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten is vastgelegd in het Besluit externe veiligheid inrichtingen.

Toetsing

In het kader van het aspect externe veiligheid is de risicokaart geraadpleegd (zie afbeelding 4.2). Uit de inventarisatie blijkt dat het plangebied:

• 1. zich niet bevindt binnen de risicocontour van Bevi- en Brzo-inrichtingen, dan wel inrichtingen die vallen onder het Vuurwerkbesluit (plaatsgebonden risico);
• 2. zich niet bevindt in een gebied waarvoor een verantwoording van het groepsrisico nodig is;
• 3. niet is gelegen binnen de veiligheidsafstanden van het vervoer gevaarlijke stoffen;
• 4. niet is gelegen binnen de veiligheidsafstanden van buisleidingen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.

Ook wordt in het plangebied geen risicovolle inrichting mogelijk gemaakt. Het aspect externe veiligheid staat de beoogde ontwikkeling daarom niet in de weg.

Afbeelding 4.2 Uitsnede risicokaart, blauwe ster plangebied (bron: Risicokaart.nl)

4.10 Luchtkwaliteit

Toetsingskader

Om een goede luchtkwaliteit in Europa te kunnen garanderen heeft de Europese Unie een viertal kaderrichtlijnen opgesteld. De hiervan afgeleide Nederlandse wetgeving is vastgelegd in hoofdstuk 5, titel 2 van de Wet milieubeheer. Deze wetgeving staat ook bekend als de Wet luchtkwaliteit. In de Wet luchtkwaliteit staan onder meer de grenswaarden voor de verschillende luchtverontreinigende stoffen. Onderdeel van de Wet luchtkwaliteit zijn de volgende Besluiten en Regelingen:

• Besluit en de Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen);
• Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteitseisen).

Besluit en de Regeling niet in betekenende mate bijdragen

Het Besluit niet in betekenende mate bijdragen (NIBM) staat bouwprojecten toe wanneer de bijdrage aan de luchtkwaliteit van het desbetreffende project niet in betekenende mate is. Het begrip 'niet in betekenende mate' is gedefinieerd als 3% van de grenswaarden uit de Wet milieubeheer. Het gaat hierbij uitsluitend om stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM10). Toetsing aan andere luchtverontreinigende stoffen uit de Wet luchtkwaliteit vindt niet plaats.

In de Regeling NIBM is een lijst met categorieën van gevallen (inrichtingen, kantoor- en woningbouwlocaties) opgenomen die niet in betekenende mate bijdragen aan de luchtverontreiniging. Enkele voorbeelden zijn:

• woningen: 1.500 met een enkele ontsluitingsweg;

• woningen: 3.000 met twee ontsluitingswegen;

• kantoren: 100.000 m² bruto vloeroppervlak met een enkele ontsluitingsweg.

Als een ruimtelijke ontwikkeling niet genoemd wordt in de Regeling NIBM, kan deze nog steeds niet in betekenende mate bijdragen. De bijdrage aan NO2 en PM10 moet dan minder zijn dan 3% van de grenswaarden. Bovendien is er sprake van een planologische afname van het aantal woningen.

Besluit gevoelige bestemmingen

Dit besluit is opgesteld om mensen die extra gevoelig zijn voor een matige luchtkwaliteit, aanvullend te kunnen beschermen. Deze 'gevoelige bestemmingen' zijn scholen, kinderdagverblijven en verzorgings-, verpleeg- en bejaardentehuizen. Woningen en ziekenhuizen/klinieken zijn geen gevoelige bestemmingen.

De grootste bron van luchtverontreiniging in Nederland is het wegverkeer. Het Besluit legt aan weerszijden van rijkswegen en provinciale wegen zones vast. Bij rijkswegen is deze zone 300 meter, bij provinciale wegen 50 meter. Bij realisatie van 'gevoelige bestemmingen' binnen deze zones is toetsing aan de grenswaarden die genoemd zijn in de Wet luchtkwaliteit nodig.

Toetsing

Volgens de Grootschalige Concentratie- en Depositiekaarten Nederland is er in de directe omgeving van het plangebied sprake van een goede luchtkwaliteit. Dit vormt geen belemmering voor de uitvoering van dit plan.

In het plangebied worden zes woningen gerealiseerd. Dit aantal is dusdanig klein, dat op voorhand gesteld kan worden dat dit niet in betekenende mate bijdraagt aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Het project valt ook onder de NIBM-regeling.

4.11 Kabels, leidingen en zoneringen

Bij de uitvoering van ruimtelijke ontwikkelingen moet rekening worden gehouden met de aanwezigheid van elektriciteits- en communicatiekabels en nutsleidingen in de grond. Hier gelden beperkingen voor ingrepen in de bodem. Daarnaast zijn zones, bijvoorbeeld rondom hoogspanningsverbindingen, straalpaden en radarsystemen van belang. Deze vragen vaak om het beperken van gevoelige functies of van de hoogte van bouwwerken. Voor ruimtelijke plannen zijn alleen de hoofdleidingen van belang. De kleinere, lokale leidingen worden bij de uitvoering door middel van een KLIC-melding in kaart gebracht.

In het plangebied is geen sprake van kabels of leidingen die een planologische zone hebben.

5.1 Het juridische systeem

Het bestemmingsplan voldoet aan alle vereisten die zijn opgenomen in de Wet ruimtelijke ordening (Wro), het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Inherent hieraan is de toepassing van de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP) 2012. De SVBP maakt het mogelijk om bestemmingsplannen te maken die op vergelijkbare wijze zijn opgebouwd en op eenzelfde manier worden verbeeld. De SVBP 2012 is toegespitst op de regels die voorschrijven hoe bestemmingsplannen conform de Wro en het Bro moeten worden gemaakt. De SVBP geeft bindende standaarden voor de opbouw en de verbeelding van het bestemmingsplan, digitaal en analoog. De regels van dit bestemmingsplan zijn opgesteld volgens deze standaarden.

Het bestemmingsplan regelt de gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden van de gronden in het plangebied. De juridische regeling is vervat in een verbeelding en bijbehorende regels. Op de verbeelding zijn de verschillende bestemmingen vastgelegd, in de regels (per bestemming) de bouw- en gebruiksmogelijkheden.

5.2 Toelichting op de bestemmingen

Wijze van bestemmen

De wijze van bestemmen is zover mogelijk aangesloten op het geldende bestemmingsplan en recente bestemmingsplannen in de gemeente. Daarnaast is maatwerk toegepast voor de voorgenomen waterwoningen.

Wonen - Waterwoning

Binnen het plangebied zijn zes woningen voorzien die op het water worden gebouwd. Deze komen in het water te drijven. Omdat dit een bijzondere vorm van wonen is, is hiervoor een specifieke bestemming opgenomen in het bestemmingsplan. Ter plaatse is een maatvoering opgenomen waarmee het aantal waterwoningen binnen het bouwvlak is vastgelegd op maximaal zes. In de planregels is bepaald dat de maximale bouwhoogte van een waterwoning vanaf het wateroppervlak is vastgelegd op 7,60 meter. De diepgang van een waterwoning onder het wateroppervlak is maximaal 1,50 meter. De maximale oppervlakte van een waterwoning bedraagt 100 m2. Hiermee wordt voorkomen dat de waterwoningen te groot van omvang worden. In de regels is ter plaatse van de aanduiding 'bijgebouwen' één gezamenlijk bijgebouw van maximaal 3,30 meter hoog toegestaan voor de zes waterwoningen.

Bij de waterwoningen mogen geen overkappingen, (drijvende) terrassen of steigers worden gebouwd met de uitzondering van maximaal één toegangssteiger per woning. Hiermee kan ervoor gekozen worden voor één gezamenlijke steiger of elke woning een individuele steiger maar niet meer dan één toegangssteiger per woning.

Onder strijdig gebruik is specifiek recreatiebewoning, detailhandel, horeca en aanleggen (van vaartuigen) uitgesloten.

6.1 Maatschappelijke uitvoerbaarheid

De bestemmingsplanprocedure geeft inzicht in het draagvlak en daarmee de maatschappelijke uitvoerbaarheid van een plan. Over de gewenste ontwikkeling heeft afstemming plaatsgevonden met bewoners uit de directe omgeving. Dit heeft geleid tot enkele aanpassingen in de stedenbouwkundige opzet die mogelijke zorgen wegnemen voor onder andere geluid en voorzieningen op de wal. Er mogen bijvoorbeeld geen terrassen bij het water komen van de woningen, de buitenruimte kan op het dak worden gesitueerd. Tevens is het aantal waterwoningen teruggebracht naar zes (voorheen zeven) naar aanleiding van opmerkingen van bewoners. Geconcludeerd kan worden dat zoveel mogelijk rekening is gehouden met opmerkingen en wensen van omwonenden. De woningen en diens voorzieningen worden daarmee zo goed mogelijk ingepast in de omgeving.

Voorontwerpfase bestemmingsplan

Het voorontwerp bestemmingsplan “Sneek – waterwoningen Houkepoort” heeft vanaf 12 augustus 2022 t/m 22 september 2022 ter inzage gelegen. Tijdens de termijn van terinzagelegging is het voor iedereen mogelijk geweest om een inspraakreactie in te dienen. In totaal zijn 18 inspraakreacties ontvangen, waarvan vijf van instanties kwamen en dertien van bewoners. In bijlage 7 is volledige nota inspraakreacties op het bestemmingsplan opgenomen. De ingediende reacties hebben geleidt tot de onderstaande aanpassingen, die doorgevoerd zijn in het voorliggend ontwerpbestemmingsplan:

• De toelichting van het plan is aangevuld met de waterthema's en compensatie voor het verharde oppervlak;
• De toelichting is voor het onderwerp ecologie/soorten ook aangevuld met informatie uit de ecologische quickscan en rapportage (bijlage) van dat ecologisch onderzoek;
• Het ontwerp Beeldkwaliteitsplan is opgesteld en is bijgevoegd als bijlage bij het bestemmingsplan;
• In de regels van het plan wordt opgenomen (geborgd) dat terrassen niet bij het water mogen komen en dat het aanleggen van vaartuigen aan de woning niet is toegestaan.

Ontwerpfase bestemmingsplan

Het ontwerpbestemmingsplan met bijbehorende beeldkwaliteitsplan heeft in de periode van 23 december tot en met 2 februari 2023 ter inzage gelegen. Op het ontwerpbestemmingsplan met het ontwerp beeldkwaliteitsplan zijn zes zienswijzen ingediend.

Vaststellingsfase bestemmingsplan

Ten aanzien van ingekomen zienswijzen is een gemeentelijk standpunt bepaald in de zienswijzennota, die is opgenomen als bijlage 8. Het resultaat van de zienswijzennota is verwerkt in het vast te stellen bestemmingsplan. De indieners van de zienswijzen zijn hiervan op de hoogte gesteld. De gemeenteraad heeft op basis hiervan het bestemmingsplan op 11 mei 2023 vastgesteld. Het overzicht van de wijzigingen is in de paragraaf hieronder weergegeven. Tot slot is tegen de vaststelling van het bestemmingsplan beroep mogelijk bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Overzicht voorstel aanpassingen

De gemeente ziet aanleiding om op basis van de ingebrachte zienswijzen een wijziging in de regels aan te brengen ten opzichte van het ontwerpbestemmingsplan. De wijziging heeft te maken met dat in artikel 3.1 'Bestemmingsomschrijving' nu geen mogelijkheid is opgenomen voor 'parkeervoorzieningen' en 'verblijfsgebied'. Deze twee bijhorende functies moeten wel in artikel 3.1 van de regels worden opgenomen, omdat op de wal openbaar gebied met parkeervoorzieningen zullen worden gecreëerd. Deze komen deels in de plaats van de parkeerplaatsen die vervallen door de plaatsing van de gemeenschappelijke berging op de wal. Daarnaast is naar aanleiding van een ingebrachte zienswijze een extra bijlage met onderbouwing in de toelichting van het bestemmingsplan opgenomen inzake het cumulatieve geluid van warmtepompen (bijlage 3).

6.2 Economische uitvoerbaarheid en grondexploitatie

Voor de uitvoerbaarheid van het plan is het van belang te weten of het economisch uitvoerbaar is. De economische uitvoerbaarheid wordt enerzijds bepaald door de exploitatie van het plan (financiële haalbaarheid) en anderzijds door de wijze van kostenverhaal van de gemeente (grondexploitatie).

Financiële haalbaarheid

Het initiatief betreft de bouw van maximaal zes waterwoningen in Sneek. De woningen worden tegen marktconforme prijzen aangeboden. In paragraaf 3.1.2 is aangetoond dat hier behoefte aan is. Voor de uitgifte wordt gerekend met een verkoopprijs welke passend is bij de markt voor Sneek en vergelijkbaar is met ontwikkelingen in omliggende gemeenten.

Grondexploitatie

Doel van de in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) opgenomen grondexploitatieregeling is het bieden van ruimere mogelijkheden voor het kostenverhaal en het creëren van meer sturingsmogelijkheden. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de publiekrechtelijke weg via een exploitatieplan en de privaatrechtelijke weg in de vorm van overeenkomsten. In het geval van een exploitatieplan kan de gemeente eisen en regels stellen voor de desbetreffende gronden, (woning)bouwcategorieën en fasering. Bij de privaatrechtelijke weg worden dergelijke afspraken in een (anterieure) overeenkomst vastgelegd.

De gronden in het plangebied zijn in eigendom van de gemeente. De gemeente zorgt voor de uitgifte van de bouwkavels. Met deze uitgangspunten is er sprake van een sluitende grondexploitatie. Omdat de gronden in het plangebied waar het nieuwe woonmilieu wordt ontwikkeld in eigendom is van de gemeente, is het opstellen van een exploitatieplan niet noodzakelijk en zal hier van worden afgezien.